Ηγεμονία και Λόγος… Του Δημήτρη Δημητράκου

Ο Αντό­νιο Γκράμ­σι ήταν ο πρώ­τος ανά­με­σα στους ση­μα­ντι­κούς στο­χα­στές του μαρ­ξι­σμού που αντι­λή­φθη­καν την ανά­γκη, όχι μό­νο της ανα­νέ­ω­σης αλ­λά της υπέρ­βα­σής του. Σύμ­φω­να με την έκ­φρα­σή του, ο μαρ­ξι­σμός πρέ­πει να νο­η­θεί ως «ανοι­χτός κύ­κλος» και όχι ως δόγ­μα. Θε­ώ­ρη­σε ότι στη με­γά­λη «ηθι­κή και δι­α­νο­η­τι­κή ανα­μόρ­φω­ση» όλης της κοι­νω­νί­ας που συ­νι­στού­σε το πρό­ταγ­μά του, ο ανα­νε­ω­μέ­νος μαρ­ξι­σμός θα δι­α­δρα­μά­τι­ζε πρω­τεύ­ο­ντα, κα­θο­δη­γη­τι­κό ρό­λο.

Η αρ­χι­κή ιδέα της με­λέ­της μου προ­έ­κυ­ψε από συ­ζη­τή­σεις που είχα με φί­λους στην Ιτα­λία, ιδί­ως με τον Τί­το Πα­τρί­κιο, χά­ρη στον οποίο «ανα­κά­λυ­ψα» τον Γκράμ­σι. Δι­ε­ρευ­νώ­ντας τη ζωή και το έρ­γο του δι­α­πί­στω­σα ότι πα­ράλ­λη­λα με την ανα­νέ­ω­ση της μαρ­ξι­στι­κής θε­ω­ρί­ας, τον απα­σχό­λη­σε ιδι­αί­τε­ρα η ανά­γκη ανά­πτυ­ξης κρι­τι­κού πνεύ­μα­τος και ορ­θο­λο­γι­κής αντι­με­τώ­πι­σης των προ­βλη­μά­των συν­δυ­ά­ζο­ντας το θάρ­ρος με τον ρε­α­λι­σμό στην πο­λι­τι­κή.

Δημητράκος Δημήτρης
Ο Δη­μή­τρης Δη­μη­τρά­κος είναι Ομό­τι­μος Κα­θη­γη­τής Πο­λι­τι­κής Φι­λο­σο­φί­ας στο Πα­νε­πι­στή­μιο Αθη­νών. Είναι από­φοι­τος της London School of Economics και έχει δι­δά­ξει στα πα­νε­πι­στή­μια της Θεσ­σα­λί­ας, της Ρεμς, του Πα­ρι­σιού και του Λον­δί­νου. Το έρ­γο του εκτεί­νε­ται σε γνω­στι­κά αντι­κεί­με­να που πε­ρι­λαμ­βά­νουν την επι­στη­μο­λο­γία,την πο­λι­τι­κή φι­λο­σο­φία, τη θε­ω­ρία δη­μο­κρα­τί­ας,και τη μαρ­ξι­στι­κή θε­ω­ρία. Έχει εκτε­νή αρ­θρο­γρα­φία επί πο­λι­τι­κών, πο­λι­τι­στι­κών, οικο­νο­μι­κών και ευρύ­τε­ρα κοι­νω­νι­κών θε­μά­των. Στο βι­βλίο του Παι­δεία και Κοι­νω­νι­κή Ανα­μόρ­φω­ση (Αθή­να, 1984), με­λε­τά ιδι­αί­τε­ρα την παι­δα­γω­γι­κή θε­ω­ρία του Αντό­νιο Γκράμ­σι.

«[…] Αντι­λαμ­βά­νο­μαι ότι πρό­κει­ται για ένα εξαί­ρε­το, ένα θαυ­μά­σιο έρ­γο, τό­σο για τον πλού­το τού πε­ρι­ε­χο­μέ­νου και την ακρί­βεια των ανα­φο­ρών του όσο και για την ευστο­χία των δι­κών σας κρί­σε­ων, από το οποίο δεν θα μπο­ρού­σα να αφαι­ρέ­σω ούτε γραμ­μή.

[…] Ση­μα­ντι­κό για μέ­να είναι ότι η με­λέ­τη σας για τον Γκράμ­σι το­πο­θε­τεί­ται σε εξαι­ρε­τι­κά υψη­λό επί­πε­δο και ότι δι­α­κρί­νε­ται από υπο­δειγ­μα­τι­κή σα­φή­νεια λό­γου.» — Paolo Spriano, Istituto Gramsci, Ρώ­μη 27 Σε­πτεμ­βρίου 1981.

Πηγή: epikentro.gr