Του Αντώνη Βενέτη
Στο ένθετο της «Κ» της 12.,3.2022, αφιερωμένο στην ελληνική οινοποιία, υπάρχει και μια συνέντευξη του γνωστού καθηγητή Στάθη Καλύβα για την ποιότητα του ελληνικού οίνου, εις την οποία ο ερωτών δημοσιογράφος εκφράζεται μ’ έναν τρόπο ωσάν ο αναφερόμενος πανεπιστημιακός να είναι ο μόνος προφανώς «άνθρωπος που είδε την ελληνική ιστορία να εξελίσσεται σε κύκλους, με τις μεγάλες καταστροφές να ακολουθούνται από θριάμβους…».
Βεβαίως, χωρίς να αμφισβητώ το υψηλό επιστημονικό επίπεδο και το διεθνές κύρος του κ καθηγητή, θα ήθελα όμως να παρατηρήσω τα εξής: είναι γνωστό εμπειρικά ότι, διαχρονικά, κατά κανόνα, μετά από καταστροφικούς πολέμους ή και μεγάλες κρίσεις, κοινωνικές ή οικονομικές, νικητές και ηττημένοι παρουσιάζουν έντονη οικονομική δραστηριότητα και η γενικότερη ανάπτυξη να είναι εξαιρετικά ταχύτερη. Μάλιστα, ο γνωστός δημοσιογράφος και ιστορικός Ραιημόν Καρτιέ γράφει ότι μετά την ολοκληρωτική σχεδόν καταστροφή της Γερμανίας, μετά τον Β’ ΠΠ «τα ερείπια της Γερμανίας δεν γεννούν πια κατάθλιψη αλλά ζήλο». Η διαπίστωση αυτή θα έλεγα ότι ανάγεται στην σκέψη του Ηράκλειτου του Εφέσιου κατά την οποίαν η κατεύθυνση της Ιστορίας είναι κυκλική ή, μάλλον, η κίνηση είναι σπειροειδής. Αντίθετα κατά την μαρξιστική αντίληψη η πορεία της Ιστορίας είναι ευθύγραμμη, με τέρμα την επικράτηση της κομμουνιστικής αταξικής κοινωνίας, εις την οποίαν όλα τα προβλήματα και οι ανταγωνισμοί των ανθρώπων, δεν θα έχουν λόγο ύπαρξης και θα εξαφανιστούν. Κάπως έτσι.
«Η πορεία όμως της ανθρωπότητος προ ένα καλύτερο μέλλον όχι μόνον ανακόπτεται κατά καιρούς… αλλά συχνά γνωρίζει περιόδους καταστροφικών οπισθοδρομήσεων. Η ουτοπική ιδέα ότι η ανθρώπινη φύση μπορεί να βελτιωθεί απεριόριστα, είναι ίσως η πιο επικίνδυνη», εσημείωνε ο ΕCONOMIST, στην ανασκόπηση του 20ου αιώνα, που είχε διανεμηθεί, ως ένθετο, στην «Κ» του Οκτωβρίου του 1999. Περικοπή βεβαίως που εδράζεται στην γνωστή ρήση του Θουκυδίδη περί ανθρώπινης φύσης.
Αλλά ο Στάθης Καλύβας, εκτός από καταξιωμένος διεθνώς εις τον τομέα του, αποδεικνύεται από την παραπάνω συνέντευξη και δεινός οινογνώστης. Θα ήθελα, λοιπόν, επ’ αυτού να προσθέσω μία «είδηση» της Τεργεσταίας εφημερίδος «ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ», την οποία εξέδιδαν οι αδελφοi Αναστάσιος και Αλέξανδρος Βυζάντιος, κατά την οποίαν:
ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ, 5/17 Νοεμβρίου 1899 – Ο εν Ρώμη επιτετραμμένος της Ελλάδος, δι’ εγγράφου του προς το Υπουργείον Εξωτερικών, αναφέρει ότι ο άρτι επανελθών εκ μακρινού ταξειδίου του ανά την Νότιον Αμερικήν πρίγκηψ Ουτεσκάλκης διηγείται ότι εις την Παταγoνίαν και την Αργεντινήν δημοκρατίαν παρετήρησε καταπληκτικήν διάδοσιν των Ελληνικών οίνων, τους οποίους οι κάτοικοι των μερών εκείνων προτιμώσι των Ιταλικών και Γαλλικών.
