Του Ηρακλή Ρούπα*
Τα κρυπτονομίσματα εδώ και λίγα χρόνια αποτελούν σημαντικό τμήμα του διεθνούς επενδυτικού περιβάλλοντος. Η διευρυμένη έννοια των ψηφιακών νομισμάτων ακολούθησε. Βασική παράμετρος ανάδειξης του μηχανισμού των κρυπτονομισμάτων το «blockchain», ως ιδιαίτερη προγραμματική βάση μέγιστης ασφάλειας.
Μέσα από την πρώτη εξοικείωση με το γνωστότερο όλων, το Bitcoin, άρχισε χρόνο με τον χρόνο να ξετυλίγεται η νέα προσέγγιση της λειτουργίας των αγορών χρήματος.
Στην αρχή τα κρυπτονομίσματα θεωρήθηκαν ως «εξωτικής» μορφής επένδυση. Αν και πολλοί ακόμα αμφισβητούν ότι είναι επένδυση. Δεν ήταν εύκολο σε όσους δεν καταλάβαιναν τον μηχανισμό δημιουργίας –«εξόρυξης» για τους γνωρίζοντες – να αναδείξουν την πραγματική διάσταση του τι πρεσβεύουν πλέον τα κρυπτονομίσματα.
Κατά συνέπεια, απέτυχαν να τους προσδώσουν την βαρύτητα που αποκτούν έχοντας εισχωρήσει δυναμικά στον πυρήνα μίας αντιπαράθεσης που αρχίζει να εκκολάπτεται χρόνο με τον χρόνο.
Αντιπαράθεσης σε μικροεπίπεδο, μεταξύ εκείνων που να επενδύουν στην εξόρυξη και σε μακροεπίπεδο μεταξύ κρατών που ψηφιοποιώντας την λειτουργία των αγορών χρήματος επιδιώκουν την σταδιακή αποδολαριοποίηση τους.
Αποτελεί οξύμωρο στην ιστορία των αγορών – ιδιαίτερα του συναλλάγματος – το γεγονός ότι πρώτα δημιουργήθηκε η αγορά των κρυπτονομισμάτων και μετά ακολούθησαν οι κανονικές αγορές ως προς την αντίληψη της στρατηγικής σημασίας που σταδιακά θα ελάμβαναν τα νομίσματα αυτά.
Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την περίοδο που ο Noam Chomsky και το κίνημα occupy Wall Street, τα θεωρούσε ως «επαναστατική» επένδυση που θα επέτρεπε την ευκολότερη και ανέλεγκτη διακίνηση, ως σήμερα που με αφορμή τον πόλεμο της Ουκρανίας η διευρυμένη ομάδα των χωρών BRICS προσπαθούν να δημιουργήσουν μία εκτός Fiat αγορά συναλλάγματος.
Η διείσδυση της δυναμικής του block chain και ο τρόπος που θα αντιμετωπισθεί από εδώ και στο εξής η χρήση των ψηφιακών νομισμάτων, θα αποτελέσει την βασική πολιτική συνισταμένη των αγορών στο άμεσο μέλλον.
Από το 2017 όπου ο επικεφαλής της JP Morgan, Jamie Dimon, είχε χαρακτηρίσει απάτη το Bitcoin, μέχρι την διοργάνωση forum από την Goldman Sachs για ενημέρωση στελεχών και πελατών για τα κρυπτονομίσματα και την δημιουργία του πρώτου ETF γίνεται αντιληπτό πως η ανάδειξη ως εκ των πρωταγωνιστών του ρόλου των νέων αυτών νομισμάτων γίνεται με ραγδαίο ρυθμό.
Σε τέτοιο βαθμό που ενεργοποιεί πλέον τις Κεντρικές Τράπεζες, οι οποίες προκειμένου να μην χάσουν τον έλεγχο των αγορών συζητούν για την δημιουργία ψηφιακών νομισμάτων ως ανταγωνιστικά των κρυπτονομισμάτων.
Τα CBDC’s (Central Bank Digital Currencies) απασχολούν πλέον το 80% των κεντρικών τραπεζών, ενώ σύμφωνα με δημοσιεύσεις οι μισές από αυτές έχουν περάσει από την έρευνα στον πειραματισμό.
Η αγορά – αν μπορούμε να αποκαλέσουμε αγορά το πεδίο εκείνο όπου η «εξόρυξη» επί της ουσίας δημιουργεί το νόμισμα – έχει αποκτήσει πλέον την δική της αυτόνομη δυναμική.
Σε τέτοιοι βαθμό που είναι δύσκολο να ελεγχθεί. Αν λάβουμε υπόψη ως βάση ανάλυσης των κρυπτονομισμάτων την ανάδειξη της ασφάλειας του blockchain, γίνεται εμφανές πως ο τεράστιος όγκος συναλλαγών στα “cryptos” είναι δυνατόν να αναδειχθεί ως άμεσος ανταγωνιστής των νομισμάτων Fiat.
Άλλωστε, η τεχνολογία Blockchain θεωρείται από πολλούς ως ιδιαίτερα ελκυστική λύση για τον εκδημοκρατισμό των πληροφοριών και την ανατροπή των παλαιών μοντέλων.
Εξαιτίας δε αυτής της παραμέτρου η ασφάλεια δημιουργίας των, τα αναδεικνύει ως ασφαλές «επενδυτικό» εργαλείο, παράλληλα με τον χρυσό.
Πέρασαν αρκετά χρόνια μέχρι να αντιδράσουν στην αναπτυσσόμενη δυναμική, τόσο οι επενδυτικές τράπεζες μέσω της δημιουργίας ETF, όσο και οι κεντρικές τράπεζες μέσω της δημιουργίας ψηφιακών νομισμάτων, σε μία προσπάθεια να μην χαθεί ο έλεγχος των συναλλαγών μέσω κρυπτονομισμάτων.
Πολύ φοβάμαι όμως, πως το τραπεζικό σύστημα των FIAT χωρών αντιμετωπίζει αμφισβήτηση εξαιτίας του γεγονότος ότι οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες είναι εκτεθειμένες σε υπερβολικό ρίσκο (hypercollateralized).
Η υπερβολική έκθεση σε μη παραγωγικό δανεισμό μειώνει σημαντικά το ποσοστό παραγωγικών ενεργητικών ακόμα και σήμερα. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η κρίση του 2008 δημιούργησε την ανάγκη στρατηγικών διεξόδων.
Στο σημείο αυτό μπαίνει έντονα στην εξίσωση η ενεργοποίηση των χωρών BRICS για την δημιουργία μίας εκτός FIAT αγοράς συναλλάγματος υποστηριζόμενης από προϊόντα (commodities) όπως τον ορυκτό πλούτο τους, πετρέλαιο, χρυσό κλπ.
Η προεργασία δημιουργίας ψηφιακών νομισμάτων επιφανειακά δίνει την εντύπωση στόχευσης για τον έλεγχο του πεδίου των κρυπτονομισμάτων.
Ίσως όμως, η έννοια του ελέγχου να υπερβαίνει τα στενά όρια των συναλλαγματικών αγορών.
Οι διαφοροποιήσεις αναδεικνύουν το ουσιαστικό διακύβευμα ως προς του νέο διεθνές πεδίο αντιπαράθεσης αναφορικά με την υπό διαμόρφωση νέα «παγκόσμια τάξη». Ειδικά μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Η προσέγγιση αυτή εύλογα αναδεικνύει το ερώτημα του πως είναι δυνατόν μέσα από τα «cryptos” να μεθοδεύεται ένα τέτοιου εύρους και στρατηγικής ανταγωνιστικό πεδίο.
Η απάντηση σε πρώτο βαθμό προκύπτει από τις εξελίξεις που αναδεικνύουν μία ποιο συντονισμένη κινητικότητα από τις BRICS για την «παράκαμψη» της ελεγχόμενης από τις ΗΠΑ FIAT αγοράς συναλλάγματος.
Στόχος η σταδιακή απεξάρτηση από το δολάριο και η έμμεση αποδολλαριοποίηση με την στήριξη της Ρωσίας.
Με το ίδιο σκεπτικό χώρες πλούσιες σε ορυκτά όπως της υποσαχάριας Αφρικής, καθώς και κάποιες της Λατινικής Αμερικής, αναζητούν προστασία των νομισμάτων τους από πιθανές διολισθήσεις δολαρίου και Ευρώ μέσω σύνδεσης τους με τα αποθέματα ορυκτού πλούτου που διαθέτουν (commodity driven economies).
Η κρίση στην Ουκρανία επιταχύνει αυτή ακριβώς την δημιουργία ενός νέου συστήματος εκτός FIAT με βασικούς παίκτες την Ρωσία και Κίνα.
Επιπρόσθετα, οι οικονομίες της Ασίας που αντιπροσωπεύουν το 57% του πληθυσμού και η Σαουδική Αραβία βρίσκονται σε φάση έντονης βιομηχανοποίησης και αναζητούν διεξόδους «απελευθέρωσης» από τις υφιστάμενες νόρμες.
Πολλές δε χώρες του Αραβικού κόσμου, με αφορμή και την πρόσφατη κρίση στην Μ. Ανατολή, θεωρούν πως το μέλλον τους βρίσκεται με την Ασία, ενώ οι πολιτικές απανθρακοποίησης, στέλνουν μήνυμα στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες για το αυξημένο ειδικό τους βάρος.
Άλλωστε, η επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs ήταν εκείνη που προειδοποίησε πως η εργαλειοποίηση του δολαρίου ως όπλο απέναντι στην Ρωσία, είναι δυνατόν να αποτελέσει κίνητρο που θα ενθαρρύνει αρκετές χώρες να επιδιώξουν να κινηθούν εκτός πεδίου του δολαρίου.
Στο ίδιο μήκος κύματος το IMF ισχυρίζεται πως η ανάδειξη μίας νέας παγκόσμιας τάξης που θα επαναπροσδιορίσει τους γεωπολιτικούς συσχετισμούς, είναι δυνατόν να προκαλέσει αναδιάταξη του παγκοσμίου πλαισίου πληρωμών.
Οι προσεγγίσεις αυτές αναδεικνύουν την μετατροπή του διεθνούς περιβάλλοντος του χρήματος, σε αρένα γεωπολιτικών ανταγωνισμών.
Αρκεί δε να συνειδητοποιήσουμε πως το γεγονός ότι παγκόσμιο χρέος βρίσκεται το 2023 στα επίπεδα ρεκόρ των 313 τρις δολαρίων, δημιουργεί προβληματικό περιβάλλον των FIAT συναλλαγμάτων.
Μετά την κατάργηση της συνθήκης του Bretton Woods το 1971, αυτά δέχονται σημαντικούς κλυδωνισμούς μετά από κάθε κρίση.
Στην παρούσα φάση δε αναμένεται η αλλαγή της πολιτικής επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες για να δώσει μία αναγκαία αναπτυξιακή δυναμική.
Αν αυτή όμως δεν καταστεί δυνατόν να καλύψει τις στρεβλότητες κάθε κρίσης, τότε η περίοδος όπου οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν θα είναι δυνατόν να εξαλείψουν τις στρεβλότητες λόγω διόγκωσης του παγκόσμιου χρέους δεν είναι μακριά.
Όταν σύμφωνα με το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο (IFF) το 55% της αύξησης του παγκόσμιου χρέους το 2023 προήλθε από τις «ώριμες» αγορές κυρίως ΗΠΑ, Γαλλία και Γερμανία
Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που οι χώρες των BRICS αναζητούν εκτός FIAT διεξόδους μέσω διαμόρφωσης δικών τους ψηφιακών νομισμάτων.
Η τεράστια αγορά των κρυπτονομισμάτων που ενέτεινε την κινητικότητά της τη περίοδο των πρόσφατων κρίσεων, πρόλαβε τις κεντρικές τράπεζες αφυπνίζοντάς της μάλλον καθυστερημένα από ένα ιδιότυπο λήθαργο.
Οι αγορές φαίνεται ότι έχουν αποκτήσει όμως μία αυτονομία ως προς την λειτουργία των νέων νομισμάτων αλλά και της συνολικής φιλοσοφίας χρήσης του blockchain.
Είμαι σίγουρος πως η πορεία αυτή δεν θα μπορέσει να αντιστραφεί με νομοθετικές παρεμβάσεις που κυοφορούνται στις ΗΠΑ και την Ε.Ε..
Στις ΗΠΑ το SEC (επιτροπή κεφαλαιαγοράς) προσπαθεί να ελέγξει τα χρηματιστήρια “cryptos” μέσω της πρόσφατης υπόθεσης Ethereum.
Η δε δικαστική νίκη της Grayscale ανοίγει τον δρόμο για spot Bitcoin ETF.
Στον αντίποδα, οι προσπάθειες της ΕΕ για ανάδειξη νομοθετικού πλαισίου ελέγχου των αγορών κρυπτονομισμάτων, επί του παρόντος χαρακτηρίζεται από ασάφεια και αδυναμία σηματοδοτώντας την μη αναστρέψιμη δυναμική πλέον που αναπτύσσεται.
Οι εξελίξεις και ο διεθνής στρατηγικός ανταγωνισμός στο πεδίο των κρυπτονομισμάτων, δημιουργεί την ανάγκη άμεσων και δυναμικών νέων στρατηγικών.
Η τεχνητή νοημοσύνη τρέχει με ταχύτερους ρυθμούς από τους νομοθέτες που δείχνουν καθυστερημένη αντίληψη και αντανακλαστικά στο υπό συνεχή αναδιαμόρφωση περιβάλλον κεφαλαιαγορών και αγορών συναλλάγματος.
Παρουσιάζεται δε το ιστορικό οξύμωρο τα δημιουργήματα της τεχνητής νοημοσύνης να «τρέχουν» ταχύτερα από τις ίδιες τις αγορές.
Παρ΄ολ΄αυτά, η νέα πραγματικότητα στον κόσμο των ψηφιακών νομισμάτων δεν θα μπορέσει να αλλάξει τον πρωτεύοντα ρόλο του δολαρίου.
Ίσως όμως διαμορφώσει αμεσότερα αντανακλαστικά στις αγορές – άρα και τους νομοθέτες – με αποτέλεσμα τον έμμεσο «εκδημοκρατισμό» των αγορών.
Η πρόσφατη πρόβλεψη όμως, του Jamie Dimon της JP Morgan ότι η παγκόσμια ηγεσία της Αμερικής αμφισβητείται από τις αναπτυσσόμενες χώρες όπως το μπλοκ SCO ο όμιλος ASEAN και οι BRICS, θέτει τον κίνδυνο αποδολαριοποίησης στην διάσταση συναγερμού.
Μία τέτοια εξέλιξη είναι δυνατόν να επηρεάσει τις αγορές των ΗΠΑ καθιερώνοντας το 2024 την οικονομική συμμαχία των BRICS ως παγκόσμια δύναμη, ενώ η προώθηση εγγενούς νομίσματος έχει ενισχύσει την πολυπλοκότητα της παγκόσμιας οικονομίας.
*Οικονομολόγος
Πηγή: mononews.gr
