Του Γιώργου Ζαββού*
Εχουν περάσει 30 χρόνια από την υιοθέτηση της Δεύτερης Τραπεζικής Οδηγίας το 1992 η οποία δημιούργησε την ενιαία τραπεζική αγορά πάνω στην οποία βασίστηκε η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ενωση με την εγκαθίδρυση το 2012 της Ευρωπαϊκής Αρχιτεκτονικής για την εποπτεία και εξυγίανση των τραπεζών. Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ενωση και το ευρώ αποτελούν τα δύο τολμηρά πολιτικά εγχειρήματα μεταφοράς εποπτικής και νομισματικής εθνικής κυριαρχίας στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Η διαγραφόμενη διεθνής οικονομική αστάθεια κάνει επιτακτική την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ενωσης με την υιοθέτηση ενός ευρωπαϊκού συστήματος εγγύησης των καταθέσεων και την εμβάθυνση της Ενωσης των Κεφαλαιαγορών προκειμένου να λειτουργούν ως μηχανισμοί απορρόφησης των κραδασμών που μπορεί να πλήξουν την ευρωζώνη, ενισχύοντας την προστασία των καταθέσεων και διασφαλίζοντας την απρόσκοπτη χρηματοδότηση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Ως απάντηση στις σοβούσες κρίσεις, κρίσιμη είναι και η δημιουργία ενός αξιόπιστου ευρωπαϊκού δημοσιονομικού βραχίονα. Πρόκειται για συνιστώσες που θα ενισχύσουν το διεθνές κύρος του ευρώ, θα θωρακίσουν τη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ενωσης και θα ανατάξουν την ευρωπαϊκή οικονομία σε μια εποχή οξυμένου διεθνούς ανταγωνισμού και γεωοικονομικών ανακατατάξεων.
Η Ελλάδα ως ενεργό μέλος της ευρωζώνης έδωσε την τελευταία τριετία έμπρακτα δείγματα της συμβολής της στη χρηματοοικονομική ενοποίηση, μεταξύ άλλων και με τη δραστική μείωση που πέτυχε στα ποσοστά των κόκκινων δανείων μέσω του σχήματος «Ηρακλής», ενός μηχανισμού τιτλοποιήσεων. Ενα μεταρρυθμιστικό εγχείρημα εμβέλειας, που υλοποιήθηκε σε χρόνους ρεκόρ, χωρίς να επιβαρύνει τον έλληνα φορολογούμενο, με αποτελέσματα επανειλημμένως αναγνωρισμένα τόσο από τους ευρωπαίους εταίρους όσο και από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Ο «Ηρακλής» ενίσχυσε την ανθεκτικότητα των τραπεζών και προσέλκυσε τους διεθνείς επενδυτές. Αποτέλεσε κύριο παράγοντα για εννέα απανωτές αναβαθμίσεις που οδηγούν τη χώρα στην επενδυτική βαθμίδα, το κρισιμότερο διακύβευμα για άντληση ανταγωνιστικής χρηματοδότησης σε μια περίοδο πρωτοφανούς γεωπολιτικής και οικονομικής αστάθειας.
Ωστόσο, οι τιτλοποιήσεις είναι ένας μηχανισμός που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλους τομείς εκτός από τη μείωση των κόκκινων δανείων, συνδέοντας την τραπεζική με την αγορά των κεφαλαιαγορών. Και η τεχνογνωσία που έχουμε αποκτήσει στην Ελλάδα σε αυτόν τον τομέα μέσω του «Ηρακλή» είναι καθοριστική. Οι τιτλοποιήσεις μπορούν να στηρίξουν τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων και μικρομεσαίων καθώς και νοικοκυριών με την απελευθέρωση τραπεζικών κεφαλαίων και προσέλκυση κεφαλαίων από τις κεφαλαιαγορές για έργα βιώσιμης χρηματοδότησης (ESG), όπως π.χ. τα «πράσινα» στεγαστικά δάνεια για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και δάνεια ηλιακής ενέργειας. Πρόκειται δηλαδή για έναν μηχανισμό που μπορεί να διευρύνει τις πηγές άντλησης κεφαλαίων από διεθνείς επενδυτές, σε συνέργεια και με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Στα επόμενα χρόνια, η χώρα μας χρειάζεται ένα ανθεκτικό και καινοτόμο χρηματοοικονομικό σύστημα, ικανό να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της έγκαιρης και έγκυρης χρηματοδότησης της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, της ενεργειακής υποκατάστασης και του μετασχηματισμού του παραγωγικού ιστού. Ενός συστήματος που θα λειτουργεί ως πόλος έλξης των αναγκαίων επενδύσεων για τη μετά COVID και μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας περίοδο, ώστε να συμβάλει καθοριστικά στην αναπτυξιακή μας πορεία. Και, πλέον, η χώρα μας έχει και τις βάσεις και την τεχνογνωσία για να πετύχει αυτούς τους στόχους.
*πρώην υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα
Πηγή: tanea.gr
