Τα θέλω της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κυπριακό ενόψει της νέας προσπάθειας που έχουν εγκαινιάσει τα Ηνωμένα Έθνη είναι πολύ συγκεκριμένα: τους ενδιαφέρει η λύση «να διασφαλίζει την ακεραιότητα και τις δυνατότητες λήψης αποφάσεων της», η λύση να είναι στη βάση των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών και αναμένεται από την Τουρκία να υποστηρίξει ενεργά την προσπάθεια. Αυτά που η ΕΕ αναφέρει ως απαιτούμενα στο Κυπριακό καταγράφονται από τους Ζοζέπ Μπορέλ και Σαλίνα Γκρενέτ-Καταλάνο.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ θα έχει σήμερα επαφές με την κυπριακή Κυβέρνηση και τον κατοχικό ηγέτη. Κυπριακό και ευρωτουρκικά θα είναι στο επίκεντρο της ατζέντας του. Οι θέσεις Μπορέλ όπως τις κατέγραψε σε συνέντευξή του ΚΥΠΕ έχουν ως εξής:
-Για την ΕΕ, είναι ύψιστης σημασίας η επίλυση να διασφαλίζει την ακεραιότητα και τις δυνατότητες λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Για αυτόν τον λόγο, όσο πιο γρήγορα η ΕΕ μπει και συμμετέχει στη νέα διαδικασία διευθέτησης, τόσο το καλύτερο.
-Η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην επίτευξη δίκαιης, συνολικής και βιώσιμης διευθέτησης του Κυπριακού, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τις αξίες και τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κοινοτικό κεκτημένο. Το ψήφισμα 2561 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών της 29ης Ιανουαρίου 2021 υπενθυμίζει τη σημασία της επίτευξης μιας διαρκούς, περιεκτικής και δίκαιης διευθέτησης που θα βασίζεται σε μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα.
-Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένει από την Τουρκία να υποστηρίξει ενεργά τις διαπραγματεύσεις για δίκαιη, περιεκτική και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές, στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κοινοτικό κεκτημένο.
-Είναι σημαντικό να διατηρηθεί η πρόοδος που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής και να συνεχιστεί η προετοιμασία για μια δίκαιη, περιεκτική και βιώσιμη διευθέτηση, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών της πτυχών. Η δέσμευση και η συμβολή της Τουρκίας με συγκεκριμένους όρους σε αυτόν τον ολοκληρωμένο διακανονισμό παραμένουν ζωτικής σημασίας.
-Δεν πρόκειται για μια διαδικασία που ξεκινά από το μηδέν: υπάρχει ένα πλαίσιο – συμπεριλαμβανομένων των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών – και υπάρχει μια ιστορία, με συγκλίσεις που πρέπει να αξιοποιηθούν, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών, των δυνάμεων εγγυήσεων και της ΕΕ.
Η πρέσβειρα της Γαλλίας, Σαλίνα Γκρενέτ-Καταλάνο, μιλώντας επίσης στο ΚΥΠΕ κατέγραψε ανάλογες θέσεις σ’ ότι αφορά το Κυπριακό και τη λύση του προβλήματος. Η Γαλλίδα Πρέσβειρα υπογράμμισε πως «χρειάζεται να βρούμε μια διαρκή λύση. Και η διαίρεση δεν μπορεί να είναι μια διαρκής λύση. Η διαίρεση δεν αποτελεί επιλογή. Έτσι θα θέλαμε να έχουμε μια επανενωμένη Κύπρο εντός της ΕΕ, και επί της ουσίας θεωρούμε ότι η ομοσπονδία είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος, αν όχι ο μόνος τρόπος, για να γίνει αυτό».
Κληθείσα να σχολιάσει τη θέση της τουρκικής πλευράς και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας για λύση δυο κρατών, η Πρέσβειρα της Γαλλίας είπε πως «εμμένουμε στις αρχές των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό σημαίνει μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, με πολιτική ισότητα. Η λύση δυο κρατών δεν αποτελεί μια πραγματική λύση, γιατί η διαίρεση δεν αποτελεί λύση για εμάς. Δεν μπορεί να είναι μια διαρκής λύση του Κυπριακού. Θέλουμε πραγματικά μια επανενωμένη Κύπρο εντός της ΕΕ», πρόσθεσε. Η κ. Γκρενέτ-Καταλάνο υπογράμμισε, περαιτέρω, πως «δεν επιθυμούμε μια λύση, μια φόρμουλα που θα μπορούσε να στοιχειώσει την ΕΕ για μια μεγάλη χρονική περίοδο. Η επανένωση είναι η μόνη διέξοδος».
Ερωτηθείσα σε σχέση με την εμπλοκή της ΕΕ στο Κυπριακό, η κ. Γκρενέτ-Καταλάνο υπενθύμισε πως «στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τα μέλη της ΕΕ αποφάσισαν ότι θα διορίσουν έναν εκπρόσωπο στην Αποστολή Καλών Υπηρεσιών των ΗΕ, εφόσον επαναρχίσει η διαπραγματευτική διαδικασία».
Συνολική εξέταση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Στις δηλώσεις του ο Ζοζέπ Μπορέλ αναφέρθηκε και στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (25-26 Μαρτίου) σημειώνοντας πως «θα είναι μια ευκαιρία για τους ηγέτες της ΕΕ να εξετάσουν τη συνολική σχέση με την Τουρκία και να καθορίσουν τα επόμενα βήματα». Επίσης ανέφερε πως «τόσο οι ελληνοτουρκικές διμερείς διερευνητικές συνομιλίες όσο και το Κυπριακό είναι σημαντικά κομμάτια που παρακολουθούμε στενά μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου». Υπενθύμισε πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν ήδη υπογραμμίσει τον Δεκέμβριο ότι η βιώσιμη αποκλιμάκωση και η πρόοδος σε αυτά τα θέματα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελής σχέσης μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας. Η Γαλλίδα πρέσβειρα ανέφερε πως τόσο η χώρα της όσο και τα άλλα μέλη της ΕΕ «παρακολουθούν πολύ στενά την κατάσταση, ενόψει του επόμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο θα συζητήσει για τη σχέση μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας».
Παρέμβαση Γερμανίας προς τον Ερντογάν
Την παρέμβαση της Γερμανίας προς την Τουρκία για το Κυπριακό ζήτησε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης που είχαν χθες βράδυ και κατά την οποία συζήτησαν τον ρόλο που μπορεί να παίξει η ΕΕ στις συνομιλίες. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ στη διάρκεια της συνομιλίας της με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη έδειξε να κατανοεί πλήρως την ανάγκη να βρίσκεται η ΕΕ στις συνομιλίες για το Κυπριακό. Παράλληλα ανέλαβε να μεταφέρει συγκεκριμένα μηνύματα τόσο σ’ ό,τι αφορά τη βάση λύσης του Κυπριακού όσο και για το θέμα της Αμμοχώστου, κατά τη σημερινή της συνομιλία με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σε δηλώσεις του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε πως η τηλεδιάσκεψη με την κ. Μέρκελ «εντάσσεται μέσα στο πλαίσιο της ενημέρωσης και των προσπαθειών που καταβάλλουμε έτσι ώστε με τις παρεμβάσεις φίλων κρατών μελών να δημιουργηθούν οι προοπτικές, ώστε η άτυπη πενταμερής συνάντηση να δημιουργήσει εκείνα τα δεδομένα που θα επιτρέψουν στον ΓΓ των ΗΕ να προχωρήσει με τον ουσιαστικό διάλογο για το κυπριακό πρόβλημα, να συγκαλέσει δηλαδή μια νέα διάσκεψη για την Κύπρο».
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επανέλαβε την αποφασιστικότητά του να είναι «αρκούντως δημιουργικός κατά την παρουσία στην πενταμερή άτυπη διάσκεψη, εμμένοντας βεβαίως πως η λύση δεν μπορεί να εκφεύγει των παραμέτρων των ψηφισμάτων των ΗΕ, πολύ δε περισσότερο δεν μπορεί να παραβιάζει το ευρωπαϊκό κεκτημένο». Ο ΠτΔ τόνισε πως η Κύπρος είναι και θα παραμείνει «χώρα της ΕΕ, για αυτό και ζητούμε τη συνδρομή της ΕΕ, έτσι ώστε με την παρουσία της να διασφαλίζει ότι τα όσα θα συμφωνούνται θα είναι συμβατά και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Σύμφωνα με τον ΠτΔ, η κ. Μέρκελ έδειξε ετοιμότητα να διαδραματίσει ρόλο στην προσπάθεια, ώστε από τη μια να αποφευχθούν προκλητικές ενέργειες από πλευράς Τουρκίας και να συμβάλει ώστε η ΕΕ να είναι παρούσα και να βοηθήσει στις προσπάθειες λύσης.
Παρέμβαση Γερμανίας προς τον Ερντογάν
Την παρέμβαση της Γερμανίας προς την Τουρκία για το Κυπριακό ζήτησε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης που είχαν χθες βράδυ και κατά την οποία συζήτησαν τον ρόλο που μπορεί να παίξει η ΕΕ στις συνομιλίες. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ στη διάρκεια της συνομιλίας της με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη έδειξε να κατανοεί πλήρως την ανάγκη να βρίσκεται η ΕΕ στις συνομιλίες για το Κυπριακό. Παράλληλα ανέλαβε να μεταφέρει συγκεκριμένα μηνύματα τόσο σ’ ό,τι αφορά τη βάση λύσης του Κυπριακού όσο και για το θέμα της Αμμοχώστου, κατά τη σημερινή της συνομιλία με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σε δηλώσεις του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε πως η τηλεδιάσκεψη με την κ. Μέρκελ «εντάσσεται μέσα στο πλαίσιο της ενημέρωσης και των προσπαθειών που καταβάλλουμε έτσι ώστε με τις παρεμβάσεις φίλων κρατών μελών να δημιουργηθούν οι προοπτικές, ώστε η άτυπη πενταμερής συνάντηση να δημιουργήσει εκείνα τα δεδομένα που θα επιτρέψουν στον ΓΓ των ΗΕ να προχωρήσει με τον ουσιαστικό διάλογο για το κυπριακό πρόβλημα, να συγκαλέσει δηλαδή μια νέα διάσκεψη για την Κύπρο».
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επανέλαβε την αποφασιστικότητά του να είναι «αρκούντως δημιουργικός κατά την παρουσία στην πενταμερή άτυπη διάσκεψη, εμμένοντας βεβαίως πως η λύση δεν μπορεί να εκφεύγει των παραμέτρων των ψηφισμάτων των ΗΕ, πολύ δε περισσότερο δεν μπορεί να παραβιάζει το ευρωπαϊκό κεκτημένο». Ο ΠτΔ τόνισε πως η Κύπρος είναι και θα παραμείνει «χώρα της ΕΕ, για αυτό και ζητούμε τη συνδρομή της ΕΕ, έτσι ώστε με την παρουσία της να διασφαλίζει ότι τα όσα θα συμφωνούνται θα είναι συμβατά και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Σύμφωνα με τον ΠτΔ, η κ. Μέρκελ έδειξε ετοιμότητα να διαδραματίσει ρόλο στην προσπάθεια, ώστε από τη μια να αποφευχθούν προκλητικές ενέργειες από πλευράς Τουρκίας και να συμβάλει ώστε η ΕΕ να είναι παρούσα και να βοηθήσει στις προσπάθειες λύσης.
