Ενεργοποιώντας τις διατάξεις σχετικά με την πολιτική ασφάλειας και άμυνας, όπως πλήρως περιγράφονται στα άρθρα 42-46 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση – Αρχής γενομένης με τον αναγκαίο εξοπλισμό της Ελλάδος για την αποτελεσματική ασφάλεια των κοινών συνόρων της Ε.Ε., στα πλαίσια κοινής εξωτερικής πολιτικής
Του Νίκου Αναγνωστάτου
Η πρόσφατη Σύνοδος Ηγετών των εννέα Μεσογειακών Κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης EUMED9 στην Αθήνα, υπήρξε πολύ σημαντική και αφετηρία εξελίξεων και προόδου για το μέλλον της Ε.Ε., αλλά και παγκόσμια προβολή της Ελλάδος, με τη φαντασμαγορική προβολή από τις διεθνείς τηλεοράσεις, την εντυπωσιακή ομορφιά του περιβάλλοντος και επιβλητική παρουσίαση των εννέα ηγετών. Η παρουσία εννέα ηγετών κρατών μελών της Ε.Ε., πέραν του δικού μας Πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, παραβρέθηκαν, ο Πρόεδρος της Γαλλίας Ε. Μακρόν, ο Πρόεδρος της Κύπρου Ν. Αναστασιάδης, οι Πρωθυπουργοί Ισπανίας Π. Σάντσεθ, Ιταλίας Μ. Ντράγκι, Κροατίας Α. Πλένκοβιτς, Σλοβενίας Γ. Γιάνζα, Μάλτας Ρ. Αμπέλα, και ο Υπουργός Εξωτερικών της Πορτογαλίας Α. Σάντος Σίλβα, επειδή ο πρωθυπουργός Α. Κόστα κωλυόταν λόγο δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, ήταν αξιοσημείωτο και το σημαντικότερο, στη τόσο σημαντική σύσκεψη συμμετείχε και η Προέδρου της Commission της Ε.Ε. Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν.
Οφείλουμε κατ’ αρχή, να συγχαρούμε τον Πρωθυπουργό μας, στον οποίον οφείλεται η κινητοποίηση των ευρωπαϊκών καρτών μελών της Ε.Ε. και προ πάντων της ίδιας της Προέδρου της Commission, η οποία για πρώτη φορά κινείται πρόεδρος της Commission εκτός της έδρας του και που για πρώτη φορά πριν δύο χρόνια, όταν τους προσκάλεσε ο Μητσοτάκης μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Ε.Ε. και επισκέφτηκαν με ελικόπτερο τα σύνορά μας στον Έβρο και διαπίστωσαν ιδίοις όμμασι, την στρεβλή επιθετική πολιτική του Ερντογάν. Τούτο μαρτυρεί τόσο την αναβαθμισμένη παρουσίας και του ρόλου της χώρας μας στην Ε.Ε. σε κάθε απόφαση και προοπτική, όσο και την δραστηριοποίηση της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα θέματα των κρατών μελών και ιδίως των δικών μας, οι οποίοι έχουμε τα περισσότερα προβλήματα με τους γειτόνους μας.
Στη σύσκεψη αυτή συζητήθηκαν όλα τα ζέοντα θέματα της εποχής και λήφθηκαν σημαντικές αποφάσεις, όπως αποτυπώθηκαν στη κοινή διακήρυξη, η οποία, μεταξύ άλλων, ανακεφαλαιώνει: «Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της EUMED δεσμεύονται να συνεργαστούν στην ανταλλαγή εμπειρίας και τεχνογνωσίας για την αντιμετώπιση ακραίων φαινομένων, όπως οι δασικές πυρκαγιές που σημειώθηκαν σε πολλές χώρες της Μεσογείου το καλοκαίρι. Το σημαντικότερο, ζητούν την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας σε θεσμικό, οικονομικό και επιχειρησιακό επίπεδο, αλλά και την ουσιαστική ενίσχυση των μέσων του στη Μεσόγειο. Στόχος η δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής εφεδρικής Δύναμης». Ζητούν ακόμα την επιτάχυνση ανάπτυξης ενός στόλου πυροσβεστικών ή άλλων αεροπλάνων και ελικοπτέρων με σκοπό την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών και του φυσικού περιβάλλοντος από σύνθετες φυσικές καταστροφές, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμούς».
Η πρόταση του Προέδρου Μακρόν για δημιουργία μιας εφεδρικής δύναμης, ενός ευρωπαϊκού στρατεύματος, αποτελεί την ωρίμανση ουσιαστικής ενοποίησης της Ευρώπης. Η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, μόλις στη αρχή στο ΤΜΗΜΑ 2, ξεκινάει με τα πιο σημαντικά θέματα, όπως «σχετικά με την πολιτική ασφάλειας και άμυνας» το οποίο αναπτύσσεται στα άρθρα 42 έως 46, στα οποία περιγράφεται λεπτομερώς όλες οι διαδικασίες οργάνωσης και εφαρμογής την εξασφάλιση της ασφάλειας των κρατών μελών, με την ανάπτυξη αποτελεσματικής άμυνας, στα πλαίσια της κοινής εξωτερικής πολιτικής. Το πρώτο άρθρο της ενότητας, το 42, αρχίζει εμφαντικά με την εξής έκφραση, δίνοντας το σκεπτικό και την πρόθεση της Ε.Ε.: «Η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας». Η εφαρμογή όμως δυσκολεύεται όταν στην επόμενη παράγραφο του άρθρου 42, αναφέρει: «Η κοινή αμυντική πολιτική θα οδηγήσει στην κοινή άμυνα όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λάβει σχετική απόφαση με ομοφωνία». Το ερώτημα που προκύπτει αβίαστα είναι, αν έγινε ποτέ κάποια πρόταση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και από ποιον. Η Ελλάδα που την αφορά άμεσα και ενδιαφέρεται περισσότερο από κάθε άλλο κράτος για την κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας, μήπως τώρα είναι η ώρα να κάνει ένα τέτοιο αίτημα/πρόταση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με δυνατό επιχείρημα την πρόταση του Προέδρου Μακρόν στην EYMED9;
Θα μπορούσαμε να ζητήσουμε από την Γαλλία, αλλά και τα υπόλοιπα κράτη που συμμετείχαν στη EUMED9, να γίνει κοινό αίτημα προς το Συμβούλιο, ζητώντας ακόμη και την συμπαράσταση της Προέδρου της Commission, η οποία ήταν αυτήκοος μάρτυς της πρότασης Μακρόν και η οποία μας έχει αποδείξει ότι είναι ανοικτόμυαλη και ενδιαφέρεται για την ασφάλεια της Ε.Ε. στο σύνολό της. Ας αρχίσει η ελληνική κυβέρνηση να συντάσσει προσεκτικά και τεκμηριωμένα μια τέτοια αίτηση, σε συμφωνία και σύμπραξη της Γαλλίας και των άλλων κρατών που προσυπέγραψαν την διακήρυξη που περιείχε την πρόταση Μακρόν. Είμαι βέβαιος ότι δεν θα είναι καθόλου εύκολο να απορριφθεί. Το προσχηματικό, κατά τη γνώμη μου, αιτιολογικό που αναφέρεται στο ίδιο άρθρο πιο κάτω ότι: «σέβεται τις υποχρεώσεις που απορρέουν για ορισμένα κράτη μέλη τα οποία θεωρούν ότι η κοινή τους άμυνα υλοποιείται στα πλαίσια της οργάνωσης της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού (ΝΑΤΟ), δυνάμει της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού, και συμβιβάζεται με την κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας που διαμορφώνεται μέσα στο πλαίσιο αυτό», είναι πολύ αδύναμο επιχείρημα και μπορεί εύκολα να απορριφθεί, ώστε να μην καταστεί εμπόδιο στο αίτημά μας. Το βέλτιστο είναι η ίδια η δραστήρια Πρόεδρος της Commission, κ.Ούρσουλα φον ντερ Λάϊον να εισηγηθεί αρμοδίως, αποδεικνύοντας έτσι ότι πράγματι κάτι έχει αλλάξει στην Ε.Ε. με την προεδρεία της. Είθε!!!
Επειδή, έστω και αν γίνει δεκτό το αίτημα, θα χρειαστεί χρόνος για την ολοκλήρωση του όλου εγχειρήματος, από τη στιγμή που έγινε αντιληπτή μια τέτοια ανάγκη, θα μπορούσαμε να ζητήσουμε στο μεσοδιάστημα, και με βάση τις προβλέψεις της παραγράφου (3) του άρθρου 42, να αποφασιστεί ομόφωνα από το Συμβούλιο της Ευρώπης, ότι η οργάνωση ασφάλειας και άμυνας της Ελλάδος, δύναται να θεωρηθεί ότι είναι ευρωπαϊκή, με όποιες συμπληρώσεις αν θελήσει η Ε.Ε. , ίσως το ίδιο το Συμβούλιο της Ευρώπης, όπως π.χ. τη συμμετοχή στην διοίκηση της άμυνας κάποιου εκπροσώπου της Ε.Ε..
Ευθύς ως γίνει δεκτό ότι το ελληνικό Υπουργείο, ενεργεί ως εξουσιοδοτημένο ευρωπαϊκό όργανο, η Ε.Ε. αναλαμβάνει όλα τα έξοδα της ασφάλειας και άμυνάς μας, με πρώτο βήμα τον πλήρη, δυνατό, αποτελεσματικό και σύγχρονο εξοπλισμό των ενόπλων δυνάμεων, ύστερα από κάποια κοινή σύσκεψη και απόφαση. Αν τη χαρακτηρίσουμε ως μαγική λύση αλλά εφικτή, δεν θα είναι υπερβολή.
