Του Διονύση Κ. Καραχάλιου
Φαντασθείτε τον εαυτό σας να μπαίνει σε μια έκθεση έργων τέχνης και να διαπιστώνει ότι τα εκθέματα, που αντικρίζουν τα μάτια του, είναι τόσο καλαίσθητα, υψηλόφρονα και «πρωτοποριακά», ώστε σας δημιουργείτε η εντύπωση ότι έχετε συναντήσει την τέχνη στις πιο λαμπρές στιγμές της!
Βλέπετε π.χ. έναν πίνακα όπου ένας τρυφηλός Μωάμεθ συνουσιάζεται με κάποιον βλοσυρό πολέμαρχο της Χαμάς…
Ή ένα άλλο έργο τέχνης, όπου μια αισθησιακή μουσουλμάνα, με χιτζάμπ και ζαρτιέρες, κάνει πεζοδρόμιο σ’ ένα πολυσύχναστο δρόμο του Μανχάταν και δίπλα ο «νταβατζής» μετρά τρισευτυχισμένος τα δολάρια των κόπων της…
Ή τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι να παρελαύνουν κάτω από την αψίδα του θριάμβου στο Παρίσι, πατώντας σε απλωμένες κόκκινες σημαίες με σφυροδρέπανα και να σέρνουν πίσω τους, αλυσοδεμένο, αξιολύπητο και με σκισμένα ρούχα, τον Στάλιν…
Ή την αγγελική μορφή του Βελουχιώτη να προσκυνά γονατιστός και να φιλά περιπαθώς τις αρβύλες του Ναπολέοντα Ζέρβα…
Ή, ακόμη, έναν καλοθρεμμένο και καταλασπωμένο γουρούνι να ανακουφίζεται στην βάση ενός μνημείου για τους «ήρωες» του «Δημοκρατικού Στρατού»…
Ή, τέλος, μια καταπληκτική σύνθεση, όπου μια προτομή του «ποιητή της Ρωμιοσύνης» Γιάννη Ρίτσου είναι πλημμυρισμένη από περιττώματα ζώων, ενώ δίπλα της ένα μαγνητόφωνο παίζει τον ύμνο της 21ης Απριλίου και ένας προζέκτορας προβάλλει τη σκηνή της εισόδου του τανκ στο Πολυτεχνείο…
Μετά από αυτή την γοητευτική περιπλάνηση, επιστρέφετε στον σπίτι σας ενθουσιασμένος/η από τα ανεπανάληπτα βήματα της καλλιτεχνικής έμπνευσης και δημιουργίας, αναβαπτισμένος/η στα νάματα της πολιτισμικής τελειότητας και με την αίσθηση ότι οι μεγαλόπνοοι δημιουργοί, των οποίων τα έργα μόλις απολαύσατε, με όλη τη δύναμη της ανήσυχης ψυχής σας, έχουν κυριεύσει τις κορυφές της τέχνης και του ανθρώπινου πνεύματος!
Σπεύδετε να περιγράψετε στους συγγενείς και στους φίλους σας, την γενναιόδωρη ανάταση, την οποία ένοιωσε όλο σας το είναι και να τους συστήσετε να μην χάσουν την ευκαιρία να νοιώσουν και εκείνοι τα συγκλονιστικά αισθήματα, που δόνησαν την δική σας ψυχή, χάρη στο μεγαλείο της σύγχρονης τέχνης!
Και ξαφνικά, εκεί που ο νου σας ταξιδεύει ηδονικά παγιδευμένος στο ανυπέρβλητο κάλλος και την απαστράπτουσα γοητεία όλων όσα είδαν τα μάτια σας και δόνησαν τα μύχια της ψυχή σας, ακούτε εμβρόντητος/η στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο και διαβάζετε στις εφημερίδες και τις ιστοσελίδες αλλόκοτες και ακατανόητες αντιδράσεις:
-«Αποτελεί βαρύτατη προσβολή του θρησκευτικού συναισθήματος εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλη την οικουμένη, η χυδαία μετατροπή της τέχνης σε αισχρό παίγνιο της διαστροφής αποτυχημένων ψευτοκαλλιτεχνών…»
-«Πρέπει να είναι κανείς αθεράπευτα διαταραγμένος και βαρύτατα ανισόρροπος ώστε να μην αντιλαμβάνεται ότι και στην τέχνη υπάρχουν όρια, τα οποία η ανθρώπινη ευαισθησία θέτει από μόνη της, σε ένδειξη κατανόησης και σεβασμού προς τον ‘‘άλλο’’, έτσι ώστε να μην καταστεί η κοινωνία ζούγκλα αγρίων θηρίων»…
-«Οι απόγονοι των προδοτών, των δωσίλογων και των ταγματασφαλιτών, φόρεσαν την λεοντή του καλλιτέχνη για να προσβάλουν, με τα αίσχη της φασιστικής ψυχής τους, το ακατάλυτο μεγαλείο που σκόρπισαν στην αιωνιότητα οι άφθαρτοι ήρωες των λαϊκών αγώνων, που πρόσφεραν τη ζωή τους για τη λευτεριά, τη δημοκρατία και τη δικαιοσύνη…»
-«Ασήμαντα και ξεμωραμένα ανθρωπάρια, που παριστάνουν ότι υπηρετούν την τέχνη, στην πραγματικότητα ξεδιάντροποι νοσταλγοί του Χίτλερ και του Μουσολίνι, τόλμησαν να σκεφτούν ότι μπορούν να διώξουν από την μνήμη της ανθρωπότητας τον ηγέτη που ξεσήκωσε τον λαό του και πέτυχε την μεγαλύτερη νίκη της ιστορίας εναντίον του φασισμού… Επί τέλους, δεν υπάρχει κανείς για να βάλει τέλος σ’ αυτόν τον ακροδεξιό κατήφορο;..»
-«Η ξενόδουλη κυβέρνηση της δεξιάς, πιστή στην κατασυκοφάντηση και στην περιφρόνηση του λαϊκού κινήματος, οργάνωσε, δίχως αμφιβολία, αυτή την ξεδιάντροπη έκθεση ανύπαρκτων και ανίδεων δήθεν δημιουργών, που ασφαλώς (άραγε έναντι ποιου τιμήματος;…) ανέλαβαν, με πλήρη ικανοποίηση της μαύρης ψυχής τους, το βρωμερό έργο που τους ανατέθηκε, για να πληγεί (αν είναι ποτέ δυνατόν!) το αίσθημα της αιώνιας ευγνωμοσύνης του ελληνικού λαού έναντι εκείνων που αγωνίστηκαν για να την απελευθέρωση του από τις δυνάμεις της αντίδρασης και του ιμπεριαλισμού».
«‘Όσοι τραγούδησαν τα βάσανα και τους καημούς του λαού μας, και όσοι με τα έργα της καλλιτεχνικής τους δημιουργίας έφτιαξαν μνημεία άφθαρτα, για εκείνους που με τους αγώνες τους λάμπρυναν την ιστορία του τόπου μας, δεν επιτρέπεται να γίνονται αντικείμενα ανίερης και βάναυσης προσβολής, εν ονόματι μιας δήθεν ελευθερίας της τέχνης, που, στην πραγματικότητα, εκπορνεύει την αληθινή τέχνη και συνιστά υποδούλωση στις ορέξεις μιας εκτρωματικής δεξιάς, που σηκώνει κεφάλι, μιμούμενη τον Τραμπ και τους λοιπούς πάτρωνές της…».
Με όλο αυτό τον ορυμαγδό των αντιδράσεων, υποτιθέμενο δείγμα «εύλογης» και «δίκαιης» αγανάκτησης της κοινωνίας, η σκέψη σας, αν ΔΕΝ διανοείται «προοδευτικά», αρχίζει να προβληματίζεται:
Μα, δεν διαλαλούν, εδώ και χρόνια, κάποιοι άνθρωποι, που αυτοαποκαλούνται προοδευτικοί, την απόλυτη ελευθερία της τέχνης και το αναφαίρετο δικαίωμα του δημιουργού να εκφράζει, όχι μόνον την ψυχή του, αλλά και τα ερεθίσματα που του προσφέρει η ιδιαίτερη ματιά, με την οποία βλέπει όλα εκείνα, που, ίσως δεν μπορούν να δουν εκείνοι που στερούνται το χάρισμα της πνευματικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας;
Άραγε, η τόσο εκστασιασμένη με την ελευθερία της τέχνης Αριστερά γιατί «δεν αντέχει μύγα στο σπαθί της», όταν προσβάλλονται τα δικά της «όσια και ιερά», ενώ παριστάνει τον αδιάλλακτο τιμητή όλων εκείνων, που αρνούνται να ονομάσουν τέχνη την σκόπιμη προσβολή του θρησκευτικού συναισθήματος από δεδηλωμένους άθεους ή την περιπαικτική περιφρόνηση του πατριωτικού αισθήματος από τελάληδες ενός μονοδιάστατου διεθνισμού;
Μήπως η ελευθερία της τέχνης δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα πονηρό σύνθημα στα χείλη εκείνων που εννοούν την τέχνη ως στράτευση σε συγκεκριμένα δόγματα και πεποιθήσεις και ως μέσον για την υποχθόνια διάδοση ιδεών, που στην ουσία μετατρέπουν την ελευθερία σε ασυδοσία και κατατείνουν στην αιχμαλωσία της ανθρώπινης σκέψεως στις δαγκάνες ιδιοτελών πολιτικών συμφερόντων;
Μήπως τελικά η ελευθερία, γενικώς, «ανήκει» μόνον σ’ εκείνους που, στην πραγματικότητα, την μετατρέπουν σε όργανο αυταρχικής επιβολής ολοκληρωτικών αντιλήψεων και εξυπηρέτησης σκοτεινών επιδιώξεων, ενώ «αποκλείεται», ακόμη και ως σκέψη, από εκείνους οι οποίοι διαφωνούν με τα ψεύδη και την υποκρισία που κρύβονται πίσω από την οργίλη αγανάκτηση και το ξέφρενο πάθος των αδιάλλακτων της δήθεν καλλιτεχνικής ελευθερίας;
Σ’ αυτά τα, μάλλον «αναπάντητα» από υποκριτές και φανατικούς, ερωτήματα ταιριάζει, τελικά, μια και μόνη σκέψη:
Δεν είναι εύκολο να προέλθουν από «εμάς» καλλιτεχνικά έργα, που να θίγουν τις πεποιθήσεις και τις ευαισθησίες εκείνων, που δεν σέβονται τις δικές μας πεποιθήσεις και ευαισθησίες! Και τούτο, για ένα και μόνον λόγο: Η δική μας αίσθηση ελευθερίας και αξιοπρέπειας είναι απείρως ανώτερη και ευγενέστερη από την δική τους αίσθηση, έτσι ώστε να εκδηλώνεται με ευπρέπεια, σεβασμό, ανεκτικότητα και αυτοσυγκράτηση, που, στην διεστραμμένη σκέψη τους, λογίζονται ως ενδείξεις δικής μας αδυναμίας και δικής τους υπεροχής!
