Η ακροδεξιά στην Ευρώπη… Του Διονύση Γουσέτη

60

Του Διονύση Γουσέτη

Πολύς ντόρος έγινε για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη. Είναι αλήθεια ότι το κόμμα της Μαρίν Λεπέν ξεπέρασε κατά πολύ το κεντρώο κόμμα του Εμμανουέλ Μακρόν, τόσο που τον ώθησε να προκηρύξει νέες εκλογές. Ο δε Κυριάκος Μητσοτάκης προχώρησε σε ανασχηματισμό της κυβέρνησής του, τον οποίο πολλοί απέδωσαν στην πτώση του ποσοστού των ευρωεκλογών κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες από το αποτέλεσμα των προηγουμένων ευρωεκλογών (33% το 2019, 28% εφέτος). Και γενικά η αρθρογραφία δίνει την εντύπωση ότι περίπου βρισκόμαστε στην εποχή του τέλους του μεσοπολέμου.
Σε αυτή την πεποίθηση έχω δυο ενστάσεις:

Πρώτον, δεν είδα καμιά συνταρακτική επικράτηση ακροδεξιών κομμάτων στη νέα Ευρωβουλή.

Στο πρώτο γράφημα βλέπουμε την κατανομή των κομμάτων στην απελθούσα Ευρωβουλή (Πηγή: https://results.elections.europa.eu/en/european-results/2019-2024/outgoing-parliament/)

eu parl 2019

Παρατηρούμε ότι τα φιλο-ευρωπαϊκά κόμματα (Λαϊκό-EPP, Ανανεωτικό/φιλελεύθερο-Renew Europe, Πράσινοι-Greens/EFA, Σοσιαλδημοκράτες S&D) έχουν συνολικά 488 έδρες, ήτοι 69% στην Ευρωβουλή των 705.

 Στο δεύτερο γράφημα βλέπουμε την κατανομή των κομμάτων στη νέα Ευρωβουλή (Πηγή: https://results.elections.europa.eu/):

 eu parl 2024

Παρατηρούμε ότι τα φιλο-ευρωπαϊκά κόμματα (Λαϊκό-EPP, Ανανεωτικό/φιλελεύθερο-Renew Europe, Πράσινοι-Greens/EFA, Σοσιαλδημοκράτες S&D) έχουν συνολικά 458 έδρες, ήτοι 64% στην Ευρωβουλή των 720.

Συνεπώς, η πλειοψηφία των φιλο-ευρωπαϊκών κομμάτων διατηρείται με ελαφρά υποχώρηση. Δεν γνωρίζουμε βέβαια που θα κλίνουν οι ανένταχτοι (45 έδρες) και τα νέα μέλη που δεν εξελέγησαν μέσα από κομματικά ψηφοδέλτια (44 έδρες).

Επιπλέον, μπορούμε να υποθέσουμε βάσιμα ότι οι ακροδεξιοί ευρωβουλευτές είναι πολύ δύσκολο να συμφωνήσουν μεταξύ τους για κοινή πολιτική. Τα εμποδίζει η ίδια η ιδεολογία τους, που δεν στηρίζεται στην ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά στην ιδέα του έθνους για κάθε μία εθνική ομάδα ευρωβουλευτών. Και οι εθνικές διαφορές εμποδίζουν την κοινή πολιτική.

Δεύτερον, τα ακροδεξιά κόμματα δεν έχουν το προφίλ που είχαν όταν τα πρωτογνωρίσαμε.

Σχετικά, ο γνωστός δημοσιογράφος Τάκης Μίχας (https://shar.es/agvwic) παρατηρεί: «Η επιτυχία της ριζοσπαστικής Δεξιάς δεν οφείλεται τόσο στην ανατρεπτικότητά της όσο στην προσαρμοστικότητά της».

Πράγματι, το κόμμα της Μαρίν Λεπέν ξεκίνησε ως εχθρός της Ε.Ε. Επεδίωκε τη διάλυσή της και την επιστροφή στην «Ευρώπη των Εθνών». Σήμερα εμφανίζεται ως υπερασπιστής του «ευρωπαϊκού πνεύματος» και του «ευρωπαϊκού τρόπου ζωής» ο οποίος όμως απειλείται από τις ανεξέλεγκτες μάζες των μεταναστών.
Ακόμα, το κόμμα της Μ. Λεπέν έχει αποδεχτεί και το κράτος κοινωνικής πρόνοιας, που παλαιότερα το κατήγγελλε. Σήμερα λέει ΝΑΙ στο κοινωνικό κράτος, αλλά όμως στο «εθνικά καθαρό» κοινωνικό κράτος. Οι κοινωνικές παροχές εγκρίνονται από την κ. Λεπέν όταν σαν αποδέκτες έχουν τους πραγματικούς πολίτες της χώρας, όχι όμως και το πλήθος των μεταναστών. Αυτό της ανοίγει την πόρτα στις τεράστιες μάζες πού βλέπουν συνεχώς τις κοινωνικές υπηρεσίες να υποβαθμίζονται ή να ιδιωτικοποιούνται στο όνομα του «εκσυγχρονισμού» και της «αποτελεσματικότητας».
Κοντολογίς, η κύρια διαφορά μεταξύ άκρας δεξιάς και κεντροδεξιάς, κατά τον Τ. Μίχα, εντοπίζεται στο μεταναστευτικό (θα προσέθετα και το θέμα της ακρίβειας). Και με αυτόν τον τρόπο έχει κερδίσει τις μάζες των ψηφοφόρων που η δυσφορία τους απέναντι στους μετανάστες, μετά και την σωρεία των τρομοκρατικών χτυπημάτων, ολοένα αυξάνεται. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στο κόμμα της Τζιόρτζια Μελόνι στην Ιταλία.

Ο αρθρογράφος έχει την άποψη ότι η ακροδεξιά «έμαθε να προσαρμόζεται στις πολιτικές των αντιπάλων της και να τις χρησιμοποιεί προς ίδιον όφελος». Βέβαια, η θεωρία του δεν εξηγεί για ποιο λόγο η ακροδεξιά είναι πρώτο κόμμα στην Αυστρία, μια χώρα που ούτε από την ακρίβεια υποφέρει, ούτε σημαντικό αριθμό μεταναστών έχει. Ωστόσο, γενικά θα συμφωνήσω με τις διαπιστώσεις του. Δεν θα συμφωνήσω όμως με την άποψή του, που είναι και άποψη πολλών αναλυτών. Η άποψη αυτή με παραπέμπει σε θεωρίες συνωμοσίας. Σε τακτικισμό, δηλαδή, των ακροδεξιών κομμάτων τα οποία, όταν έρθουν στην εξουσία θα πετάξουν τη μάσκα και θα μας πισωδρομήσουν στην «κόλαση». Τα κόμματα που εκτίθενται σε οικουμενική ψηφοφορία δεν είναι -δεν μπορούν να είναι- μυστικές στρατιωτικές οργανώσεις που αιφνιδιάζουν τον εχθρό. Αν η ηγεσία τους παραβεί τις εξαγγελμένες θέσεις της, θα καταρρεύσει κάτω από την πίεση των στελεχών τους και των ψηφοφόρων τους.

Η Άννα Διαμαντοπούλου έδωσε μια πιο λογική εξήγηση. Μιλώντας στην ΠΕΚ Κύπρου δυο μέρες πριν τις ευρωεκλογές έδωσε την ερμηνεία ότι η Ευρώπη «εξημερώνει» την ακροδεξιά όταν αυτή βρίσκεται στους κόλπους της. Η Τζ. Μελόνι π.χ. που είχε τη φήμη ότι είναι διάδοχος του Μουσολίνι, από όταν έγινε κυβέρνηση ακολουθεί χωρίς εξαιρέσεις τις ευρωπαϊκές πολιτικές και έχει περιορίσει τα ακροδεξιά της (όχι στους ομόφυλους, όχι στις αμβλώσεις, πατρίς-θρησκεία-οικογένεια κ.λπ.) στα εσωτερικά ζητήματα της Ιταλίας. Συνεπώς, λέει η κ. Διαμαντοπούλου, έχουμε συμφέρον να έχουμε την ακροδεξιά μέσα στην Ευρώπη.
Τρανή απόδειξη ότι η ευθύνη της εξουσίας και η επιρροή της Ε.Ε. «εξημερώνει» είναι ο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσίπρα. Ξεκίνησε να μαζεύει ψήφους με τα συνθήματα «Εμείς θα βαράμε τα νταούλια και οι αγορές θα χορεύουν» ή «θα καταργήσουμε τα μνημόνια με ένα νόμο και ένα άρθρο» και κατέληξε να υπογράφει το τρίτο και δυσμενέστερο μνημόνιο.

Θέλω να κλείσω με μια παρατήρηση της Άννας Διαμαντοπούλου, από την ίδια ομιλία, που θεωρώ σημαντική: σε αντίθεση με το κοινό αίσθημα που βλέπει την Ε.Ε. είτε σαν μπαμπούλα, είτε σαν λυτρωτή, είπε ότι η Ε.Ε. μπορεί να μας βοηθήσει, αλλά ΔΕΝ θα μας λύσει τα προβλήματά μας αν εμείς δεν θέλουμε να τα λύσουμε. Έφερε ως παράδειγμα το γεγονός ότι τον καιρό των μνημονίων η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία βρίσκονταν στην ίδια θέση. Σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πιο κάτω από την Πορτογαλία και ακόμα περισσότερο από την Ιρλανδία, κι ας μας έδωσε η Ε.Ε. περισσότερα χρήματα και από τους δύο. Για την Άννα Διαμαντοπούλου έχω να παρατηρήσω ότι είναι κρίμα για τη χώρα το ότι αρνείται να ξαναμπεί στην πολιτική αρένα. Ένα ΠΑΣΟΚ, φερ’ ειπείν, με επικεφαλής αυτήν, θα έκανε άλματα στα ποσοστά του και η ίδια θα ήταν επάξια πολιτική αντίπαλος του Κυριάκου Μητσοτάκη σε ένα υγιές δικομματικό σύστημα με στόχο τη σύγκλιση της χώρας με τους εταίρους μας.

Πηγή: social-lib.gr