Του Αντώνη Βενέτη
Στο διανεμηθέν μαζί με την «Κ» της 16.2.2025 βιβλίο για την πόλη των Τρικάλων, θα παρατηρούσε κανείς ότι έλειπε σ’ αυτό η αναφορά στο εβραϊκό στοιχείο της πόλης, το οποίο δεν ήταν και αμελητέο.
Έτσι, ας μου επιτραπεί να προσθέσω δύο «ειδήσεις» από το παρελθόν αθηναϊκών εφημερίδων του 19ου αιώνα, αναφερόμενες στην παρουσία των εβραίων στην πόλη της Θεσσαλίας.
Θα προηγηθεί μία «είδηση» που αναφέρεται στην πρώτη επίσκεψη του Βασιλέως Γεωργίου, αμέσως μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στο μικρό ελληνικό βασίλειο.
Έτσι, κατά την ΩΡΑ της 16.10.1881 «κατά τον «φάρον» του Ολύμπου διερχομένου του Βασιλέως εν Τρικάλοις εκ τίνος οδού Οθωμανικής συνοικίας, Οθωμανίς έρριψε κατ’ αυτού λίθον, όστις αποτυχών έπεσε παρά πόδας του Α.Μ.. Ο λαός όρμησε να κακοποιήσει την ένοχον και κατακαύση την οίκιαν αυτής, αλλ’ ο βασιλεύς διέταξε, ίνα ουδείς αυτοδικήση κατά της Οθωμανίδος».
ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ 10.1.188 «Ο κ. Ιάκωβος Σίδης, Ισραηλίτης, διορισθείς αστυνόμος Τρικάλων ανέλαβε ήδη τα καθήκοντά του. Ο κ. Σίδης είναι νοημονέστατος, δραστήριος και εις άκρον τίμιος, προς δε και αρκετά ρωμαλέος, ώστε να μη πτοείται εκ των κακών ανθρώπων […]».
ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 29.1.1894 – ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗ ΚΗΔΕΙΑ ΕΝ ΤΡΙΚΑΛΕΙΣ – ΠΕΡΙΕΡΓΑ ΕΘΙΜΑ. Ο Χαχάμης – θυσία μαύρης όρνιθος – Διά να εξαπατηθή ο Χάρων – Πλύσις του νεκρού – θεάρεστον έργον – οι νεκροθάπται – το σαβάνωμα του νεκρού – Νυκτερινή κηδεία – Άλλη μαύρη κότα – Αι διάφοροι λυχνίαι τα μνημόσυνα – Τι μπορεί να κάμη μια γάτα. (του εν Τρικάλοις ανταποκριτού) 24 Ιανουαρίου. Την 22αν τρέχοντος απεβίωσεν ενταύθα εν ουχί προβεβηκυΐα ηλικία η Ισραηλίτης Εσθήρ Σαμουήλ, το γένος Μποτίνου μιάς των καλυτέρων Ισραηλιτικών οικογενειών των Ιωαννίνων. Η μακαρίτης ήτο φιλοστοργωτάτη μήτηρ, τύπος αρετής και θιασώτης της ελληνικής παιδείας. Κατώρθωσε να εμπνεύση εις τα τέκνα της τον έρωτα των ελληνικών γραμμάτων. […] Λέγεται ότι εάν γαλή τις κόψη την οδόν της νεκροπομπής οφείλει αύτη να επιστρέψει εις την οικίαν του νεκρού, και να εκιννήση και πάλιν εκείθεν. Η ενταύθα Ισραηλιτική παροικία κατά το πλείστον είναι ελληνόγλωσσος, καθ ο καταγόμενη εξ Ιωαννίνων, μη γινώσκουσα την διεφθαρμένην Ισπανικήν ένεκα του οποίου όλη η νεκροπομπή ωμίλει την ελληνικήν, […]
Η θυσία της όρνιθος φαίνεται να είναι καθαρώς ελληνική, διότι το έθιμον τούτο μόνον μεταξύ των, Ιωαννιτών Ισραηλιτών υπάρχει, […] Αι Ισραλητικαί εκφοραί γίνονται συνήθως νύκτωρ, προ ή μετά το μεσονύκτιον, πολύ σπανίως δε την ημέραν. […]
