Το Λονδίνο διαμηνύει με κάθε ευκαιρία πως εάν αποτύχει η Πενταμερής, όχι η άτυπη αλλά η κανονική, που με βάση τους σχεδιασμούς, χρονικά τοποθετείται στα μέσα Ιούνιου, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για νέα τετελεσμένα από πλευράς της Τουρκίας. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο βρετανικός παράγοντας επιχειρηματολογεί για το σενάριο ακραίων ενεργειών από πλευράς της κατοχικής δύναμης, θέλοντας να διαμορφώσει κλίμα ενόψει της Διάσκεψης της Γενεύης, που χρονικά τοποθετείται από τις 27-29 Απριλίου.
Οι προειδοποιήσεις αυτές συνδέονται με το βρετανικό αφήγημα πως για να διευκολυνθούν οι συζητήσεις, να ενθαρρυνθεί η κατοχική Τουρκία, θα πρέπει η Λευκωσία να προβεί σε ανοίγματα αποδεχόμενη με δήλωση πριν την άτυπη Πενταμερή την «πολιτική ισότητα». Εισήγηση που τέθηκε ενώπιον της Λευκωσίας, αλλά δεν έγινε αποδεκτή. Στο βάθος αυτής της προσέγγισης βρίσκεται προφανώς η τουρκική αξίωση για κυριαρχική ισότητα (επί του παρόντος το Λονδίνο προτάσσει την πολιτική ισότητα). Στα πλαίσια αυτής της επίμονης προσπάθειας, το Λονδίνο σημειώνει πως εάν οι συζητήσεις οδηγηθούν σε αδιέξοδο, τότε η Τουρκία θα επαναφέρει τα γεωτρύπανα στην κυπριακή ΑΟΖ και θα προχωρήσει σε περαιτέρω βήματα στο άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής της κατεχόμενης Αμμοχώστου.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως το Φόρεϊν Όφις, αν και δημοσίως και όχι μόνο, παρουσιάζεται να μην υποστηρίζει λύση δύο κρατών, ωστόσο, θεωρεί πως η επιμονή της τουρκικής πλευράς, διευκολύνει τους χειρισμούς του. Κυρίως σε σχέση με τις γεφυρωτικές ιδέες που παρουσιάζουν στους εμπλεκόμενους, ώστε να βρεθεί η «χρυσή τομή». Υπενθυμίζεται συναφώς πως οι ιδέες αυτές παραπέμπουν σε μια χαλαρή σχέση που θα έχουν τα κοινοτικά κυρίαρχα κρατίδια (Community States), όπως συναφώς περιγράφονται. Στο τουρκικό αφήγημα για δύο κράτη μέσα από ένα «συμβιβασμό» θα οδηγήσει σε μια ενδιάμεση φόρμουλα, που θα είναι η συνομοσπονδία. Αυτό, δηλαδή, που πραγματικά θέλει η Τουρκία, η οποία θα παρουσιασθεί να κάνει και «υποχωρήσεις».
Οι βρετανικές ιδέες, που συντηρούνται παρασκηνιακά, έχουν αναλυθεί σε βάθος και στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Ο αναπληρωτής Πολιτικός Διευθυντής του Φόρεϊν Όφις, Ajay Sharma, βρισκόταν την περασμένη εβδομάδα στην Άγκυρα και συναντήθηκε με αντιπροσωπεία υπό τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών, πρέσβη Sedat Onal. Η Άγκυρα αν και διαπιστώνει θετικά στοιχεία στην πρόταση των Βρετανών, ωστόσο, δεν ξανοίγεται για διαπραγματευτικούς λόγους. Ήδη με εντολή της Άγκυρας, ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ έχει απορρίψει δημόσια τις ιδέες του Φόρεϊν Όφις.
Είναι προφανές πως οι ιδέες αυτές δεν θα εγκαταλειφθούν αλλά θα παραμείνουν στο παρασκήνιο, καθώς στο Λονδίνο θεωρούν πως θα υπάρξει η συγκυρία, που θα τις αναζητήσουν οι εμπλεκόμενοι.
Ο μπαμπούλας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ
Περαιτέρω, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, είναι σαφές πως στο παιχνίδι των πιέσεων και των εκβιασμών θα βρεθεί για μια ακόμη φορά και το θέμα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, η θητεία της οποίας θα πρέπει να ανανεωθεί στο τέλος Ιουνίου. Αν και ο μπαμπούλας της αποχώρησης της Ειρηνευτικής Δύναμης έχει πολλές φορές χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν, το Λονδίνο θεωρεί πως αυτή τη φορά θα είναι «πιο πιστευτή» η προειδοποίηση. Θα κρατούν το θέμα αυτό ως δαμόκλειο σπάθη πάνω από την Κύπρο, όσο θα διεξάγονται οι συζητήσεις στην (κανονική) Πενταμερή Διάσκεψη.
Συνεπώς, παρασκηνιακά όλες οι κινήσεις γίνονται από τους Βρετανούς, που αναζητούν συμμάχους στην προσπάθειά τους.
Τα τουρκικά όχι
Τα Ηνωμένα Έθνη επιχειρούν στα πλαίσια της προετοιμασίας ενόψει της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης ( 27-29 Απριλίου, στη Γενεύη), να πραγματοποιηθούν κάποιες συναντήσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών στην Κύπρο. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η εντολή που έχει δοθεί από την Άγκυρα στο κατοχικό καθεστώς είναι να αποφεύγει συναντήσεις χωρίς τη δική της παρουσία. Αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο Τατάρ, που είναι το απόλυτο φερέφωνο της κατοχικής δύναμης, δεν γνωρίζει τα θέματα και υποκύπτει συνεχώς σε λάθη.
Ενδέχεται, πάντως, η απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα, Τζέιν Χολ Λουτ, που αναμένεται στην Κύπρο αυτή την εβδομάδα (7-9 Μαρτίου), να ξαναπροσπαθήσει για συνάντηση Αναστασιάδη και Τατάρ. Η κ. Λουτ, που εκ της θέσεως της ανέλαβε να συναντηθεί με τους εμπλεκόμενους, μετά τη Λευκωσία θα μεταβεί στην Αθήνα για επαφές. Δεν έχει ακόμη προγραμματιστεί ταξίδι στην Άγκυρα ενώ δεν είναι στο πρόγραμμα το Λονδίνο, που βρίσκει τρόπο να καθιστά κοινωνούς των απόψεων του τα Ηνωμένα Έθνη.
Είναι σαφές από τα όσα συζητούνται πως μετά την άτυπη Πενταμερή, μέχρι την κανονική, ο χρόνος θα είναι περιορισμένος. Για την ακρίβεια ενάμιση μήνας θα έχουν μπροστά τους οι εμπλεκόμενοι για να καταλήξουν σε ένα συμφωνημένο περίγραμμα ή να κηρυχθεί αδιέξοδο. Θα είναι το αδιέξοδο αυτό το τέλος του δρόμου ή θα δοθεί περιθώριο για συνέχιση των προσπαθειών; Αυτά τα ερωτήματα θα απαντηθούν στη συνέχεια αναλόγως και των εξελίξεων, που θα σημειωθούν.
Την ίδια ώρα, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Άγκυρα προκαλεί συνεχώς την Αθήνα με παράνομες ενέργειες στο Αιγαίο. Επιχειρεί να συντηρεί την ένταση για να έχει στην πρίζα την Ελλάδα, αλλά και να της ασκεί πίεση. Αυτό το κλίμα επηρεάζει και το Κυπριακό αλλά και τα ελληνοτουρκικά.
Η αιγυπτιακή ντρίπλα και πόσο επηρεάζεται η Κύπρος
Η πρόσφατη συμφωνία του Καΐρου με το Τελ Αβιβ για μεταφορά μέσω αγωγού φυσικού αερίου από το κοίτασμα Λεβιάθαν προς τους δύο σταθμούς της Αιγύπτου, διαμορφώνει νέα δεδομένα. Το αέριο, όπως έχει αναφερθεί, θα εξάγεται από εκεί σε μορφή LNG προς την Ευρώπη. Η εξέλιξη αυτή τερματίζει την όποια φιλοδοξία αλλά και την αξίωση της κατοχικής δύναμης να μεταφέρεται το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου με αγωγό, μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη. Την ίδια ώρα, η εξέλιξη αυτή επηρεάζει και τους κυπριακούς σχεδιασμούς.Η Λευκωσία φιλοδοξούσε να μεταφέρεται με τον δικό της αγωγό προς την Αίγυπτο και το ισραηλινό αέριο. Σημειώνεται συναφώς ότι εκκρεμεί και η συμφωνία με το Ισραήλ, καθώς το Τελ Αβιβ τηρεί σκληρή γραμμή, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και εταιρείες.Με την τελευταία εξέλιξη σαφώς και θα πρέπει να αναθεωρηθούν σχεδιασμοί, καθώς για την Κύπρο είναι πισωγύρισμα και χάνει ένα σημαντικό εργαλείο.
Σύμφωνα με αναλυτές, οι συμφωνίες Αιγύπτου και Ισραήλ και Αιγύπτου με την Παλαιστινιακή Αρχή, επηρεάζουν το μεγαλεπήβολο σχέδιο East Med. Αν και κανείς δεν έχει δηλώσει πως το σχέδιο αυτό εγκαταλείπεται, ωστόσο, είναι σαφές πως τίθενται προτεραιότητες, που προσφέρουν άλλες λύσεις, όπως αυτή των συμφωνιών της Αιγύπτου με τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους για μεταφορά του φυσικού τους αερίου στους αιγυπτιακούς σταθμούς.
