Του Δρ. Τριαντάφυλλου Καρατράντου*
Η τρομοκρατική επίθεση στο Ισραήλ και η γενικευμένη αστάθεια στη Μέση Ανατολή απέσυραν τους προβολείς του ενδιαφέροντος από τις εκλογές στην Πολωνία. Πρέπει να σημειωθεί όμως πως και πριν από την νέα ανάφλεξη στην περιοχή στο δημόσια διάλογο δεν είχαμε δει αναλύσεις για τη σημαντικότητα αυτών των εκλογών. Ήταν όμως κρίσιμες, από τις κρισιμότερες για την Ευρώπη, αλλά και τη Δύση γενικότερα, και τελικά σηματοδοτούν μία μεγάλη αλλαγή.
Η Πολωνία, η μεγαλύτερη χώρα της Ανατολικής Ευρώπης που έχει ενταχθεί στην Ε.Ε. ήταν μία χώρα σε μία κατάσταση διαρκούς οπισθοδρόμησης και συντηρητικοποίησης. Το κράτος δικαίου είχε καταστρατηγηθεί σε πολλές περιπτώσεις, ενώ ζητήματα όπως οι αμβλώσεις και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, είχαν οδηγηθεί σε σκοτεινά μονοπάτια. Πέραν όμως αυτών των εξαιρετικά δυσάρεστων καταστάσεων, η Πολωνία, σε στενή συνεργασία με την Ουγγαρία, λειτουργούσε ως μία χώρα που καθυστερούμε την διαδικασία ολοκλήρως και την επίτευξη ευρωπαϊκών λύσεων σε σημαντικά ζητήματα όπως το μεταναστευτικό. Η περίφημη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δοκιμάστηκε σκληρά από τον ακροδεξιό άξονα Πολωνίας- Ουγγαρίας.
Οι εκλογές όμως φαίνεται πως οδηγούν σε μία νέα και αισιόδοξη σελίδα, τόσο για την Πολωνία, όσο και για την Ε.Ε. Η μεγάλη συμμετοχή των πολιτών, ιδιαίτερα σε μία περίοδο που σε αρκετές χώρες παρατηρείται ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή διόγκωση της αποχής, έδειξε με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο τη διάθεση για αλλαγή και νέα πορεία. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, ο Ντόναλντ Τουσκ, που πιθανότατα θα αναλάβει να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού, είναι ένας πολιτικός που μπορεί να εγγυηθεί μία περισσότερο ευρωπαϊκή Πολωνία. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η απώλεια ενός σημαντικού συμπαραστάτη για τον Βίκτορ Όρμπαν μπορεί να έχει μόνο θετικές επιπτώσεις και δημιουργεί μία σχετική αισιοδοξία για συλλογικές αποφάσεις σε κρίσιμα ζητήματα και προκλήσεις όπως είναι η μετανάστευση και η κλιματική αλλαγή. Μία δημοκρατική και φιλελεύθερη Πολωνία, που λόγω και της απειλής από την Ρωσία, εξελίσσεται σε έναν σημαντικό αμυντικό πυλώνα για την Ε.Ε., μπορεί να εξελιχθεί σε έναν κρίσιμο εταίρο σε αυτή την τόσο ταραγμένη περίοδο που διανύουμε.
Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε πως η αλλαγή σελίδας στην Πολωνία είναι και μία σημαντική ήττα για την ακροδεξιά και τις διάφορες πολιτικές της εκφάνσεις. Σε μία περίοδο μάλιστα, που λόγω και της κατάστασης στο Ισραήλ, παρατηρούμε μία σταδιακή έξαρση του αντισημιτισμού, ο οποίος αποτελεί κυρίαρχη πτυχή της ακροδεξιάς ιδεολογίας. Σε μία δύσκολη εποχή ένας αέρας σχετικής αισιοδοξίας μπορεί να έρθει από την πλευρά της Πολωνίας, μία κομβική χώρα φαίνεται πως επιστρέφει στο μονοπάτι του δικαίου και πρώτο μέλημα της νέας κυβέρνησης θα αποτελέσουν οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της δικαιοσύνης και του κράτους.
*Ο Τριαντάφυλλος Καρατράντος είναι Δρ. Ευρωπαϊκής ασφάλειας και νέων απειλών, Κύριος Ερευνητής ΕΛΙΑΜΕΠ
Πηγή: kreport.gr
