Του Ηλία Καραβόλια
Είναι πάμπολλα τα παραδείγματα στον χώρο των επιχειρήσεων όπου η εμμονική απόσταση της διοίκησης από τα υπόλοιπα στελέχη καλλιεργεί εκείνο το διαβρωτικό έδαφος ανεπιτυχούς αλληλεπίδρασης όλων μέσα στο ευρύτερο εταιρικό δίκτυο.
Η απόσταση του «δωματίου» της λήψης των αποφάσεων από τον οργανικό κορμό της επιχείρησης, ακόμα και αν πρόκειται για μικρομεσαία εταιρεία με ολιγομελές ανθρώπινο δυναμικό, συνιστά «πλαίσιο ασύμμετρης πληροφόρησης».
Και φυσικά αποτελεί ανασχετικό παράγοντα για την αποτελεσματική στρατηγική, την βελτιστοποίηση στη λήψη αποφάσεων και τελικά για την βιωσιμότητα της ίδιας της επιχείρησης.
Πάμπολλες περιπτώσεις αποτυχημένων οργανισμών δείχνουν ότι η κατάρρευση δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κακού στρατηγικού σχεδιασμού, έλλειψης ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας των προϊόντων στην αγορά ή ζήτημα χαμηλής αποδοτικότητας των εργαζομένων.
Οι λάθος επιλογές δικτύωσης και συνεργασιών, η μονοδιάστατη διάγνωση της αγοράς από τα ανώτερα και συνήθως υπερσυγκεντρωτικά στελέχη, αλλά και η ανεπιτυχής διαχείριση λειτουργικών προβλημάτων, δομούν μια «συνθήκη απομόνωσης» : η διοίκηση χάνει το όφελος από την ενεργητική ακρόαση και την συμβουλευτική υπεραξία που μπορεί να αποσπάσει από τα στελέχη της.
Σημαντικός λοιπόν παράγοντας στρεβλού αναπτυξιακού και επιχειρηματικού μοντέλου είναι το διαρκές κενό πληροφόρησης όλων για τις στρατηγικές επιλογές, καθώς και το κενό ανατροφοδότησης και αλληλεπίδρασης μεταξύ των ηγετικών και των εκτελεστικών στελεχών.
Αυτό δεν σημαίνει ότι στη σημερινή εποχή της υπερεπικοινωνίας – και των σχετικά εύκολα χαμένων εργατοωρών- ότι απαιτείται διαρκές και άσκοπο brainstorming ή υπερανάλυση στόχων που αποδιοργανώνουν την αναγκαία στοχοπροσήλωση στις βασικές επιλογές.
Η μη εσωτερίκευση στον οργανισμό της ελάχιστης έστω πληροφόρησης για την μεγάλη κυρίως εικόνα της εταιρείας στην αγορά, και η μη διάχυση της εικόνας αυτής προς τα διαφορετικά επίπεδα του οργανισμού, είναι συχνά μια εμμονική τακτική πολλών υψηλόβαθμων διοικητικών στελεχών.
Παράγοντες όπως η υπεραυτοπεποίθηση και ο υπερσυγκέντρωτισμός, αλλά και πλήθος από ψυχολογικά σύνδρομα κατωτερισμού των υπαλλήλων από την ηγεσία, δεν επιτρέπουν ούτε την συμμετρική κατανόηση από τα υπόλοιπα μέλη της επιχείρησης των σχεδίων και των δράσεων της διοίκησης, ούτε την ευθυγραμμισμένη και συντονισμένη προσπάθεια στην αγορά.
Η εμμονή αυτής της πληροφοριακής απόστασης των πάνω από τους κάτω (ή και από τους δίπλα) παράγει ξεκάθαρα ένα αναποτελεσματικό πλαίσιο εντολών και οδηγιών.
Και το φαινόμενο παρατηρείται έντονα σήμερα λόγω της (αναγκαστικής) υπερβολικής έμφασης στην τεχνολογική συνθήκη παραγωγής και απόδοσης μέσα στην επιχείρηση.
Αλλά τόσο οι αλγόριθμοι, όσο και τα προβλεπτικά μοντέλα υπολογισμού και αυτοματισμού, όπως και τα λογισμικά παρακολούθησης της στρατηγικής και της πορείας ενός επιχειρησιακού πλάνου, δεν μπορούν επ ουδενί να αντικαταστήσουν τον ανθρώπινο παράγοντα και κυρίως την συλλογική διάνοια.
Η έλλειψη ενημέρωσης των μεσαίων και κατώτερων στελεχών για τις στρατηγικές επιλογές, τις επαφές, την πορεία των συμφωνιών και τον βαθμό διείσδυσης στη αγορά, συνιστά μια συνθήκη που συνήθως αποδιοργανώνει τους εργαζόμενους από το ρόλο τους.
Συχνά δε τους αφήνει έκθετους, ελλείψει ενημέρωσης, στην ίδια την αγορά, ενώ εμφανώς μειώνει το «συνεργατικό ένστικτο» μέσα στην ίδια την επιχείρηση.
Είναι δεδομένο ότι κάθε εταιρικός οργανισμός αποτελεί μια συλλογικότητα αλληλεπίδρασης των διαφορετικών μελών της, ανεξαρτήτως ρόλων και χαρακτήρων.
Η υποτίμηση λοιπόν της θετικής συνεισφοράς που θα μπορούσαν να έχουν τα περισσότερα – αν όχι όλα – τα στελέχη της εταιρείας, στο επιχειρηματικό μοντέλο, είναι συχνό φαινόμενο, σχεδόν εμμονική από πολλά ηγετικά στελέχη, με αρνητικά αποτελέσματα.
Η στεγανοποίηση των κινήσεων της διοίκησης έχει μια de facto απώλεια, ένα διαφυγόν όφελος : την απόσπαση της γνωσιακής υπεραξίας και του «συμβουλευτικού» ρόλου στελεχών και υπαλλήλων που αποτελεί υψηλή προστιθέμενη αξία για κάθε επιχείρηση.
Για αυτό και η ενεργητική ακρόαση από την ενδοεταιρική επικοινωνία, για την ευελιξία αποφάσεων και δράσεων και για τις απαιτούμενες βελτιωτικές κινήσεις, και εν τελεί την διόρθωση της στρατηγικής, είναι δείγμα υγιούς λειτουργίας και βιωσιμότητας μέσα στο σύγχρονο υπερπληροφοριακό και υπερεπικοινωνιακό περιβάλλον.
Η διάχυση της εταιρικής πληροφόρησης οριζόντια και κάθετα για την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών της εταιρείας, για την πορεία διείσδυσης των προϊόντων και της φήμης της στην αγορά ( ή εκτοπισμού από αυτή) είναι βασικές παράμετροι για την αύξηση της αίσθησης ενεργητικής συμμετοχής όλων στην ανάπτυξη της επιχείρησης.
Και η ιστορία δείχνει ότι αποτελεί και το μεγαλύτερο ασφάλιστρο κινδύνου για ενδεχόμενα λάθη στη λήψη στρατηγικών αποφάσεων.
