Του Ηλία Καραβόλια
«Όλα πωλούνται: η αγάπη, η τέχνη, ο πλανήτης Γη, εσείς, εγώ» ( Φρεντερίκ Μπεγκμπεντέ)
Αν θέλετε να κατανοήσετε πως λειτουργεί πρακτικά ο ανορθολογισμός και η ανισοκατανομή των ζημιών στην οικονομία ξεκινήστε από το να κατανοήσετε τι εκπέμπει η αγορά ενέργειας στην Ευρώπη εδώ και τρία χρόνια περίπου : το φαινόμενο καλείται market failure, φράση απαγορευμένη στις οικονομικές σχολές των πανεπιστημίων.
Ο αντίκτυπος φυσικά της ευρωπαϊκής στρέβλωσης πρώτα χτυπά την Ελλάδα – μήτρα των αυθύπαρκτων στρεβλώσεων. Διότι η κυβέρνηση έβγαλε -υποτίθεται- την ρήτρα αναπροσαρμογής πριν δυο χρόνια αλλά δεν «σκέφτηκε» ότι οι τιμές που θα δημοσίευαν οι πάροχοι θα μπορούσαν να είναι μεγαλύτερες και από την τιμή της ρήτρας.
Στην ιδιωτικοποιημένη αγορά ενός χρηματιστηριακού δημοσίου αγαθού επόμενο είναι ότι θα γινόταν μετακύλιση κόστους στους καταναλωτές (από τις διεθνείς τιμές χονδρικής του αερίου πχ)
Μια διανοητική αναρχία χαρακτηρίζει την υπερδομή των αγορών. Έχουν μετατραπεί σε επικράτειες προειλημμένων καταμερισμών ζημίας και κέρδους , σε πεδία προσυμφωνημένων σχεδόν συμβάσεων, σε κόσμους αυτοεκπληρούμενης προσδοκίας χωρίς κανόνες προσφοράς-ζήτησης.
Ολοένα και μεγαλύτερο απλώνεται ένα πέπλο αδιαφάνειας, μια υπερδομή την οποία δεν μπορούν να παρακολουθήσουν οι μάζες.
Κυβερνήσεις που δεν κάνουν το αυτονόητα αναγκαίο (κρατικοποιήσεις -κατάργηση χρηματιστηρίων ενέργειας-πλαφόν στις τιμές) έχουν υποταχθεί στην μείζονα εξουσία των αγορών: την εξουσία των δομών, το σημαίνον εκείνο που χωνεύει την γενικευμένη χρηματιστικοποίηση, την πανταχού παρούσα κερδοσκοπία μεταξύ παραγωγής-διανομής-κατανάλωσης κάθε αγαθού.
Στα πρώτα μαθήματα της οικονομικής θεωρίας διδασκόμαστε μια συνάρτηση με καμπύλες αδιαφορίας (υποτίθεται ελεύθερες επιλογές και προτιμήσεις).
Μαθαίνεις με ωραία σχεδιαγράμματα για μετατόπιση των καμπύλων προσφοράς-ζήτησης και άριστα σημεία ισορροπίας και ελάχιστα πράγματα για market failure.
Γιατί ; Μα γιατί μετά διδάσκεσαι την βραβευμένη θεωρία των αποτελεσματικών αγορών και των δίκαιων τιμών.
Οπότε καταλήγεις να εμπεδώσεις ότι πάντα υπάρχει το failed state (τo αποτυχημένο κράτος)
Με λίγα λόγια, πρώτα πρέπει να μυηθείς στα κοινωνικά ιερογλυφικά ώστε μετά να εμφυτευτεί καλά στο μυαλό σου πως τα φυσικά μονοπώλια σε κάποια δημόσια υποτίθεται αγαθά (πχ. κρατική ΔΕΗ) είναι μια ζημιογόνα κατάσταση. Οπότε σου λανσάρονται ως συμφέρουσες τόσο οι ιδιωτικοποιήσεις όσο και ο προσδιορισμός τιμών από χρηματιστήρια…
