Η προσπάθεια, η οποία αναβλήθηκε στο απόγειο της πανδημίας, γίνεται τώρα ακόμα πιο απαιτητική αφού οι δαπάνες για βοήθεια στην απασχόληση και υγειονομική περίθαλψη οδήγησαν στα ύψη τα επίπεδα του δημόσιου χρέους.
Οι κανόνες ορίζουν τώρα ότι το δημόσιο έλλειμμα δεν πρέπει να υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ και το χρέος δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ. Εάν το χρέος είναι υψηλό, θα πρέπει να μειώνεται κατά 1/20 άνω του 60% κάθε χρόνο.
Η πλειοψηφία των μελών της ΕΕ συμφωνεί στην απλούστευση του περίπλοκου δημοσιονομικού πλαισίου, αλλά η συμπερίληψη ρητρών που ευνοούν τις πράσινες επενδύσεις διχάζει.
Η Επιτροπή είναι πρόθυμη να έχει ρεαλιστικούς στόχους για τη μείωση του χρέους το 2023, όταν θα επανέλθει το Σύμφωνο, αλλά οι διαπραγματεύσεις είναι πιθανό να είναι μακρές λόγω των βαθύτερων διχασμών στο μπλοκ για το πόσο άκαμπτος πρέπει να είναι ο δημοσιονομικός έλεγχος.
Σύμφωνα με το Bloomberg, με επιστολή τους, οκτώ χώρες -Σουηδία, Φινλανδία, Λετονία, Δανία, Ολλανδία, Τσεχία, Αυστρία και Σλοβακία- καλούν το μπλοκ να εστιάσει στη μείωση του χρέους.
Το ζήτημα του χρέους περιπλέκει επίσης τις διαπραγματεύσεις συνασπισμού στη Γερμανία.
Οι χώρες έχουν καταθέσει τις προτάσεις τους και η διαδικασία ξεκινά. Η λογική της πιο χαλαρής δημοσιονομικής πολιτικής συγκρούεται με αυτή της λιτότητας.
Οι θέσεις της Ελλάδας
Προτάσεις για την αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέθεσε και το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, στις αρχές Σεπτεμβρίου μετά από αίτημα του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα. Είναι χαρακτηριστικό πως στη γνωμοδότηση αναφέρεται ότι το κριτήριο του χρέους στο 60% του ΑΕΠ ως τιμή αναφοράς (anchor) για όλα ανεξαιρέτως τα κράτη μέλη είναι ιδιαίτερα περιοριστικό και πρακτικά ανεφάρμοστο. Άλλωστε, το 2020 το συνολικό δημόσιο χρέος της Ευρωζώνης έφτασε στο 98% του ΑΕΠ (από 84% το 2019).
Επιπλέον, ιδιαίτερη μεταχείριση απαιτείται για τις δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάκαμψη και να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, ενώ για τo Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε έναν μόνιμο μηχανισμό μακροοικονομικής σταθεροποίησης.
Σπύρος Πολυχρονόπουλος
