Του Θανάση Φροντιστή*
«Δεν υπάρχει πιο εχθρική πόλη στην Ευρώπη για τους πεζούς από την Αθήνα». Αν ο αφορισμός αυτός αναφερόταν στη χώρα μας και όχι μόνο στην πρωτεύουσά της θα ήταν πιο ακριβής.
Αμέσως μετά τις τελευταίες εκλογές της Τ.Α., με συνάντησε ένας μόλις εκλεγμένος δήμαρχος μιας πόλης της Β. Αττικής και ζήτησε την άποψή μου για το ποια θεωρώ έργα προτεραιότητας για τον δήμο αυτό, στον οποίο, σημειωτέον, είχα ζήσει κάμποσα χρόνια. Τον ρώτησα: θέλεις να γράψεις ιστορία; Τότε, βάλε πρώτη σου προτεραιότητα να αποκτήσει η πόλη σου πεζοδρόμια και μάλιστα προσβάσιμα και ελεύθερα, πλατείες και πεζόδρομους και φρόντισε να εξαφανιστούν όλες οι λακκούβες από τους δρόμους. Γιατί, η ανυπαρξία των πρώτων και η πληθώρα των δεύτερων ταλαιπωρούν όσο τίποτα άλλο τους πεζούς, ιδίως τους ηλικιωμένους, τους ανάπηρους και τις μητέρες ή τις γιαγιάδες και τους παππούδες που κάνουν περίπατο τα μωρά σε αμαξίδια, ενώ οι λακκούβες είναι μόνιμο και ενοχλητικό πρόβλημα και για τους πεζούς και για τα αυτοκίνητα. Αυτοί είναι οι δημότες σου, του είπα, και γι’ αυτούς έχεις υποχρέωση να ενδιαφερθείς. Βάλε λοιπόν ένα πρόγραμμα που μπορείς να το ολοκληρώσεις μέσα στη θητεία σου και θα γίνεις ένας αγαπητός δήμαρχος.
Πιστεύω, ότι δεν θα διαφωνήσει κανένας, ότι αυτά είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα των Ελληνικών πόλεων, ιδίως της Αθήνας, που ταλαιπωρούν κάθε μέρα τις ομάδες πληθυσμού που προανέφερα. Δυστυχώς, για τους δημάρχους πέρα βρέχει. Είναι ντροπή για μια πολιτεία που θέλει να λέγεται πολιτισμένη και δημοκρατική να μην εφαρμόζει νόμους που έχουν θεσπιστεί πριν δεκαετίες τόσο σε Ευρωπαικό επίπεδο, όπως π.χ. η Χάρτα των Δικαιωμάτων των Πεζών, που εγκρίθηκε από το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο το 1988, ή η Διακήρυξη της Κοπεγχάγης του 1996, ή το Πράσινο Βιβλίο για το Αστικό Περιβάλλον, κ.α. όσο και σε εθνικό επίπεδο και να μην εφαρμόζει ακόμα και το Σύνταγμα, του οποίου το άρθρο 5, παρ. 1 κατοχυρώνει «το δικαίωμα της χρήσης των κοινών τοις πάσι», αλλά και τους πολυπληθείς νόμους και τις Υπουργικές αποφάσεις. Που όλες κατοχυρώνουν το αυτονόητο, δηλ, «διασφαλίζουν την συνεχή και ανεμπόδιστη κυκλοφορία των πολιτών, ιδιαίτερα των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα σε όλη την επιφάνεια των πεζοδρομίων», δηλ. στην ελεύθερη ζώνη όδευσης των πεζών, η οποία προσδιορίζεται από τους νόμους απόλυτα.
Το εντελώς περίεργο και απαράδεκτο κατά τη γνώμη μου αυτών των νομοθετημάτων είναι ότι, ενώ τα πεζοδρόμια είναι δημόσιοι χώροι, «κοινοί τοις πάσι» την ευθύνη για την διευθέτηση και τη συντήρησή τους την εναποθέτουν στους παρόδιους ιδιοκτήτες και μόνο αν αυτοί δεν κάνουν αυτό που πρέπει, τότε και μόνο τότε παρεμβαίνουν οι δήμοι και με κόστος των παρόδιων ιδιοκτητών κάνουν τα αντίστοιχα έργα. Το πρακτικό αποτέλεσμα αυτής της απαράδεκτης θέσπισης είναι, ότι , όπου επεμβαίνουν οι ιδιώτες ιδιοκτήτες θεωρούν τα πεζοδρόμια προέκταση του οικοπέδου τους με αποτέλεσμα να τα διαμορφώνουν κατά το δοκούν, συνήθως ως προέκταση του κήπου τους, ενώ οι δήμοι κάνουν πως δεν βλέπουν. Και όταν οι ιδιώτες δεν κάνουν εμφανώς αυτό που πρέπει, δεν το κάνουν ούτε οι δήμοι! Το αλαλούμ αυτό το ζούμε όλοι στο λεκανοπέδιο της Αττικής και στους άλλους δήμους της χώρας. Με πρακτικό αποτέλεσμα οι πεζοί να …πεζοπορούν στο οδόστρωμα των δρόμων, το ίδιο οι ηλικιωμένοι και οι ανάπηροι και οι μητέρες με τα μωρά τους στα αμαξίδια.
Και, βέβαια, στα οδοστρώματα να σκοντάφτουν στις λακκούβες!
Ένα άλλο συναφές και πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι η ανύπαρκτη ως πολύ περιορισμένη ορατότητα στις διασταυρώσεις των δρόμων, επικίνδυνη για τους οδηγούς των αυτοκινήτων αλλά και για τους πεζούς, αφ’ ενός από τους θάμνους και τα δέντρα που φυτεύουν σε όλη συνήθως την έκταση των πεζοδρομίων, παράνομα βέβαια, οι παρόδιοι ιδιοκτήτες, ή τα αυτοκίνητα που σταθμεύουν παράνομα επίσης ασυνείδητοι ιδιοκτήτες-οδηγοί πολλές φορές και πάνω στις στροφές των δρόμων, ή μερικώς και πάνω στα πεζοδρόμια. Κι αυτό παρά την ύπαρξη νόμων που απαγορεύουν τη στάθμευση ορισμένα μέτρα, νομίζω πέντε, από τις γωνίες των πεζοδρομίων στα σταυροδρόμια. Επειδή όμως στην Ελλάδα οι νόμοι θεσπίζονται για να μην εφαρμόζονται, δεν χρειάζεται, πιστεύω, να απαριθμήσω τα εμπόδια και την απαράδεκτη κατάσταση στα πεζοδρόμια, η οποία αφήνει αδιάφορα, ή ασυγκίνητα τα όργανα εφαρμογής των νόμων, τόσο τα κρατικά όσο και τα δημοτικά. Κατά τα άλλα, οι πολιτικοί μας, όταν κυβερνούν, θεωρούν την Ελλάδα μια ευνομούμενη χώρα, ενώ όταν βρίσκονται στην αντιπολίτευση την θεωρούν ξέφραγο αμπέλι. Όπως όλα τα ζητήματα, έτσι και αυτό το πολύ σοβαρό κατά την άποψή μου που θίγω με το σημείωμα αυτό είναι τελικά θέματα πολιτικής βούλησης. Πολλοί διατείνονται, ότι η χώρα μας είναι στην Ευρώπη, όταν οι στατιστικές δείχνουν ότι….. δεν υπάρχει πιο εχθρική πόλη για τους πεζούς από την πρωτεύουσά της, την Αθήνα. Το ακούτε κύριε Μπακογιάννη, που οραματισθήκατε τον Μεγάλο Περίπατο για πολύ λίγους και αποστερείτε και εσείς την δυνατότητα ελεύθερης, συνεχούς και ανεμπόδιστης κυκλοφορίας στους πολλούς; Αν μου πείτε, ότι αυτή την πόλη σας άφησαν όλοι οι προηγούμενοι δήμαρχοι, μεταξύ των οποίων και η μητέρα σας, σάς δίνω την συμβουλή που έδωσα στον φίλο μου δήμαρχο της πόλης της Β. Αττικής στην αρχή του σημειώματος αυτού. Είναι απλή, αρκεί να έχετε την πολιτική βούληση να την εφαρμόσετε.
Επειδή όμως αυτό δεν προβλέπω να γίνει ούτε στην Αθήνα, ούτε στις άλλες πόλεις, είναι καιρός να αρχίσει μια ακόμα αναγκαία εκστρατεία από τους πολίτες με σύνθημα:
ΑΠΟΔΩΣΤΕ ΤΑ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΑ ΣΤΟΥΣ ΠΕΖΟΥΣ!
*Δρα Οικονομολόγου-Συγγραφέα
