Η πανδημία Covid-19 δεν έχει τελειώσει, αλλά πλέον είναι σαφές ότι ο Λόρδος Rees, διάσημος Βρετανός αστροφυσικός, αστρονόμος και ειδικός της φυσικής κοσμολογίας, κέρδισε το στοίχημά που είχε βάλει το 2017 με τον ψυχολόγο του Χάρβαρντ, Steven Pinker, ότι «η βιοτρομοκρατία ή ο βιολογικός τρόμος θα οδηγήσει σε ένα εκατομμύριο θύματα από ένα και μόνο γεγονός και μέσα σε μία περίοδο έξι μηνών που ξεκινούσε το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2020».
Πέρυσι, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, ο ιός SARS-CoV-2 σκότωσε 1,8 εκατομμύρια ανθρώπους. Ο παγκόσμιος αριθμός των θανάτων θα μπορούσε να υπερβεί τα 5 εκατομμύρια έως την 1η Αυγούστου φέτος, ή τα 9 εκατομμύρια, εάν κάποιος αποδεχτεί τη δραματική νέα αναθεώρηση του αριθμό των πραγματικών θυμάτων από το Ινστιτούτο Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας. Φυσικά θα μπορούσαν όλα να είναι ακόμα χειρότερα. Τον Μάρτιο του 2020, ορισμένοι επιδημιολόγοι ισχυρίστηκαν ότι, χωρίς την κοινωνική απόσταση και τους οικονομικούς αποκλεισμούς, ο τελικός αριθμός των θανάτων θα μπορούσε να κυμαίνεται μεταξύ 30 και 40 εκατομμυρίων. Ωστόσο, το κόστος τέτοιων παρεμβάσεων ήταν τεράστιο, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι μόνο για τις ΗΠΑ εκτιμάται απώλεια του 90% του ΑΕΠ.
Από τον Niall Ferguson
Ο Λόρδος Rees είναι μία μόνο από τις πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν σημάνει συναγερμούς πριν από το 2020, κάνοντας σαφές ότι ο σημερινός κίνδυνος της ανθρωπότητας, ο νέος κορωνοϊός, ήταν προβλέψιμος ως προς την παγκόσμια πανδημία που προκάλεσε. Ωστόσο, κατά κάποιον τρόπο, αυτές οι προειδοποιήσεις δεν μεταφράστηκαν σε γρήγορη, αποτελεσματική δράση στις περισσότερες χώρες όταν ξέσπασε η πανδημία. Γιατί όμως τόσο πολλά κράτη χειρίστηκαν αυτήν την κρίση τόσο άσχημα;
Το πιο εύκολο θα ήταν να κατηγορήσει κανείς λαϊκιστές ηγέτες, όπως τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, τον πρόεδρο της Βραζιλίας Τζάιρ Μπολσονάρο και πιο πρόσφατα τον πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρίντερ Μόντι. Σίγουρα, δεν έπραξαν και το καλύτερο, για το θέσουμε με πιο ήπιους τόνους. Όσον αφορά την υπερβολική θνησιμότητα, ωστόσο, το Βέλγιο σημείωσε χειρότερη επίδοση πέρυσι από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Βραζιλία. Παρ’ όλα αυτά, η πρωθυπουργός του, η Sophie Wilmes, πήρε πολύ πιο αυστηρά μέτρα. Επίσης, το Περού έχει πληγεί περισσότερο από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη μεγάλη χώρα. Αν και ο πρόεδρος του, Martin Vizcarra, είχε επίσης κατηγορηθεί (δύο φορές) πέρυσι, δεν μπορεί να περιγραφεί ως λαϊκιστής πολιτικός.
Ήταν η ίδια η δημοκρατία το πρόβλημα; Όχι. Στην Κίνα, το μονοκομματικό κράτος απάντησε στο ξέσπασμα της υπόθεσης κορωνοϊός με τον ίδιο τρόπο που ο σοβιετικός ομόλογός του είχε ανταποκριθεί στην πυρηνική καταστροφή του Τσερνομπίλ του 1986: Με ψέματα. Στις 31 Δεκεμβρίου, για παράδειγμα, το Πεκίνο ανέφερε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ότι δεν υπήρχαν «σαφή στοιχεία» της μετάδοσης του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο. Την επόμενη ημέρα, οκτώ γιατροί στη Wuhan, που είχαν προσπαθήσει να σημάνουν συναγερμό, συνελήφθησαν. Η κυβέρνηση του Προέδρου Xi Jinping εμπόδισε την εξάπλωση του ιού πέρα από το Hubei μόνο με δρακόντειους περιορισμούς στην ατομική ελευθερία.
Άλλα αυταρχικά καθεστώτα εξελίχθηκαν χειρότερα, αν και δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι πόσο άσχημη είναι η κατάσταση εκεί, καθώς δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε τις στατιστικές θνησιμότητας της Ρωσίας και του Ιράν. Οι αληθινοί νικητές στην αντίδραση κατά της πανδημίας ήταν η Ταϊβάν και η Νότια Κορέα, δύο δημοκρατίες της Ανατολικής Ασίας.
Από την άλλη, ο αγώνας για την ανάπτυξη εμβολίων έβγαλε κερδισμένες εταιρείες βιοτεχνολογίας στις ΗΠΑ και τη Γερμανία. Τον αγώνα για τη διανομή τους την κέρδισε το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τείνουμε να κάνουμε διάκριση μεταξύ φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών. Αλλά μια πανδημία αποτελείται από τον παθογόνο ιό και τα κοινωνικά δίκτυα που του επιτίθενται. Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την κλίμακα της μετάδοσης μελετώντας μόνο τον ίδιο τον ιό, διότι ο ιός θα μολύνει μόνο όσα άτομα το επιτρέπουν τα κοινωνικά δίκτυα και αυτό με τη σειρά του έχει να κάνει με την πολιτική.
Ακόμη και ένας σεισμός είναι τόσο καταστροφικός όσο και η έκταση της αστικοποίησης κατά μήκος της σεισμογόνου περιοχής ή της ακτής, εάν πυροδοτηθεί τσουνάμι. Μια καταστροφή χτυπάει τις κοινωνίες και τα κράτη ολόκληρα. Είναι μια στιγμή αλήθειας, αποκάλυψης, που εκθέτει ότι είναι πολύ εύθραυστο ή ότι είναι ανθεκτικό, δείχνοντας ποιο κομμάτι είναι ικανό όχι μόνο να αντέξει μία καταστροφή αλλά να ενισχυθεί από αυτήν. Υπό αυτήν την έννοια, όλες οι καταστροφές είναι ανθρωπογενείς, καθώς οι ενέργειές μας, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών μας πεποιθήσεων και πράξεων, καθορίζουν το μέγεθος της μεγάλης θνησιμότητας.
Το «Strange Defeat» ήταν ο τίτλος που έδωσε ο ιστορικός Marc Bloch για την κατάρρευση της Γαλλίας το καλοκαίρι του 1940. Από πολλές απόψεις, οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές εμπειρίες από την Covid-19 έχουν και οι δύο, με διαφορετικούς τρόπους, περίεργες ήττες, αν και ήταν μικρόβια και όχι οι Γερμανοί που προκάλεσαν τα εκατομμύρια θύματα. Η κακή ηγεσία έπαιξε ρόλο, χωρίς αμφιβολία. Αλλά σίγουρα δεν ήταν ο ισχυρισμός του Bloch ότι η παράξενη ήττα της Γαλλίας ήταν αποκλειστικά λάθος του πρωθυπουργού Paul Reynaud.
Οι καταστροφές είναι από τη φύση τους δύσκολο να προβλεφθούν. Μερικές είναι «προβλέψιμες εκπλήξεις», όπως οι «γκρίζοι ρινόκεροι» στο βιβλίο της Michele Wucker. Ωστόσο, μερικές φορές, τη στιγμή που χτυπούν, αυτοί οι γκρίζοι ρινόκεροι μπορούν να μεταμορφωθούν στους «μαύρους κύκνους» του Taleb, δηλαδή σε φαινομενικά συγκλονιστικά γεγονότα που «κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει».
Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι πολλά καταστροφικά γεγονότα διέπονται από τους νόμους της εξουσίας, και όχι από τη συνηθισμένη κατανομή πιθανότητας του είδους που κατανοούν πιο εύκολα οι εγκέφαλοί μας. Σχεδιασμένο σε γράφημα, η κατανομή των πανδημιών δεν είναι η γνωστή καμπύλη που μοιάζει με την καμπάνα, με τα περισσότερα κρούσματα να συγκεντρώνονται γύρω από το μέσο όρο. Αντίθετα, εάν σχεδιάσετε το μέγεθος των πανδημιών έναντι της συχνότητας εμφάνισής τους χρησιμοποιώντας λογαριθμικές κλίμακες, θα έχετε μια ευθεία γραμμή. Το ίδιο ισχύει και για τους σεισμούς.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει μέση πανδημία ή σεισμός. Υπάρχουν λίγες πολύ μεγάλες καταστροφές, και δεν υπάρχει τρόπος να προσδώσουμε πιθανότητες στο χρονοδιάγραμμα ενός πολύ μεγάλου. Το ίδιο ισχύει και για τις ανθρωπογενείς καταστροφές, όπως οι πόλεμοι και οι επαναστάσεις (που είναι πιο συχνά καταστροφικές), καθώς και οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις, οικονομικές καταστροφές που έχουν χαμηλότερα ποσοστά θανάτου, αλλά, συχνά, συγκρίσιμες διαταραχές στη ψυχοσύνθεση των ανθρώπων.
Ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό της ιστορίας είναι ότι υπάρχουν πολλοί περισσότεροι μαύροι κύκνοι, δηλαδή γεγονότα απίθανα μεγάλα σε κλίμακα. Ωστόσο, αυτά τα γεγονότα βρίσκονται στη σφαίρα της αβεβαιότητας και όχι του υπολογίσιμου κινδύνου. Επιπλέον, ο κόσμος που έχουμε χτίσει, με την πάροδο του χρόνου, έχει γίνει ένα ολοένα και πιο περίπλοκο σύστημα επιρρεπές σε κάθε είδους τυχαία συμπεριφορά και μη γραμμικές σχέσεις. Μια καταστροφή, όπως η πανδημία, δεν είναι ένα μοναδικό, διακριτό γεγονός. Οδηγεί πάντοτε σε άλλες μορφές καταστροφών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών. Μπορεί να υπάρχουν, και συχνά υπάρχουν, αλυσιδωτές αντιδράσεις καταστροφής. Όσο περισσότερο δικτυώνεται ο κόσμος, τόσο περισσότερο το βλέπουμε να συμβαίνει αυτό.
Η διαχείριση των καταστροφών καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη από το γεγονός ότι τα πολιτικά μας συστήματα προωθούν σε ηγετικούς ρόλους ανθρώπους που φαίνονται μα έχουν εξαιρετικά μεγάλη άγνοια των προκλήσεων που περιγράφονται παραπάνω: Subprime forecasters και όχι superforecasters, για να χρησιμοποιήσουμε τον όρο που επινόησε ο πολιτικός επιστήμονας Philip Tetlock.
Η ψυχολογία της στρατιωτικής ανικανότητας ήταν το αντικείμενο μιας εξαιρετικής μελέτης του Norman Dixon. Ωστόσο, λιγότερα έχουν γραφτεί για την ψυχολογία της πολιτικής ανικανότητας ως γενικό φαινόμενο. Όλοι μπορούμε εύκολα να σκεφτούμε μεμονωμένους ανίκανους πολιτικούς. Μπορούμε, όμως, να εντοπίσουμε γενικές μορφές πολιτικής αθέτησης στον τομέα της ετοιμότητας και του μετριασμού των καταστροφών; Τέσσερις κατηγορίες έρχονται στο μυαλό:
– Αποτυχία εκμάθησης του ιστορικού της καταστροφής
– Έλλειψη φαντασίας
– Υποτίμηση απειλής
– Αναβλητικότητα ή αναμονή για κάτι που δεν έρχεται ποτέ
Επιπλέον, οι ηγέτες σπάνια ανταμείβονται για το τι έκαναν για να αποφύγουν καταστροφές, γιατί η μη εμφάνιση μιας καταστροφής σπάνια προκαλεί εορτασμούς και ευγνωμοσύνη και συχνότερα κατηγορούνται για τη ζημιά που προκάλεσαν τα προφυλακτικά μέτρα που πήραν.
Ωστόσο, δεν είναι όλες οι αποτυχίες στη διαχείριση καταστροφών αποτυχίες ηγεσίας. Συχνά το πραγματικό σημείο της αποτυχίας είναι η πιο κάτω οργανωτική ιεραρχία. Όπως απέδειξε ο φυσικός Richard Feynman μετά την καταστροφή του διαστημικού λεωφορείου Challenger το 1986, το μοιραίο σφάλμα δεν ήταν η ανυπομονησία του Λευκού Οίκου προκειμένου να συνοδευτεί η επιτυχημένη εκτόξευση με την προεδρική ομιλία. Αντίθετα, ήταν η επιμονή των γραφειοκρατών μεσαίου επιπέδου στην Εθνική Διοίκηση Αεροναυτικής και Διαστήματος ότι ο κίνδυνος καταστροφικής αποτυχίας ήταν 1 στα 100.000, ενώ οι μηχανικοί τον είχαν τοποθετήσει στο 1 στα 100.
Αυτό, όπως και οι βλάβες στην κορυφή, αποδεικνύεται χαρακτηριστικό πολλών σύγχρονων καταστροφών. Υπάρχει, όπως είπε ο Ρεπουμπλικανός Τομ Ντέιβις μετά τον Τυφώνα Κατρίνα, «ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ της δημιουργίας πολιτικής και της εφαρμογής της πολιτικής». Ο τρόπος με τον οποίο τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων πέτυχαν τις δοκιμές στην πρώιμη φάση της πανδημίας είναι μια τέλεια απεικόνιση του θέματος. Άραγε, θυμάται κανείς το όνομα του άντρα που ήταν βοηθός γραμματέα ετοιμότητας και ανταπόκρισης του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών πέρυσι; (Ο Robert Kadlec είναι η απάντηση.)
Σε μια καταστροφή, η συμπεριφορά των απλών ανθρώπων μπορεί να έχει μεγαλύτερη σημασία από τις αποφάσεις των ηγετών ή των εντολών που εκδίδονται από κυβερνήσεις. Τι όμως οδηγεί ορισμένους ανθρώπους να προσαρμόζονται ορθολογικά σε μια νέα απειλή και άλλοι να ενεργούν παθητικά, και άλλοι σε άρνηση ή σε εξέγερση; Και γιατί μια φυσική καταστροφή μπορεί να προκαλέσει μια πολιτική κρίση, καθώς οι δυσαρεστημένοι άνθρωποι μετατρέπονται σε ένα επαναστατικό πλήθος; Τι προκαλεί το πλήθος να μετακινηθεί από τη σοφία στην τρέλα;
Οι απαντήσεις βρίσκονται στη μεταβαλλόμενη δομή της δημόσιας σφαίρας. Μία καταστροφή επιδρά άμεσα μόνο σε μία μειονότητα ανθρώπων. Όλοι οι άλλοι την ακούν μέσω κάποιου δικτύου επικοινωνίας.
Ακόμα και τον 17ο αιώνα, ο νεοσύστατος ενημερωτικός Τύπος μπορούσε να προκαλέσει σύγχυση στο μυαλό των ανθρώπων, όπως συνέβη όταν ο Ντάνιελ Ντεφό ερευνούσε την πανούκλα του 1665 στο Λονδίνο. Η έλευση του Διαδικτύου έχει μεγιστοποιήσει τις δυνατότητες εξάπλωσης της παραπληροφόρησης, στο βαθμό που μπορούμε να μιλήσουμε για δίδυμες πληγές του 2020: Η μία προκαλείται από τον βιολογικό ιό, η άλλη από ακόμη πιο μεταδοτικές ιογενείς παρανοήσεις και ψευδείς ειδήσεις. Αυτό το πρόβλημα θα μπορούσε να ήταν λιγότερο σοβαρό το 2020 αν είχαν εφαρμοστεί εκ των προτέρων σημαντικές μεταρρυθμίσεις των νόμων και των κανονισμών που διέπουν τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας. Ωστόσο, παρά τις πολλές αποδείξεις κατά τις αμερικάνικες προεδρικές εκλογές του 2016 δεν έγινε σχεδόν τίποτα.
Όλες οι καταστροφές, με άλλα λόγια, είναι σε κάποιο βαθμό πολιτικά κατασκευασμένες, ακόμα κι αν θεωρούμε κάποιες φυσικές και κάποιες ανθρωπογενείς. Όμως, τι πρέπει να κάνουμε μπροστά στην επόμενη; Έχω πέντε προτάσεις.
Πρώτον, πρέπει να σταματήσουμε να προσπαθούμε να προβλέψουμε ή ακόμη και να προσδώσουμε πιθανότητες καταστροφών. Από τους σεισμούς και τους πολέμους έως τις οικονομικές κρίσεις, οι μεγάλες διαταραχές στην ιστορία έχουν χαρακτηριστεί από τυχαίες κατανομές εξουσίας. Ανήκουν στον τομέα της αβεβαιότητας και όχι του κινδύνου. Είναι καλύτερα να το παραδεχτούμε από το να παραπλανηθούμε με ανεφάρμοστη και πιθανώς παραπλανητική ακρίβεια.
Δεύτερον, η καταστροφή παίρνει πάρα πολλές μορφές για να επεξεργαστούμε με συμβατικές προσεγγίσεις τον περιορισμό του κινδύνου. Για παράδειγμα, αργήσαμε να κατανοήσουμε ότι τα οικονομικά σοκ συχνά οδηγούν σε λαϊκιστικές πολιτικές αντιδράσεις όπως ακριβώς συνέβη και με τον κορωνοϊό που προκαλεί όλεθρο. Τι θα ακολουθήσει; Δεν μπορούμε να ξέρουμε. Για κάθε πιθανή καταστροφή, υπάρχει τουλάχιστον μία πιθανή Cassandra. Δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη όλες οι προφητείες της.
Τα τελευταία χρόνια ενδέχεται να έχουμε επιτρέψει τη χρησιμοποίηση ενός ορατού κινδύνου, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, προκειμένου να τραβήξουμε την προσοχή μας μακριά από τους άλλους. Τον Ιανουάριο του 2020, ακόμη και όταν ξεκίνησε η παγκόσμια πανδημία -καθώς οι πτήσεις που ήταν γεμάτες με μολυσμένα άτομα έφευγαν από τη Γουχάν για προορισμούς σε όλο τον κόσμο- οι συζητήσεις στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ επικεντρώθηκαν σχεδόν εξ ολοκλήρου σε θέματα περιβαλλοντικής ευθύνης, κοινωνικής δικαιοσύνης και διακυβέρνησης, ή ESG, με έμφαση στο «Ε.».
Οι κίνδυνοι που προκύπτουν από την άνοδο των παγκόσμιων θερμοκρασιών είναι πραγματικοί και δυνητικά καταστροφικοί, αλλά η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να είναι η μόνη απειλή για την οποία θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Η αναγνώριση της πολλαπλότητας των απειλών που αντιμετωπίζουμε και της ακραίας αβεβαιότητας της επίπτωσής τους, θα ενθάρρυνε μια πιο ευέλικτη αντίδραση σε καταστροφές. Όχι τυχαία, τα μέρη που ανταποκρίθηκαν καλύτερα στον ιό το 2020, Ταϊβάν, Νότια Κορέα και (παρά τη σοβαρή καλοκαιρινή αναστάτωση) Ισραήλ, αντιμετωπίζουν πολλές απειλές, κυρίως από γειτονικά κράτη τους.
Τρίτον, όσο γίνεται πρέπει να διαμορφωθεί μία πιο δικτυωμένη ανθρώπινη κοινωνία. Μια τέτοια δικτυωμένη κοινωνία πρέπει να έχει καλά σχεδιασμένους διακόπτες που να μπορούν να μειώσουν γρήγορα τη συνδεσιμότητα του δικτύου σε μια κρίση, χωρίς να ατομοποιήσουν και να παραλύσουν εντελώς την κοινωνία. Επιπλέον, κάθε καταστροφή ενισχύεται ή εμποδίζεται από ροές πληροφοριών. Η παραπληροφόρηση το 2020, για παράδειγμα, με ψεύτικα νέα σχετικά με ψευδείς θεραπείες ή ασφαλή εμβόλια, έκαναν την Covid-19 χειρότερη σε πολλά μέρη.
Αντίθετα, η αποτελεσματική διαχείριση των ροών πληροφοριών σχετικά με τα μολυσμένα άτομα και οι επαφές τους βοήθησαν στον περιορισμό της πανδημίας σε μερικές καλά οργανωμένες κοινωνίες. Το σωστό συμπέρασμα δεν είναι ότι οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας θα πρέπει να έχουν ακόμη μεγαλύτερη δύναμη να μας λογοκρίνουν και να εντοπίζουν τις κινήσεις μας. Αντίθετα, πρέπει να μάθουμε από τον Audrey Tang, τον υπουργό που πρωτοστάτησε στη χρήση τεχνολογίας για να ενδυναμώσει τους πολίτες της Ταϊβάν. Αυτό, όχι το κράτος επιτήρησης της ευρύτερης Ανατολικής Ασίας του Xi, πρέπει να είναι ο τρόπος του μέλλοντος.
Τέταρτον, η Covid-19 αποκάλυψε μια σοβαρή αποτυχία της γραφειοκρατίας στη δημόσια υγεία των ΗΠΑ και σε ορισμένες άλλες χώρες. Ο Αμερικανός επιδημιολόγος Larry Brilliant, βασικός παράγοντας στην εκστρατεία για την εξάλειψη της ευλογιάς, έχει πει πολλά χρόνια πριν ότι η μέθοδος αντιμετώπισης μιας μολυσματικής ασθένειας είναι η «έγκαιρη ανίχνευση και η έγκαιρη αντίδραση». Στην Ουάσιγκτον και στο Λονδίνο, συνέβη ακριβώς το αντίθετο.
Θα μπορούσε ένα διαφορετικό είδος απειλής, ας πούμε, μια τεράστια επίθεση στον κυβερνοχώρο στην κρίσιμη υποδομή των ΗΠΑ, να προκαλέσει εξίσου αργή και αναποτελεσματική αντίδραση; Εάν τα προβλήματα που έγιναν ολοφάνερα μέσω της πανδημίας δεν αφορούν ειδικά τη γραφειοκρατία της δημόσιας υγείας, αλλά είναι γενικά προβλήματα του διοικητικού κράτους, τότε μάλλον ναι. Πόσο καλά θα μπορούσε να αντιμετωπίσει η Καλιφόρνια το μεγάλο ρήγμα του Αγίου Ανδρέα; Ανατριχιάζω όταν το σκέφτομαι.
Τέλος, υπάρχει μια τάση σε όλη την ιστορία, σε περιόδους οξείας κοινωνικής πίεσης, θρησκευτικές ή παραθρησκευτικές ιδεολογικές παρορμήσεις να παρεμποδίζουν τις ορθολογικές αντιδράσεις. Όλοι προηγουμένως είχαμε σκεφτεί τον κίνδυνο μιας πανδημίας, αλλά περισσότερο ως ψυχαγωγία (η ταινία «Contagion») παρά ως πιθανή πραγματικότητα. Ακόμα και τώρα, όταν κινηματογραφούνται άλλα σενάρια επιστημονικής φαντασίας, όχι μόνο η αύξηση των θερμοκρασιών και η κλιματική αστάθεια, αλλά και η άνοδος και η επέκταση του κινεζικού αστυνομικού κράτους, για να αναφέρουμε μόνο δύο, μετά βίας αντιδράμε συνεκτικά και με αποτέλεσμα.
Το καλοκαίρι του 2020, εκατομμύρια Αμερικανοί βγήκαν στους δρόμους σχεδόν 300 πόλεων για να διαμαρτυρηθούν δυνατά και μερικές φορές βίαια κατά της αστυνομικής βίας και του συστημικού ρατσισμού. Ωστόσο, παρά το σοκ μίας δολοφονίας που πυροδότησε τις διαμαρτυρίες, αυτή ήταν μία επικίνδυνη συμπεριφορά εν μέσω πανδημίας μιας εξαιρετικά μεταδοτικής αναπνευστικής νόσου. Ταυτόχρονα, η στοιχειώδης προφύλαξη από τη χρήση μάσκας έγινε σύμβολο κομματικής συμπεριφοράς. Είναι απίστευτο το γεγονός ότι σε ορισμένα μέρη της χώρας η αγορά όπλων είναι πιο δημοφιλής από τη χρήση μάσκας.
Η Covid-19 δεν είναι η τελευταία καταστροφή που θα αντιμετωπίσουμε στη ζωή μας. Είναι απλά η πιο πρόσφατη, μετά από ένα κύμα ισλαμιστικής τρομοκρατίας, μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, ένα κύμα ανεξέλεγκτης μετανάστευσης και μια λεγόμενη ύφεση της δημοκρατίας. Αυτή που θα ακολουθήσει πιθανότατα δεν θα είναι η καταστροφή που οφείλεται στην αλλαγή του κλίματος, καθώς σπάνια προετοιμαζόμαστε για μία καταστροφή που περιμένουμε, ενώ αγνοούμε την πραγματική που πρόκειται να συμβεί.
Ίσως να είναι ένα στέλεχος ανθεκτικής στα αντιβιοτικά βουβωνικής πανούκλας, ή ίσως μια μαζική ρωσική-κινεζική επίθεση στον κυβερνοχώρο των ΗΠΑ και τους συμμάχους της. Ίσως να είναι μια σημαντική ανακάλυψη στη νανοτεχνολογία ή στη γενετική μηχανική που έχει καταστροφικές συνέπειες. Ή ίσως η τεχνητή νοημοσύνη να εκπληρώσει τα προαπαιτούμενα του Elon Musk. Ποιος ξέρει;
Πηγή: kourdistoportocali.com
