Της Μαριέττας Γιαννάκου
Είναι θεμιτό το ενδιαφέρον της ελληνικής κοινής γνώμης για τις πρόσφατες ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία. Πρόκειται για την ισχυρότερη χώρα με μεγάλη επίδραση στις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην Ευρώπη συνολικά. Την τελευταία δεκαετία όλοι στην Ελλάδα, αντιμέτωποι με μία ιστορικά πρωτόγνωρη οικονομική κρίση, κατανοήσαμε την σημασία του γερμανικού παράγοντα για την έκβαση της προσπάθειας διάσωσης της χώρας.
Δίχως να παραβλέπουμε τη δικαιολογημένη κριτική και αποστρεφόμενοι τις ακραίες στάσεις, παρατηρούμε ότι ακόμη και εκείνοι οι οποίοι κάποτε ύψωσαν τα λάβαρα της αντίστασης, είχαν ένα καλό λόγο για την αποστράτευση της Καγκελαρίου Μέρκελ.
Το πρόβλημα με την Γερμανία τα προηγούμενα έτη ήταν ότι δεν επιθυμούσε να αναλάβει ένα ρόλο ηγεμονικό στην Ευρώπη, παρά το γεγονός ότι αυτό συνέβαινε de facto. Η γερμανική πλευρά ενίσχυσε υπέρμετρα το διακυβερνητισμό στην ΕΕ, καθώς και την ασυμμετρία στη διαπραγματευτική δύναμη μεταξύ των ισχυρών κρατών και οικονομιών και εκείνων οι οποίες βρέθηκαν στη δίνη της κρίσης. Με τον τρόπο αυτό ανήρεσε σημαντικά βήματα προς την πολιτική ενοποίηση. Η καθυστέρηση με την οποία η ΕΕ αντέδρασε στην κρίση της Ευρωζώνης οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην ολιγωρία και την εμμονή της γερμανικής πλευράς να προβάλλει προσκόμματα, πολλά εκ των οποίων προέρχονταν από την εσωτερική πολιτική και οικονομική της κατάσταση.
Το ενδιαφέρον των Ελλήνων πολιτών για την επίδραση των πρόσφατων εκλογών στη Γερμανία νομίζω ότι πρέπει να στραφεί προς δύο κατευθύνσεις, την οικονομική διακυβέρνηση και την εξωτερική πολιτική. Σήμερα ζούμε σε ένα πολύ διαφορετικό πλαίσιο. Η κρίση στην Ευρωζώνη μας άφησε ως παρακαταθήκη νέους κανόνες για την οικονομική διακυβέρνηση, τους οποίους με πραγματισμό αποδέχονται διαδοχικές κυβερνήσεις στα κράτη μέλη. Ταυτόχρονα, οι συνθήκες έχουν μεταβληθεί άρδην. Η πανδημία, η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και το Ταμείο Ανάκαμψης με την πρωτόγνωρη πρωτοβουλία δανεισμού της ΕΕ εκ μέρους των κρατών διαφοροποίησε το ρόλο της. Η κρίση αυτή δεν βρήκε διαιρεμένη την Ευρώπη, αλλά ισχυρότερη με επαρκείς πόρους για την χρηματοδότηση έργων και δράσεων οι οποίες θα αντιμετωπίσουν την ύφεση λόγω πανδημίας, και θα προωθήσουν την ψηφιακή μετάβαση και τους στόχους της αειφορίας.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο ρόλος της Γερμανίας διαφοροποιείται και εξομαλύνεται η τάση ηγεμονισμού. Ωστόσο, θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι η αλλαγή σκυτάλης στην καγκελαρία θα επιφέρει δραματικές αλλαγές στα δικά μας συμφέροντα. Τα κράτη έχουν πάγια συμφέροντα και εθνικές στρατηγικές. Ο πιθανός νέος Καγκελάριος των Σοσιαλδημοκρατών Olaf Scholz διετέλεσε υπουργός Οικονομικών, άρα και κοινωνός της γραμμής περί δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Στα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής, δεν πρέπει να αναμένουμε κάτι παραπάνω από κατανόηση των ελληνικών θέσεων στις διενέξεις με την Τουρκία, όπως θα εκφράζεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η Γερμανία παγίως λαμβάνει αποστάσεις από μία περισσότερο δυναμική Κοινή Εξωτερική της ΕΕ, δεν συμμερίζεται ζητήματα ασφαλείας και την ανάγκη αναθεώρησης σημαντικών δογμάτων και δράσεων του ΝΑΤΟ, ούτε την προοπτική μίας αυτόνομης ευρωπαϊκής επιχειρησιακής δύναμης.
Καταλήγοντας, θεωρώ ότι ένα από τα ζητήματα τα οποία θα πρέπει να μας απασχολήσουν είναι η σημαντική εκλογική υποχώρηση των Χριστιανοδημοκρατών, οι οποίοι αποτελούν ένα σημαντικό άξονα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Άρθρο στα ΝΕΑ
