Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Πριν το τέλος της τελευταίας δεκαετίας του 21ου αιώνα, η Αφρική θα πλησιάζει τα 4 δισεκατομμύρια κατοίκους έναντι 1,3 δισεκατομμυρίων σήμερα. Με παγκόσμιο πρωταγωνιστή γεννητικότητας την υποσαχάρια Αφρική, η αποκαλούμενη Μαύρη ήπειρος θα αντιπροσωπεύει το 40% του πληθυσμού της Γης, πιθανότατα δε η Νιγηρία να έχει ξεπεράσει σε πληθυσμό τη σημερινή Κίνα. Αυτά και άλλα πολλά στοιχεία αναφέρονται σε μελέτες του ΟΗΕ και όταν τις διαβάζουν οι Ρώσοι καγκεμπίστες, οι αγιατολλάδες του Ιράν, οι Κινέζοι σύμβουλοι του Σι και ο Ερντογάν, χοροπηδούν από χαρά.
Τα νέα είναι έξοχα για τα καθεστώτα τους. Νέοι πελάτες ενόψει είναι πάντα καλοδεχούμενοι.
Για την ώρα πάντως, οι Κινέζοι έχουν βάλει χέρι στις μισές πλουτοπαραγωγικές πηγές της Αφρικής, ο Πούτιν έχει στείλει τη συμμορία μισθοφόρων Βάγκνερ που δίνει μαθήματα δολοφονιών και μαφιόζικης κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης, ο Ερντογάν έχει στήσει 165 τζαμιά και διδάσκει πώς να βιάζονται γυναίκες και δημοκρατία με την ισλαμική μέθοδο, το δε Ιράν πουλάει στη ζούλα όπλα και πετρέλαιο στις ντόπιες ομάδες οργανωμένου εγκλήματος. Η αναπτυξιακή βοήθεια είναι πλήρης και οι φορολογικοί παράδεισοι καλά κρατούν.
Και για να μην παίρνει χαμπάρι ο λαουτζίκος τι συμβαίνει, στη Δυτική Ευρώπη, οι «γίγαντες της προόδου» και οι γελωτοποιοί του λαϊκισμού, σε μια άτυπη συμμαχία που έχουν συστήσει προσπαθούν να πείσουν ότι τα δεινά και οι φυλετικοί πόλεμοι στην Αφρική, οφείλονται στις ανθρωπιστικές επενδύσεις του Μπιλ Γκέιτς, του Τζωρτζ Σόρος, του Γ. Μπάφετ και άλλων πλούσιων φιλάνθρωπων. Ασφαλώς δε, παρακάμπτουν τις ληστείες που έχουν διαπράξει σε βάρος των λαών τους, βάρβαροι, «σωτήρες» της Αφρικής, τύπου Μομπούτου, Μποκάσα, Καμπίλα, Αμίν Νταντά, Μεγκίνστου, και λοιποί Μουγκάμπε.
Σημειώνουμε για την ιστορία ότι μετά θάνατον, οι καταθέσεις των παραπάνω σωτήρων συνολικά, στην Ελβετία, έφαθσαν τα 26 δισ. δολάρια, πόσο ασύλληπτο για μια ήπειρο που ακόμα και σήμερα αντιμετωπίζει προβλήματα πείνας. Μια ήπειρο η οποία τα 50 τελευταία χρόνια έχει δεχτεί 2,6 τρισεκατομμύρια δολάρια από τη Δύση οικονομική βοήθεια, ενώ οι δυτικές αναπτυξιακές άμεσες επενδύσεις, μόνον την πρώτη εικοσαετία του 21ου αιώνα έφτασαν τα 1.760 δισ. δολάρια.
Και από την άποψη αυτή, σοβαρότατο λάθος των περισσότερων αφρικανικών κυβερνήσεων είναι ότι ακολουθούν τριτοκοσμικές αναπτυξιακές πολιτικές, οι οποίες ως εκ της φύσης τους αποτυγχάνουν.
Η Αφρική για να μην εξελιχθεί σε παγκόσμια δημογραφική και οικονομική βόμβα, για να έχει πραγματική ανάπτυξη και όχι ασπιρίνες κατά της φτώχειας, χρειάζεται νέους θεσμούς και ως εκ τούτου νέες ιδέες. Η ριζική καταπολέμηση της φτώχειας δεν είναι απλό τεχνικό πρόβλημα που θέλει τεχνικές λύσεις. Ο οικονομολόγος Ουΐλιαμ Ιστερλύ, πρώην στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας, υποστηρίζει ότι το να προσφέρονται ψάρια σε κάποιον που δεν γνωρίζει να ψαρεύει, είναι μια αρνητική βοήθεια.
Κατά την άποψή του, στη σημερινή συγκυρία και την πραγματικότητά της, η προσφορά απλών λύσεων σε δύσκολα προβλήματα χειροτερεύει τις καταστάσεις φτώχειας.
Η έλλειψη βιταμίνης Α, για παράδειγμα, μπορεί να διορθωθεί με φτηνά συμπληρώματα διατροφής. Όσο για την ελονοσία μπορεί να καταπολεμηθεί με χημικά και κουνουπιέρες. Καθαρό νερό μπορεί να βρεθεί με το άνοιγμα ενός πηγαδιού.
Αυτές οι προσεγγίσεις, βασισμένες στο μοντέλο Χάροντ-Ντόμαρ [Harrod-Domar], υποστηρίζουν ότι οι επενδυτικές δαπάνες είναι ο οδηγός της οικονομικής μεγέθυνσης. Για χρόνια, οι δυτικοί αναπτυξιακοί οργανισμοί επιδίωκαν να καλύψουν τα «χρηματοδοτικά κενά» των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών (ΛΑΧ) προκειμένου να πετύχουν τους επιθυμητούς ρυθμούς μεγέθυνσης όπως υποδεικνύουν αυτά τα μοντέλα. Ο Ίστερλι μας θυμίζει, ωστόσο, ότι αυτές οι πολιτικές δεν αύξησαν τη μεγέθυνση ή τις επενδύσεις, ούτε οδήγησαν στην ανάπτυξη.
Η ίδια ιστορία μπορεί να επαναληφθεί ξανά και ξανά για προγράμματα βοήθειας για την αύξηση του μορφωτικού επιπέδου, τη βελτίωση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, τον έλεγχο του πληθυσμού και τη διαγραφή χρεών. Πολιτικές προορισμένες να «διορθώσουν» προβλήματα γύρω από την πολιτική, τη γεωγραφία και τους φυσικούς πόρους έχουν παρομοίως δοκιμαστεί με λίγη επιτυχία. Ο Ιστερλι υποστηρίζει περαιτέρω ότι πολλοί στους αναπτυξιακούς οργανισμούς αγνοούν σχεδόν τελείως τις θεσμικές δομές στις οποίες τα αναπτυξιακά προγράμματα συλλαμβάνονται και εφαρμόζονται. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι πολλές αναπτυξιακές πολιτικές δεν έχουν καταφέρει να πετύχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, λέει ο Ίστερλι, καθώς αγνοούν τα κίνητρα που αντιμετωπίζουν οι χορηγοί βοήθειας, οι λήπτες βοήθειας και άλλοι.
Η επιρροή του έργου του Ίστερλι στα οικονομικά της ανάπτυξης είναι τεράστια. Χωρίς αμφιβολία, οι κριτικές που άσκησε στο ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και τη γενική προσέγγιση στην οικονομική ανάπτυξη έκαναν πολλούς στα οικονομικά και σε άλλους κλάδους να δουν την αναπτυξιακή πολιτική με ένα κριτικό μάτι που χρειαζόταν. Αλλά οι κριτικές του για τις «τεχνικές λύσεις» και την παραμέληση των θεσμών και των κινήτρων περικλείουν ζητήματα έξω από τα οικονομικά της ανάπτυξης.
Η σημερινή Αφρική δεν χρειάζεται τζαμιά και μισθοφόρους από τη Ρωσία.Έχει άμεση και ζωτική ανάγκη από θεσμούς ελευθερίας,καινοτομίας,προσωπικής και συλλογικής δημιουργίας και προωθημένης επιστημονικής στήριξης.Η Αφρική, όπως εξελίσσεται, αποτελεί βόμβα για τη Δύση και λαμπρό πεδίον δράσης για τους δουλέμπορους του αυταρχισμού και τους αρχιμάστορες της διαφθοράς.Όσοι δε νομίζουν ότι τα κύματα των προς Ευρώπη μεταναστών θα ενσωματωθούν στις κοινωνίες μας,είναι βαθειά νυχτωμένοι.
Πηγή: ot.gr
