Του Γεωργίου Κ. Στεφανάκη
Στο ομότιτλο βιβλίο περιέχονται χρήσιμες πληροφορίες. Δεν τονίζονται -όμως- τα κρίσιμα συμβάντα του 1 9 7 3. Αυτά, δηλαδή, που -συνολικά- οδήγησαν στην τελική α π ο σ ά θ ρ ω σ η της αυταρχίας. Ήτοι:
● Ο Κ. Καραμανλής, την 23η Απριλίου 1973 ζήτησε από την δικτατορία επί λέξει …«… Να καλέσει τον βασιλέα, που συμβολίζει την νομιμότητα και να παραχωρήσει την θέσιν της εις μίαν έμπειρον και ισχυράν Κυβέρνησιν …»…
Οι δηλώσεις Καραμανλή δημοσιεύονται εξ ολοκλήρου στην “Βραδυνή” και στην “Θεσσαλονίκη”. Τα φύλλα κατάσχονται. Ασκούνται διώξεις. Ο Π. Κανελλόπουλος και οι άλλοτε υπουργοί Δικαιοσύνης Γ. Μαύρος, Κ. Καλλίας, Κ. Παπακωνσταντίνου, Δ. Παπασπύρου, Κ. Στεφανάκης και Κ. Τσάτσος υπογραμμίζουν προς την εσωτερική και διεθνή κοινή γνώμη ότι είναι εθνοφελής η προσπάθεια Καραμανλή.
● Μετά εικοσαήμερο αποκαλύπτεται η κίνηση στο Β.Ν. Καθ΄εαυτήν, δεν οδηγούσε στην ανατροπή του καθεστώτος. Ακολούθησαν, όμως αλυσιδωτές αντιδράσεις που, τελικά, επέφεραν την κατάλυση της αυταρχίας.
Ο Παπαδόπουλος κατάργησε τη βασιλεία.
● Η διεξαγωγή του επικυρωτικού δημοψηφίσματος της 29.7.1973 οδήγησε σε πλήρη διάσταση φιλοδικτατορικούς και βασιλικούς.
Διασπάσθηκε οριστικά η δεξιά.
● Ακολούθησε η πολιτικοποίηση με την ορκωμοσία του Σπ. Μαρκεζίνη ως πρωθυπουργού την 8.10.1973. Έτσι επήλθε ρήξη και στο Στρατό, κύριο έρεισμα του καθεστώτος. Σοβαρή μερίδα στρατιωτικών ήταν αντίθετη προς την πολιτικοποίηση.
Ο Μαρκεζίνης έδωσε εξετάσεις “δημοκρατικοποίησης” στην αντιμετώπιση των γεγονότων του “Πολυτεχνείου” το Νοέμβριο. Επέλεξε, δηλαδή, την αποφυγή άμεσης και δυναμικής επέμβασης. Εάν τέτοια επέμβαση, απ΄αρχής, είχε επιχειρηθεί, το μάλλον πιθανόν είναι πως η εξέλιξη θα ήταν ομοία προς εκείνη των γεγονότων της “Νομικής” το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος. Κατ΄ακρίβεια, θα είχαμε νωρίς δυναμική εκκένωση των χώρων του Πολυτεχνείου. Αλλ΄ο Μαρκεζίνης απέφυγε την βία εναντίον των καταληψιών.
● Αυτή, όμως η αποφυγή προκάλεσε την βία των αντιστρατευομένων την πολιτικοποίηση αξιωματικών. Ο Ταξίαρχος Ιωαννίδης κατήργησε τον Γεώργιο Παπαδόπουλο. Ο τελευταίος, χωρίς αντίσταση, παραδόθηκε (!!!). Αυτομάτως καταργήθηκε και το σχήμα Μαρκεζίνη.
● Από 25.11.1973 αρχίζει η κυριαρχία Ιωαννίδη. Όμως το καθεστώς αυτό δεν είχε την γενική αποδοχή του Στρατού. Απέτυχε να καταβάλει τον Μακάριο τον Ιούλιο του 1974. Οι Τούρκοι επενέβησαν στην Κύπρο. Περάσαμε από μία αποτυχημένη προσπάθεια επιστράτευσης στο εσωτερικό. Έγινε φανερό πως ο Στρατός δεν στηρίζει τον Ιωαννίδη. Κλήθηκε εσπευσμένα ο Κων. Καραμανλής. Ήλθε τα ξημερώματα της 24 Ιουλίου 1974.
Η δικτατορία είχε εκ των έσω καταρρεύσει.
