Το φαινόμενο της εθελοδουλίας φέρνει στο προσκήνιο το ερώτημα σε ποιο βαθμό ο άνθρωπος θέλει να γνωρίζει, να καταλαβαίνει και να κρίνει.
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Με τίτλο «Δεν αντιδρούμε επειδή είμαστε εθελόδουλοι», ο Γιάννης Μαρίνος γράφει στο τελευταίο «Βήμα της Κυριακής»:
Η διαπίστωση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ότι το ψέμα όχι μόνο οδηγεί στην εξουσία, αλλά καλλιεργούμενο μεθοδικά στα υπόγεια και στα σαλόνια της Κουμουνδούρου τη συντηρεί και την παγιώνει, επιλέχθηκε και ως μεθόδευση που μπορεί να οδηγήσει και στην ανανέωση της εμπιστοσύνης του εκλογικού σώματος.
Μπορεί οι σφυγμομετρήσεις να διατηρούν στη θέση της μείζονος αντιπολίτευσης τον ΣΥΡΙΖΑ, όμως μια ισχνή πλειοψηφία της Νέας Δημοκρατίας και οι τρομερές δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει από τη διόλου ιδανική κατάσταση της υπερχρεωμένης εθνικής οικονομίας και τις αφόρητες υποχρεώσεις με τις οποίες έχει δεσμευθεί η χώρα θα διευκολύνουν τον ΣΥΡΙΖΑ να υπονομεύσει κάθε προσπάθεια ανάκτησης της πλειοψηφίας με όπλο μεταξύ άλλων και τις ψευδείς υποσχέσεις, που θα έχει και πάλι δώσει προεκλογικά.
Εν τω μεταξύ ολοένα και συχνότερα διατυπώνεται η εξής εύλογη απορία: Πριν αναλάβουν Τσίπρας και Καμμένος τη διακυβέρνηση της χώρας ήταν καθημερινές οι οργισμένες κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες και τα βίαια επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης εναντίον των μνημονιακών κυβερνήσεων και της εφαρμογής των μέτρων λιτότητας που επέβαλλαν οι δανειστές μας. Εν τούτοις υπό το καθεστώς διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και παρά την ανελέητη εφαρμογή των μνημονίων, και μάλιστα με πολύ υψηλότερους φόρους από εκείνους που δικαιολογούσε η τρόικα, οι κινητοποιήσεις είχαν ελαχιστοποιηθεί και έφεραν πια την ταυτότητα κυρίως του ΚΚΕ και του συνδικαλιστικού του βραχίονα, του ΠΑΜΕ. Η εξήγηση που προβάλλεται σχετίζεται με το γεγονός ότι οι διαβόητοι αγανακτισμένοι της πλατείας Συντάγματος (πλην Χρυσής Αυγής) έγιναν κυβέρνηση. Αν μάλιστα ο κ. Τσίπρας δεν ήταν ανεκτικός έως και υποστηρικτικός στις έκνομες δραστηριότητες των κάθε αριστερής καρυδιάς μπαχαλάκηδων, αναρχικών και Ρουβικώνων τότε θα έπρεπε να δεχθούμε την ερμηνεία που μας έρχεται από το προ τεσσάρων αιώνων παρελθόν. Σύμφωνα με τον ελάχιστα γνωστό γάλλο διανοούμενο Ετιέν ντε λα Μποεσί, ο άνθρωπος εγκληματεί κατ’ εντολήν ή γίνεται αντικείμενο εγκληματικής μεταχείρισης επειδή είναι εθελόδουλος. Μπορεί κάποιοι να το θεωρήσουν αυτό ως ύβρη, αλλά ο Μποεσί ερωτά: Πώς να μην είναι εθελοδουλία το ότι τόσο πολλοί άνθρωποι, ακόμα και ολόκληροι λαοί, δέχονται να τους μεταχειρίζονται οι άρχοντές τους ωσάν να ήταν δουλοπάροικοι ή σκλάβοι; Και μας προτρέπει να συνειδητοποιήσουμε αυτό που ήδη ξέρουμε όλοι: «Ας δούμε τα ζώα, από τα πιο μεγάλα έως και τα πιο μικρά: μόλις τα συλλάβουν αντιστέκονται έντονα, με νύχια, με κέρατα, με πόδια, με ράμφος, αποδεικνύοντας ποια τιμή βάζουν στο αγαθό της ελευθερίας που τους το αποστερούν. Ενώ οι άνθρωποι σκύβουν πολύ εύκολα το κεφάλι και στον πρώτο τυχόντα που αποφασίζει να γίνει αφέντης τους. Σε ένα νεύμα του πηγαίνουν στον πόλεμο για να σκοτώσουν και να σκοτωθούν. Δέχονται χωρίς αντίσταση να στερηθούν την ελευθερία τους διά βίου ή να οδηγηθούν στον θάνατο χωρίς να προσπαθήσουν να ξεφύγουν. Στο μόνο που αντιστέκονται είναι αν προσπαθήσεις να τους στερήσεις από την ιδιοκτησία τους». Έτσι εξηγούνται και οι μαχητικές αντιδράσεις των αριστερών ομάδων, που έχουν συγκροτήσει ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και η Ζωή Κωνσταντοπούλου, οι οποίες επιτίθενται εναντίον συμβολαιογραφείων που προβαίνουν σε πλειστηριασμούς ακινήτων. Μόνο που δεν αποκομίζουν ψήφους.»
Και με τα λόγια αυτά, ο έγκριτος δημοσιογράφος θέτει ένα σοβαρότατο ερώτημα: σε ποιο βαθμό μια κοινωνία μπορεί να είναι παραγωγική και ελεύθερη με εθελόδουλους ως μέλη της;
Πώς μπορεί μια χώρα να μεταρρυθμιστεί όταν η ιδεολογία της εθελοδουλίας αναιρεί την κριτική σκέψη και την καινοτομική δράση;
Μήπως λοιπόν σε κάποιες χώρες οι άνθρωποι όπως στρώνουν. κοιμούνται;
