Ποιος ο θετικός κοινωνικός και αναπτυξιακός ρόλος της αντιπαροχής
Του Πέτρου Βενέτη
Σε μία συνέντευξη, μέρος μιας κατά τα άλλα πολύ ενδιαφέρουσας και προσεγμένης εκπομπής, ο καλεσμένος, ένας ακαδημαϊκός του τεχνικού τομέα, μίλαγε θετικά για το ρόλο της αντιπαροχής στη λύση του στεγαστικού προβλήματος στην μεταπολεμική Ελλάδα.
Ο δημοσιογράφος έμεινε έκπληκτος, γιατί θεωρούσε εξ ορισμού την αντιπαροχή σαν μια διαβολική εφεύρεση, ώστε να χτίζονται πολλά και κακά σπίτια και είναι καταδικαστέα, μαζί, βέβαια, με το τσιμέντο.
Δεν ήταν η πρώτη φορά, που άκουγα αυτές τις αμάσητες δοξασίες, αλλά είχα την εντύπωση, ότι είχαμε ξεφύγει πιά από αυτές, αφήνοντας τες στο χώρο της ρομαντικής τέχνης, η οποία δεν έχει να δώσει λόγο σε κανέναν.
Η έννοια της αντιπαροχής, είναι πολύ απλή:
Αντί ένας εργολάβος να εκταμιεύσει χρήμα, για να αγοράσει ένα οικόπεδο και να χτίσει, «πληρώνει» τον οικοπεδούχο με τετραγωνικά μέτρα στην οικοδομή.
Με αυτόν τον τρόπο, σε μια εποχή που δεν υπήρχε ρευστότητα, μπόρεσαν να χτιστούν διαμερίσματα για να στεγάσουν ανθρώπινα όλους αυτούς που έμεναν σε τρώγλες, χωρίς τα απαραίτητα για υποτυπώδη άνεση και υγιεινή.
Ο αστός έδινε την τρώγλη του την οποία αδυνατούσε οικονομικά να την βελτιώσει και έπαιρνε διαμερίσματα ολοκαίνουργα, με θερμοσίφωνα και καλοριφέρ!
Οι άνθρωποι από τα χωριά που έρχονταν κατ’ ανάγκην στα αστικά κέντρα για να βρουν δουλειά, βρήκαν και σπίτια για να μείνουν, με ανθρώπινες συνθήκες.
Το πόσο ανάγκη είχε ο κόσμος για αυτά τα διαμερίσματα, φαίνεται από το γεγονός, ότι πουλιόνταν «στα σχέδια».
Το ότι χτίστηκαν κτίρια άσχημα και αμφιβόλου στατικής αρτιότητας, είναι γεγονός.
Αυτό, όμως, δεν οφείλεται στον τρόπο που χρηματοδοτήθηκαν, αλλά στον τρόπο που λειτούργησε η πολιτεία για να εξασφαλίσει τους πολίτες της, από τις αυθαιρεσίες ή την ανικανότητα των εργολάβων.
Για τις «τσιμεντουπόλεις», δεν ευθύνεται ούτε η αντιπαροχή, ούτε το τσιμέντο, αλλά ο πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος ήταν ένα ακορντεόν ανάλογα με την βαρύτητα του «μέσου» και τα «στραβά μάτια» της πολεοδομίας.
Έχει πλάκα το γεγονός, ότι στα αυθαίρετα, την χειρότερη πολεοδομική ζημιά που έχει υποστεί ο τόπος, η αντιπαροχή ήταν παντελώς απούσα. Όπως και …η Πολιτεία.
Πρέπει κάποτε να μάθουμε να μη βαράμε το σαμάρι όποτε μας φταίει ο γάιδαρος.
Όχι γιατί έτσι αδικούμε το καημένο το σαμάρι, αλλά γιατί δεν θα λύσουμε κανένα πρόβλημα.