Του Δημήτρη Μαρκόπουλου*
Στην Ελλάδα κυριαρχούν οι περιπτώσεις που αποδεικνύουν ότι οι λαοί ούτε σοφοί είναι, ούτε βεβαίως και αλάθητοι…
Το άρθρο του Δημήτρη Μαρκόπουλου που ακολουθεί θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα για έναν ευρύ διάλογο γύρω από το θέμα της αποκαλούμενης λαϊκής κυριαρχίας και του ουσιαστικού περιεχομένου της δημοκρατίας. Μία χώρα όπου στις τελευταίες εκλογές ψήφισαν οι μισοί πολίτες και το πρώτο κόμμα σχημάτισε κυβέρνηση με πριμ 50 εδρών και με ποσοστό αποδοχής 36% επί του μισού εκλογικού σώματος, σε ποια ουσιαστική λαϊκή κυριαρχία στηρίζεται;
Ήταν σοφές, άραγε, οι νίκες του λαϊκιστή Θεόδωρου Δεληγιάννη απέναντι στον εκσυγχρονιστή Χαρίλαο Τρικούπη, που οδήγησαν στην ατιμωτική ήττα του 1897 και άνοιξαν τον δρόμο της χρεοκοπίας; Ποια σοφία έκρυβε η ήττα του Ελευθέριου Βενιζέλου στις εκλογές του 1920, όταν τιμωρήθηκε από τον λαό επειδή τριπλασίασε την έκταση της Ελλάδος, και ανέλαβε ο Δημήτρης Γούναρης, επί των ημερών του οποίου χάσαμε την Μικρά Ασία; Θέλετε να πάμε στο πρόσφατο δημοψήφισμα, όπου το «όχι» θριάμβευσε και έγινε «ναι»; Και αυτό με κόστος 86 δισεκατομμύρια ευρώ, το οποίο τώρα καλούμαστε να πληρώσουμε.
Όλα, δημοκρατικά έγιναν.
Τον λαό, λοιπόν, επικαλείται και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σε αυτόν βασίζει τα όσα συμβαίνουν. Βιάζονται πραξικοπηματίες; Βασανίζονται; Διαπομπεύονται; Κλείνουν σχολεία, εταιρείες και ξηλώνεται κάθε αντιπολιτευτική φωνή; Όλα συμβαίνουν με την συναίνεση του «κυρίαρχου λαού». Όλα αποτελούν «νίκη της Δημοκρατίας» και αποδείξεις «εθνικής αξιοπρέπειας». Τώρα, το γεγονός πως ημέρα με την ημέρα η Τουρκία απομακρύνεται από αυτό που αποκαλείται «κράτος Δικαίου», το ότι ουσιαστικά η πλειοψηφία δημιουργεί όρους ασφυξίας για μία μεγάλη μειοψηφία, κανέναν δεν απασχολεί. Το 60% του τουρκικού λαού καταπιέζει ανοικτά πλέον το υπόλοιπο 40% –και μάλιστα με την «βούλα» της δημοκρατικής νομιμοποίησης.
Είναι αυτό που είχε περιγράψει πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 ο Αλέξης Τσίπρας αντιγράφοντας την ρήση του Ηλία Ηλιού: «Θα τους ταράξουμε στην νομιμότητα»!
Μήπως, όμως, αυτό που πολύ εύστοχα ο Στέλιος Ράμφος, στο βιβλίο Η Λογική της Παράνοιας, περιγράφει ως «ισοπεδωτικό ομαδισμό» είναι που επιδιώκουν και στην Ελλάδα κάποιοι να αξιοποιήσουν πολιτικά για να επιβάλουν την δική τους ατζέντα; Αυτή η προσφυγή διαρκείας στον λαό που επιδιώκει δια των δημοψηφισμάτων να προωθήσει η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αυτή η υπερβολή δημοκρατίας, μήπως κρύβει από πίσω απολυταρχισμό;
Και, τελικά, μήπως η προσφυγή στις μάζες –που, κακά τα ψέμματα, αντιλαμβάνονται το πραγματικό παιχνίδι συνήθως κατόπιν εορτής και με διαφορά φάσης– θα δημιουργήσει νέα δεδομένα και στην Ελλάδα; Δεδομένα μίας έμμεσης «λαοκρατίας», όπου μπροστά της οι θεσμοί θα ξεπέφτουν; Για παράδειγμα, δήθεν συμβουλευτικά, ο λαός θα ζητά εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας από «την βάση» ή απλή αναλογική. Ποιοι άραγε βουλευτές θα τολμήσουν να πάνε κόντρα στον «κυρίαρχο λαό»;
Έναν λαό, όμως, που αποδεικνύεται συχνά επιρρεπής στον φθηνό λαϊκισμό, στην δημοκρατία του συναισθήματος και που με τις αποφάσεις του καθίσταται συνένοχος σε σειρά λαθών. Έναν λαό που δείχνει να μην θέλει να αφουγκραστεί κανενός είδους πρωτοπορία, επιδιώκει να διατηρήσει κεκτημένα που δεν μπορούν να διατηρηθούν και εν τέλει έχει κόψει δεσμούς με την λογική.
Και, τελικά, μήπως αυτή η δημοκρατική υπερβολή θα είναι αυτή που θα οδηγήσει την χώρα και εκτός ευρώ, αφού –«συμβουλευτικά» πάλι– ο λαός, κουρασμένος από τα λάθη και επηρεασμένος από τις σειρήνες που με ευκολία θα προτείνουν παραδείσους εντός δραχμής, «αφού και η Βρεταννία θα τα έχει καταφέρει» όπως θα ακούμε συχνά από εδώ και στο εξής, θα μάς οδηγήσουν σε ακόμα πιο μεγάλες περιπέτειες; Πολύ περισσότερο τώρα, που οι Έλληνες σε ποσοστό 44% είναι κατά της ΕΕ, ξεπερνώντας σε ευρωσκεπτικισμό ακόμα και τους Γάλλους.
*Αρθρογράφος στην εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
