Η Διάσκεψη του Κραν-Μοντανά στην Ελβετία ολοκληρώθηκε δίχως αποτέλεσμα και όσο πιο γρήγορα η Αθήνα και η Λευκωσία αφήσουν αυτό το δεκαήμερο έντονων διαπραγματεύσεων πίσω, τόσο καλύτερα θα είναι για την συνολική επισκόπηση που οφείλουν να κάνουν άπαντες στην Ελλάδα και την Κύπρο σχετικά με τον περιφερειακό ρόλο τον οποίο οραματίζεται η Άγκυρα.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου μιλά πλέον για λύση η οποία δεν θα έχει ως πλαίσιο τον ΟΗΕ. Ήδη τους τελευταίους μήνες οι Τούρκοι πολιτικοί και αξιωματούχοι τονίζουν δημοσίως την σημασία που έχει η βόρεια Κύπρος για την «ασφάλεια» της Τουρκίας, κάτι το οποίο στην απασχολούμενη με άλλα ζητήματα Αθήνα, πέρασε σχετικά απαρατήρητο. Πολλά μπορεί να εικάσει κάποιος για την πραγματική έννοια όσων είπε ο κ. Τσαβούσογλου, ωστόσο εκείνο που είναι απολύτως σίγουρο είναι ότι οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό δεν μπορεί να ξεκινήσουν ξανά άμεσα.
Ήδη έχουν περάσει 43 χρόνια από την εισβολή του 1974 που δημιούργησε τη σημερινή κατάσταση, ουδείς γνωρίζει πόσα ακόμα θα περάσουν προκειμένου να υπάρξει νέα συζήτηση για το ζήτημα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι κάθε «νέα» Διάσκεψη θα γίνεται ολοένα και δυσκολότερο να διαχειριστεί πραγματικά τετελεσμένα τα οποία έχουν εμπεδωθεί ως νέα πραγματικότητα και από τις δύο κοινότητες.
Ωστόσο, αξίζει κάποιος να διερωτηθεί, μετά και τις δηλώσεις Τσαβούσογλου: Αν όχι ο ΟΗΕ, ποιος είναι ικανός να διασφαλίσει ένα πλαίσιο ουδετερότητας για την διευθέτηση μιας «παγωμένης», έστω, σύγκρουσης;
Μήπως η αμφισβήτηση διεθνών δομών που τυγχάνουν παγκόσμιας αναγνώρισης από το 1945, είναι μια ένδειξη της φιλοδοξίας αρκετών αυταρχικών παικτών ανά τον κόσμο, για σταδιακή μετάλλαξη του υφισταμένου συστήματος ισορροπιών;
Ένα σημείο που αξίζει να κρατήσει κάποιος από το Κραν-Μοντανά, ήταν η πρακτική συμφωνία απάντων (ΟΗΕ, Ε.Ε. Ελλάδας, Βρετανίας), πλην βεβαίως των Τούρκων, ότι σε μια ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρχουν παρεμβατικά δικαιώματα τρίτων χωρών. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, έχοντας την πλήρη στήριξη από την Αθήνα, διαχειρίστηκε το βάρος των διαπραγματεύσεων με συνείδηση και ευθύνη και συζήτησε ειλικρινά πάνω στα όρια όσων μπορούσε να παραχωρήσει. Οι προτάσεις που κατέθεσε μόλις χθες το απόγευμα στον Γ.Γ. του ΟΗΕ ήταν μια πραγματικά μετριοπαθής βάση, την οποία η Τουρκία θα μπορούσε να αξιοποιήσει, αν όντως επιθυμούσε πρόοδο στις συζητήσεις για το θέμα. Φάνηκε ότι η περιφερειακή ατζέντα της Τουρκίας ήταν υπερκείμενη της διάθεσής της για λύση. Μιλώντας ωμά και ρεαλιστικά σε μια περίοδο που η Ανατ. Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε γεωπολιτικό οικόπεδο πρώτης κατηγορίας, θα ήταν μάλλον παράδοξο να δεχθεί αποχώρηση των στρατευμάτων από την Κύπρο σε αυτή τη φάση.
Δεν θα πρέπει κανείς να λησμονά, ότι την επόμενη εβδομάδα, η γαλλική “Total” ξεκινά γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, κάτι που έχει ερεθίσει την Άγκυρα. Στα θετικά του Κραν-Μοντανά θα πρέπει να αναδειχθεί η εξαιρετικά εποικοδομητική στάση που έδειξε η αξιωματική αντιπολίτευση πάνω σε ένα εθνικό θέμα. Οι ανοικτοί δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στη διαπραγματευτική ομάδα και τη Ν.Δ., αλλά και η σιγή που τηρήθηκε από τους εκπροσώπους του κόμματος όσο οι συζητήσεις στην Ελβετία εξελίσσονταν, αναδεικνύουν ότι, τουλάχιστον, σε μείζονα εθνικά ζητήματα, μπορεί να υπάρξει κάποια συνεννόηση.
Σίγουρα, στις εννέα ημέρες της Διάσκεψης του Κραν-Μοντανά, διημείφθησαν συζητήσεις, στιχομυθίες που δεν γνωρίζουμε και μας διαφεύγουν λεπτομέρειες οι οποίες θα μπορούσαν να μας δώσουν μια συνολική εικόνα για το τι ακριβώς συνέβη πίσω από τις κλειστές πόρτες. Ωστόσο είναι απολύτως βέβαιο ότι η μεγάλη εικόνα δεν διαφεύγει από κανέναν: Η Κύπρος παραμένει ένα ολοένα και πιο βαθιά διχοτομημένο νησί.
