Του Ηλία Καραβόλια
Εκατομμύρια σπίτια χτίστηκαν εδώ και μερικά χρόνια στην Κίνα- κυρίως στις μεγάλες πόλεις κοντά στα παράλια- απο κατασκευαστικές που τώρα καταρρέουν, αλλά ο πληθυσμός απο την υπόλοιπη επικράτεια δεν μετακομίζει : παραμένει στην ενδοχώρα και στους ορυζώνες. Αυτό συμβάλλει στην έλλειψη ζήτησης και ”αστικής” κατανάλωσης ( δηλαδή δεν μπορούν να καταναλωθούν απο τους κινέζους τα προιόντα που παράγονταν ασταμάτητα εδώ και χρόνια- οπότε και αυτά εξάγονταν και πλημμύριζαν την Δύση). Η πανδημία μεταξύ άλλων επέβαλλε μια μερική παύση σε αυτή την ροή εξαγωγών αφού καθηλώθηκε η προσφορά.
Για πολλά χρόνια η Κίνα ήταν το παγκόσμιο εργοστάσιο με τα φθηνά εργατικά χέρια που βόλευε ΗΠΑ και Ευρώπη. Με αυτό ως δεδομένο το Πεκίνο συσσώρευε τεράστια πλεονάσματα στο εμπορικό ισοζύγιο σε σκληρό νόμισμα( δολάριο). Αυτά τα πλεονάσματα τα δάνειζε – τεράστια ποσά τρις δολαρίων -στο αμερικανικό κράτος μέσω της αγοράς κρατικών ομολόγων. Έτσι η Αμερική ήταν ήσυχη και ευχαριστημένη αφού μπορούσε να κάνει εξαγωγή των χρεών της διατηρώντας το νόμισμά της σχετικά σκληρό και στη θέση του παγκόσμιου αποθέματος.
Όμως πολύ πριν την πανδημία και μετά την εκκίνηση της χρηματοπιστωτικής κρίσης το φθινόπωρο του 2008, το πραγματικό μέτρο της αξίας του αμερικανικού δολαρίου δεν είναι πλέον η ευκολία με την οποία δανείζεται η Oυάσιγκτον. Και φυσικά ήταν αναμενόμενο αυτό που λένε οι αμερικανοί : ότι το Πεκίνο χειραγωγεί την διεθνή ισοτιμία του νομίσματός του.
Η Fed απο την άλλη μεριά τυπώνει δολάρια εδώ και χρόνια όμως το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ποσών δεν πέφτουν στην παραγωγή και το εμπόριο, στην αληθινή αγορά δηλαδή, αλλά μοιράζονται μεταξύ μεγάλων αμερικανικών επενδυτικών τραπεζών εκτινάσσοντας τις μετοχές στην Wall Street και γλυτώνοντας έτσι έναν αστρονομικό πληθωρισμό τουλάχιστον ως τώρα.
Εύκολα κατανοούμε ότι αυτό το σκηνικό μεταξύ άλλων συνεπάγεται την επιθυμητή απο τις ΗΠΑ υποτίμηση του νομίσματος. Το πρόβλημα όμως βρίσκεται στο ότι τα δανεικά του αμερικανικού κράτους, είτε απ’ την Fed είτε από τρίτους, έχουν ξεφύγει σε τέτοια ύψη ώστε πυκνώνουν οι αμφιβολίες αν και πότε το αμερικανικό δημόσιο θα μπορέσει να μειώσει ή να αρχίσει να τρώει λίγο αυτό το χρέος( ούτε καν λόγος για να ξεχρεώσει).
Επί δυο δεκαετίες το δολάριο έχει υποτιμηθεί υπερβολικά και σε σχέση με το ευρώ. Yποτίθεται ότι αυτή η υποτίμηση θα βοηθούσε τις αμερικανικές εξαγωγές. Ποιό ήταν το πραγματικό αποτέλεσμα; Σήμερα οι ΗΠΑ έχουν εμπορικά ελλείμματα με τουλάχιστον 90 κράτη( με την Κίνα να είναι το μεγαλύτερο φυσικά ). Και όταν αυτός που σε δανείζει περισσότερο είναι ταυτόχρονα και αυτός που εξάγει τα περισσότερα στην οικονομία σου, τότε αρχίζουν τα δύσκολα για τον παγκόσμιο καπιταλισμό…
