Παρά τη δυσμενή επίπτωση της πανδημίας, η μείωση του πραγματικού εισοδήματος ήταν περιορισμένη
Του Σεραφείμ Κωνσταντινίδη
Όταν η πολεμική της αντιπολίτευσης εστιάζεται σε ένα νομοσχέδιο πριν αυτό εμφανιστεί, τα πράγμα τα είναι σοβαρά. Είτε επειδή το νομοσχέδιο είναι καταστροφικό είτε γιατί η αντιπολίτευση έχει κενό στρατηγικής. Ποτέ άλλοτε δεν έγινε τόσος θόρυβος για ένα νομοσχέδιο πριν καν δοθεί σε διαβούλευση ώστε να διαπιστωθεί αν πράγματι καταργεί το οκτάωρο, τις πληρωμένες υπερωρίες και μας φέρνει στις απαρχές της Βιομηχανικής Επανάστασης. Ο μικρός Όλιβερ Τουίστ είναι εδώ!
Βέβαια, συνήθως διαπιστώνεται απόκλιση ανάμεσα στον πολιτικό και τον οικονομικό χρονισμό. Οι λειτουργίες της πολιτικής και της οικονομίας σπάνια συμπίπτουν, καθώς η επιλογή του χρόνου στον οποίο γίνονται κάποιες ενέργειες, είναι διαφορετικός. Ωστόσο, οι δυσκολίες ρύθμισης του μηχανισμού για τον πολιτικό χρόνο δεν αλλάζουν την πραγματικότητα. Στην οικονομία τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Η ευρωπαϊκή προσέγγιση όσον αφορά τη διατήρηση της απασχόλησης στην περίοδο της πανδημίας ήταν διαφορετική από εκείνη των ΗΠΑ. Στις ΗΠΑ δόθηκαν επιδοτήσεις σε όσους έχασαν την εργασία τους. Στην Ευρώπη, προτιμήθηκε να διατηρηθούν οι δεσμοί εργαζομένων με τις επιχειρήσεις και για αυτό δόθηκαν χρήματα στις εταιρείες για να πληρωθούν οι υπάλληλοι. Το αποτέλεσμα όμως δεν ήταν αρνητικό. Περίπου 98% των εργαζόμενων στην Ευρωπαϊκή Ένωση διατήρησαν τη θέση εργασίας τους, ενώ στις ΗΠΑ το αντίστοιχο ποσοστό είναι λιγότερο από 95%. Η διατήρηση σχέσης με τον εργοδότη κάνει εύκολη τη συνέχεια της απασχόλησης.
Αλλά υπάρχουν κι άλλα στοιχεία που προδιαγράφουν τη λειτουργία της πραγματικής οικονομίας, σε αντίθετη κατεύθυνση από τη συνήθη αρνητική γκρίνια. Παρά τη δυσμενή επίπτωση
της πανδημίας στην οικονομία, η μείωση του πραγματικού εισοδήματος ήταν περιορισμένη. Οι καταθέσεις αυξήθηκαν ενώ και οι λιανικές πωλήσεις εμφανίζουν ενδείξεις ότι θα επιστρέψουν γρήγορα σε επίπεδα πριν από την πανδημία. Οι εξαγωγές προϊόντων συνεχίζουν να σημειώνουν αύξηση, ενώ η χρηματοδότηση της οικονομίας από τα ευρωπαϊκά ταμεία προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία ανάπτυξης που δεν υπήρχε τα τελευταία χρόνια.
Αλλά ούτε οι πολιτικές εξελίξεις ανταποκρίνονται στην αντιπολιτευτική ρητορική. Σε δύο σημαντικές ευρωπαϊκές χώρες αναμένονται εκλογές. Στη Γερμανία εφέτος, οι Πράσινοι μπορεί να αποκτήσουν ενισχυμένη πολιτική παρουσία, ενώ στη Γαλλία οι προεδρικές εκλογές τον ερχόμενο χρόνο προκαλούν ένταση.
Αυτό όμως που αποτελεί βεβαιότητα είναι πως δρομολογήθηκαν διαδικασίες για την αναμόρφωση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Πιθανότατα θα αναθεωρηθούν οι αυστηροί κανόνες που προβλέπουν ότι οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. πρέπει να διατηρούν το δημοσιονομικό έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος κάτω από το 60% του ΑΕΠ.
Η αλήθεια είναι ότι οι κανόνες αυτοί δεν εμπόδισαν τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό σε περίοδο ανάπτυξης αλλά ούτε επέτρεψαν την ανάκαμψη σε περιόδους ύφεσης.
Οι αυστηροί κανόνες που θεσπίστηκαν το 1997 για να στηρίξουν το ευρώ, περιορίζοντας τον δανεισμό κρατών, έχουν υποστεί τρεις αναθεωρήσεις. Η πρώτη, το 2005, ξεκίνησε από τη Γερμανία και τη Γαλλία, που αρνήθηκαν να δεχθούν τα πειθαρχικά μέτρα εις βάρος τους. Οι άλλες δύο έγιναν το 2011 και το 2013 για να ηρεμήσουν οι χρηματοπιστωτικές αγορές που συνταράχθηκαν από την κρίση κρατικού χρέους. Οι αλλαγές έδωσαν στην Κομισιόν μεγαλύτερη εξουσία για να παρακολουθεί και να επιβάλει κυρώσεις στις κυβερνήσεις.
Η Γαλλία αναλαμβάνει την προεδρία στην Ε.Ε. το προεκλογικό έτος 2022 και είναι σίγουρο ότι ο πρόεδρος Μακρόν θα επιδιώξει μεταρρύθμιση του Συμφώνου. Όποια κι αν είναι η εξέλιξη, η πραγματικότητα θα είναι εντελώς διαφορετική από την εφιαλτική δυστοπία που περιγράφει η αντιπολίτευση.
