«Ο Σύμβουλος του Γενικού γραμματέα, κ. Άιντε είπε ότι η εκ περιτροπής προεδρία και η θετική ψήφος στη λήψη αποφάσεων είχε παραχωρηθεί (conceded) από τους Ελληνοκύπριους» (σ.σ.: στους Τούρκους).
Η παραπάνω αναφορά περιλαμβάνεται στα πρακτικά της συνάντησης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, με την τότε «υπουργό Εξωτερικών» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κ. Φεντερίκα Μογκερίνι. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις 4:30 μ.μ., στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας, την 6η Ιουλίου 2017, λίγες ώρες πριν το περίφημο δείπνο, το οποίο και οδήγησε τις συνομιλίες σε κατάρρευση με ευθύνη της κατοχικής Τουρκίας, και βεβαίως του Γ.Γ. του ΟΗΕ ο οποίος και κάλυπτε την κατοχική δύναμη.
Προκαλεί κατάπληξη, εκείνες τις ώρες πριν το δείπνο, ότι αυτό που έμεινε στον Αντόνιο Γκουτέρες και το τονίζει στην κ. Μογκερίνι, είναι ότι -σύμφωνα με τα πρακτικά:
Και όταν αναφέρεται σε ανοίγματα από άλλες πλευρές, προφανώς ομιλεί για νέες υποχωρήσεις από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, ο οποίος ήδη είχε δείξει και τα τελευταία του χαρτιά. Σημειώνουμε ότι ο Γ.Γ. -όταν συναντά την κ. Μογκερίνι- γνωρίζει ήδη από πρώτο χέρι ότι η Τουρκία δεν αποδέχεται την αποχώρηση όλων των στρατευμάτων από την Κύπρο, αλλά δεν της το λέει -ή δεν αναφέρεται στο πρακτικό.
Αναλύοντας όλες τις πληροφορίες, μπορεί κανείς να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο κ. Αναστασιάδης κατέθεσε τις υποχωρήσεις του στον κ. Γκουτέρες όταν αυτός του είπε ότι οι Τούρκοι δέχονται την κατάργηση των επεμβατικών δικαιωμάτων και των εγγυήσεων. Βεβαίως αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία, για την παραχώρηση και της εκ περιτροπής προεδρίας στους Τούρκους.
Από την πλευρά της, η κ. Μογκερίνι δείχνει να μην καταλαβαίνει πολλά, καθώς -όπως αναφέρουν τα πρακτικά- και ενώ οι πλευρές παρέμεναν σταθερές στις θέσεις του, η ίδια είχε «την αίσθηση ότι υπήρχε κάποιο κοινό έδαφος που θα μπορούσε να επεκταθεί περαιτέρω. Ένα πακέτο προσέγγισης θα μπορούσε να λειτουργήσει αν υπήρχε ισορροπία μεταξύ των δύο τραπεζιών», φέρεται να είπε σύμφωνα με τον πρακτικογράφο, ο οποίος σημειώνει:
(Η κ. Μογκερίνι) «είχε αναφέρει στον κ. Αναστασιάδη ότι αν ήθελε να δει μια θετική εξέλιξη στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, έπρεπε να δείξει ευελιξία στα διακοινοτικά θέματα. Ο κ. Αναστασιάδης είχε απαντήσει ότι θα ήταν πρόθυμος να το πράξει, αλλά θα έπρεπε να διευκολυνθεί στα θέματα των εγγυήσεων και των στρατευμάτων».
Όταν ο Κύπριος Πρόεδρος αναφερόταν σε διευκόλυνση στα θέματα των εγγυήσεων και των στρατευμάτων, αναφερόταν στη θέση του ότι πρέπει να αποσυρθούν: Και οι εγγυήσεις και τα στρατεύματα.
Και αντί η εκπρόσωπος της Ε.Ε. να δώσει χέρι βοήθειας στον Πρόεδρο της Κύπρου, μετατρέπεται σε «ανεξάρτητη παρατηρητή»…
Ακόμα και στο «δικαίωμα της επέμβασης», η κ. Μογκερίνι αναγκάζεται να πάρει θέση όχι για την Κύπρο αλλά για τα… βαλτικά κράτη.
Σύμφωνα με τα πρακτικά:
«Η κ. Μογκερίνι δήλωσε ότι η Ε.Ε. θα διευκολύνει οποιαδήποτε συμφωνία επιτευχθεί από τις πλευρές με την εξαίρεση του δικαιώματος της επέμβασης που θα μπορούσε να έχει περισσότερα επακόλουθα, για παράδειγμα σε σχέση με τη Ρωσία και τις ρωσικές μειονότητες που διαβιούν στα βαλτικά κράτη. Το είχε πει αυτό ξεκάθαρα στον κ. Τσαβούσογλου και τον κ. Ακιντζί».
Η κ. Μογκερίνι δήλωσε ότι ο κ. Τσαβούσογλου ήταν αρκετά αόριστος όταν εκείνη συζήτησε μαζί του το θέμα του μονομερούς δικαιώματος επέμβασης. Ωστόσο, εκείνη τόνισε ότι αποκλειόταν το θέμα του δικαιώματος επέμβασης
Ακόμα και στο θέμα του πρωτογενούς δικαίου δεν ήταν ειλικρινής, αν και αναγκάζεται να υποστηρίξει την Κύπρο διά της τεθλασμένης. Αντί να απορρίψει το αίτημα του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ως θέση της Eυρωπαϊκής Ένωσης, προβάλλει τη δικαιολογία ότι δεν θα γινόταν δεκτό από τα Κοινοβούλια των χωρών-μελών.
Διπλωματική πηγή από την οποία ζητήσαμε να αναλύσει το πρακτικό της συνομιλίας, τόνισε το γεγονός ότι:
«Ο κ. Άιντε παραδέχθηκε ότι ο κ. ο Αναστασιάδης έκανε υποχωρήσεις στο τραπέζι 2 (σ.σ.: αναφέρεται στην εκ περιτροπής προεδρία). Ωστόσο ο Γενικός Γραμματέας παρουσιάζεται να απαιτεί και άλλες υποχωρήσεις από τους Ελληνοκυπρίους, πέραν των όσων έδωσαν στις 5 Ιουλίου, δηλαδή το προηγούμενο βράδυ».
Σημειώνουμε ότι ο Κύπριος Πρόεδρος είχε δώσει προτάσεις επί των έξι σημείων του πλαισίου Γκουντέρες. Διαβάζοντας το πρακτικό φαίνεται ότι ο Γ.Γ. του ΟΗΕ στις συζητήσεις που είχε δεν είχε δώσει την αναγκαία βαρύτητα στις οδυνηρές υποχωρήσεις του κ. Αναστασιάδη. Το ενδιαφέρον του ήταν να εξυπηρετήσει την Τουρκία, στο εξωφρενικό αίτημά της για παραμονή του κατοχικού στρατού.
Αόριστες τοποθετήσεις Τσαβούσογλου για Άσφάλεια
Ακολουθεί το έγγραφο των Ηνωμένων Εθνών για να βγάλει ο αναγνώστης τα συμπεράσματά του:
Πρακτικό της Συνάντησης του Γενικού Γραμματέα με την Α.Ε. κα Φεντερίκα Μογκερίνι
Κραν Μοντάνα, Ελβετία, 6 Ιουλίου, 2017 4.30 μ.μ.
Παρόντες:
Γενικός Γραμματέας κα Μογκερίνι
κ. Άιντε κ. Φερβέι
κα Σπέχαρ κ. βαν Νούφελ
κα Χεττ κα Χολμ-Πέντερσεν
κ. Ρίτσιαρντσον κα Σόρενσον
κ. Σιούστερ, κ. Μπιόρνσον
πρακτικογράφος
κα Γουόρν-Σμιθ
Κύρια σημεία που ηγέρθησαν:
Κατοπινές ενέργειες: Καμιά
Περίληψη της Συζήτησης :
Ο Γενικός Γραμματέας δήλωσε ότι η Τουρκία ήταν πιο ανοικτή κατά τις συζητήσεις από ό,τι άλλοι. Κατά την άποψή του, αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να υπάρξουν περισσότερα ανοίγματα από τις άλλες πλευρές. Υπήρχε μια πρόταση από την Τουρκία για διατήρηση των εγγυήσεων για μια μεταβατική περίοδο. Την ίδια ώρα, ήταν σαφές ότι υπήρχε μια έντονη διαφορά μεταξύ των ελληνοκυπριακών και των τουρκοκυπριακών απόψεων για έναν μηχανισμό εφαρμογής. Ο κ. Αναστασιάδης ήταν ξεκάθαρος στην αναφορά του ότι δεν ήθελε οποιαδήποτε συμμετοχή της Τουρκίας σε σχέση με αυτό. Επίσης, υπήρξε μικρή πρόοδος στις εσωτερικές πτυχές των συνομιλιών από την τελευταία του επίσκεψη. Μιλώντας πρακτικά, δεν είχε επιτευχθεί τίποτα εκτός από, για άλλη μια φορά, την υπογράμμιση των σημείων όπου υπήρχε διαφωνία.
Ο Σύμβουλος του Γ.Γ. κ. Άιντε είπε ότι η εκ περιτροπής προεδρία και η θετική ψήφος στη λήψη αποφάσεων είχαν παραχωρηθεί (conceded) από τους Ελληνοκύπριους. Ο κ. Αναστασιάδης υπέδειξε επίσης ότι θα μπορούσε να διευκολύνει τον κ. Ακιντζί και δεν θα επέμενε κατ’ ανάγκη σε ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο (single ticket) για τις εκλογές για την προεδρία.
Ο Γ.Γ. δήλωσε ότι τα θέματα που εκκρεμούν περιλάμβαναν το εδαφικό, και ποιος χάρτης θα ήταν η βάση για αυτό το θέμα. Το περιουσιακό, με διαφορετικές φιλοσοφίες για το πώς εφαρμόζονται δύο διαφορετικά καθεστώτα, και τα δικαιώματα των Τούρκων υπηκόων. Σε κανένα δεν υπήρξε κάποια κίνηση. Πρόθεση του τώρα ήταν να ρωτήσει όλες τις πλευρές τι είδους υποχωρήσεις θα ήταν έτοιμες να κάνουν. Ο στόχος ήταν να υπάρξει μια άτυπη πρόταση με πιθανές συνθέσεις για την οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία από τους πρωθυπουργούς. Ωστόσο, αυτό θα ήταν δύσκολο και για τον λόγο ότι η Τουρκία υπέδειξε ότι δεν ήταν πρόθυμη να συνεχίσει περαιτέρω η διάσκεψη.
Η κ, Μογκερίνι δήλωσε ότι όλα τα επιχειρήματα αντηλλάγησαν και ότι οι συμμετέχοντες τριγυρίζουν γύρω από κύκλους. Είχε συνάντηση τόσο με τις κυπριακές πλευρές όσο και με την Ελλάδα και την Τουρκία. Η αίσθηση της ήταν ότι υπήρχε κάποιο κοινό έδαφος που θα μπορούσε να επεκταθεί περαιτέρω. Ένα πακέτο προσέγγισης θα μπορούσε να λειτουργήσει αν υπήρχε ισορροπία μεταξύ των δύο τραπεζιών. Είχε αναφέρει στον κ. Αναστασιάδη ότι αν ήθελε να δει μια θετική εξέλιξη στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων έπρεπε να δείξει ευελιξία στα διακοινοτικά θέματα. Ο κ. Αναστασιάδης είχε απαντήσει ότι θα ήταν πρόθυμος να το πράξει, αλλά θα έπρεπε να διευκολυνθεί στα θέματα των εγγυήσεων και των στρατευμάτων. Θα ήταν έτοιμος να απομακρυνθεί από την επιμονή στο θέμα του ενός ψηφοδελτίου για την προεδρία και να είναι πιο ευέλικτος σε άλλα θέματα. Ήταν σημαντικό για αυτόν, όμως, ο χάρτης του να ήταν η βάση για συζητήσεις στο εδαφικό.
Η κ. Μογκερίνι δήλωσε ότι η ΕΕ θα διευκολύνει οποιαδήποτε συμφωνία επιτευχθεί από τις πλευρές με την εξαίρεση του δικαιώματος της επέμβασης που θα μπορούσε να έχει περισσότερα επακόλουθα, για παράδειγμα σε σχέση με τη Ρωσία και τις ρωσικές μειονότητες που διαβιούν στα βαλτικά κράτη. Το είχε πει αυτό ξεκάθαρα στον κ. Τσαβούσογλου και τον κ. Ακιντζί.
Ο Γ.Γ. δήλωσε ότι η Τουρκία εξέταζε μεταβατικά μέτρα σε σχέση με αυτό. Η κ. Μογκερίνι δήλωσε ότι ο κ. Τσαβούσογλου ήταν αρκετά αόριστος όταν εκείνη συζήτησε μαζί του το θέμα αυτό. Ωστόσο, εκείνη τόνισε ότι αποκλειόταν το θέμα του δικαιώματος επέμβασης. Η ανησυχία της ήταν ότι δεν απέμεινε πολύς χρόνος. Παρόλα αυτά, αισθανόταν ότι δεν υπήρχε το αίσθημα του κατεπείγοντος ανάμεσα στους συμμετέχοντες. Η Τουρκία και οι Ελληνοκύπριοι ανησυχούσαν για διαφορετικούς λόγους. Για την Τουρκία δεν ήταν αποδεκτή η παράταση των διαπραγματεύσεων. Ούτε το αδιέξοδο ήταν για την Ελλάδα και τους Ελληνοκύπριους. Ίσως ήταν δυνατόν να κλειδώσει κάποια συμφωνία και να αφήσουν τις λεπτομέρειες για αργότερα. Έπρεπε να πετύχουν μια θετική έκβαση, για παράδειγμα με μια συμφωνία επί ενός πλαισίου.
Ο ΓΓ δήλωσε ότι η Τουρκία ήταν πολύ σαφής στη δήλωση της ότι δεν θα δεχόταν περαιτέρω αναβολή. Σκεφτόταν να προτείνει ο ίδιος ένα πακέτο, αλλά υπήρχε ρίσκο σε αυτό. Όπως και να έχει ο κ. Αναστασιάδης δεν θα ήταν έτοιμος να προβεί σε υποχωρήσεις στο τραπέζι 2 εκτός αν υπήρχε κινητικότητα στο τραπέζι 1.
Ο Σύμβουλος του ΓΓ κ. Άιντε είπε ότι η επιτυχία μπορεί να υπάρξει μόνο σε ένα πακέτο. Αν οι εγγυήσεις έφευγαν από το τραπέζι θα ακολουθούσαν και άλλα. Ωστόσο η Τουρκία ποτέ δεν θα μετακινείτο εκτός αν οι Τουρκοκύπριοι έβλεπαν μια επιτυχή έκβαση στις διακοινοτικές διαπραγματεύσεις. Έπρεπε να υπάρξει ένα πακέτο μέσω του οποίου αυτά τα θέματα θα μπορούσαν να επιλυθούν ταυτόχρονα.
Ο ΓΓ δήλωσε ότι το περιθώριο ελιγμού ήταν περιορισμένο, αλλά ότι ήλπιζε να μπορέσουν να παράγουν κάποια αποτελέσματα.
Η κ. Μογκερίνι είπε ότι έδωσε το μήνυμα πως η ΕΕ ήταν έτοιμη να διευκολύνει οποιαδήποτε συμφωνία. Είχε επίσης πει στον κ. Τσαβούσογλου ότι αλλαγές στο πρωτογενές δίκαιο δεν ήταν αναγκαίες. Δεν θα υπήρχε βάση για να προσβληθεί επιτυχώς η λύση στο δικαστήριο. Επιπλέον, οποιεσδήποτε αλλαγές στο πρωτογενές δίκαιο θα έπρεπε να επικυρωθούν από τα κράτη μέλη και υπήρχε μεγάλος κίνδυνος ότι μια τέτοια προσπάθεια θα τέλειωνε εκεί. Ωστόσο, ο κ. Τσαβούσογλου επέμενε στην άποψη του ότι αλλαγές στο πρωτογενές δίκαιο χρειάζονταν. Η εντύπωση της ήταν πως αυτή ήταν μια θέση που χρησιμοποιείτο για σκοπούς παζαρέματος. Ρώτησε αν υπήρχε κάτι άλλο που θα μπορούσε να κάνει. Είχε μιλήσει με τον Αντιπρόεδρο (των ΗΠΑ) Πενς πριν αυτός τηλεφωνήσει στους ηγέτες. Θα περνούσε και αυτή τα ίδια μηνύματα, π.χ. έκκληση για επίδειξη ηγετικής στάσης.
Ματίας Σιούστερ
ΟSASG
12 Ιουλίου 2017
* Στο πρακτικό αναφέρεται ότι η συνάντηση του Γ.Γ. με την κ. Μογκερίνι έγινε στις 4.30 μ.μ. Προφανώς έγινε λίγο αργότερα καθώς την ίδια ώρα σημειώνεται ότι έγινε και αυτή των Γκουτέρες και Τσαβούσογλου. Λάθος του πρακτικογράφου.
Μιχάλης Ιγνατίου
Πηγή: www.philenews.com
