Όταν οι κοινωνίες «ξέρουν καλύτερα» από τις ηγεσίες τους… Του Ηλία Καραβόλια

Του Ηλία Καραβόλια

Η κρίση έρχεται και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν συνομολογούν ότι η ευρωζώνη (κυρίως αυτή) θα βρεθεί αθωράκιστη.

Το σύστημα θέλει εναλλακτικό «διάβασμα» διότι πριν τον φόβο του νεοσυντηρητισμού και των λαϊκιστών, υπάρχει ο φόβος της άδειας τσέπης.

Και η παρούσα συστημική ανάλυση απαιτεί ερμηνευτικό βάθος σε πολλές δομικές ανισορροπίες.

Η φούσκα στη Wall Street, η μη παύση των πολεμικών μηχανών και η οικονομικό-πολιτική κατάσταση σε Γαλλία- Γερμανία, είναι το άθροισμα των ασύμμετρων κλυδωνισμών του τωρινού καπιταλιστικού μοντέλου.

Και επειδή είναι ηλίου φαεινότερο τι «στήνουν» οι τωρινοί κλειδοκράτορες ως παγίδα για τους «επικίνδυνους» επόμενους (Τραμπ, Λεπέν κ.α) οι μάζες δυστυχώς είναι εντελώς εκτεθειμένες στον ασύμμετρο αυτό πόλεμο.

Αλλά φαίνεται ότι αυτές οι μάζες, ως ανήσυχες κοινωνίες, ξέρουν πλέον να ιεραρχούν κινδύνους πριν οι ηγεσίες τους καταλήξουν στην βέλτιστη προτεραιοποίηση των προβλημάτων.

Οι μετρήσεις πχ της κοινής γνώμης από την Ipsos στη Γαλλία αυτή την εποχή, δείχνουν ότι οι ερωτηθέντες πολίτες ενδιαφέρονται σχετικά με τα διακυβεύματα που τους ανησυχούν περισσότερο «σε προσωπικό επίπεδο» .

Και προτάσσουν «τις δυσκολίες αναφορικά με την αγοραστική δύναμη» (38%), μπροστά από «την προστασία του περιβάλλοντος» (23%) και το επίπεδο της εγκληματικότητας» (22%).

Αν σχεδόν σε κάθε χώρα της ΕΕ ( αλλά και σε Αγγλία και ΗΠΑ) γίνονταν δημοσκόπηση για ιεράρχηση των κινδύνων, τότε ούτε ο πόλεμος, ούτε η κλιματική κρίση, αλλά ούτε και η προέλαση των ακροδεξιών, θα είχαν την πρωτοκαθεδρία στις απαντήσεις των πολιτών.

Πχ σύμφωνα με δημοσκόπηση που διεξήχθη για λογαριασμό της Le Monde (της Cevipof) μονάχα το 3% των Γάλλων δηλώνει «ικανοποιημένο ή ήρεμο» όταν ερωτήθηκε σχετικά με το παρόν σκηνικό ηγεσίας και διακυβέρνησης.

Επαναλαμβάνω : πριν τον φόβο των λαϊκιστών, υπάρχει ο φόβος της φτωχοποίησης.

Όλα αυτά πηγάζουν από έναν αλγόριθμο ανισορροπίας που σκόπιμα πετάει έξω από το σκεπτικό μας το οικονομικό σκηνικό της πλανητικής εντροπίας : τις διαφορές στους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης μεταξύ των οικονομιών της Ευρώπης και των ΗΠΑ (και με αυτή της μεγάλοπαραγωγού Κίνας).

Οι ασύμμετροι αυτοί ρυθμοί ταχύτητας των μακρο-μεγεθών επηρεάζουν τον μικρόκοσμο του καθενός μας, νομοτελειακά και σχεδόν αναπότρεπτα.

Η δε μη αναφορά για το πως θα αλλάξουμε το στρεβλό αναπτυξιακό μοντέλο της γηραιάς ηπείρου ξεκινάει από την μη αποδοχή ενός δεδομένου : η μακροχρόνια υστέρηση της Ευρωπαϊκής οικονομίας σε σχέση με την οικονομία των ΗΠΑ από το 1950 μέχρι σήμερα ( η Κίνα μπήκε στο παίγνιο ουσιαστικά ως ενδιάμεσος agent ταλάντωσης) χρήζει βαθιάς μελέτης για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε υποπεριόδου( κρίσης – ανάπτυξης) Αποφεύγουν- ακόμη και μετά τη έκθεση Draghi – να μιλήσουν ξεκάθαρα (οι κυβερνήσεις των λαών στην ΕΕ) για αναπτυξιακές προτεραιότητες.

Αποφεύγουν το να συζητείται η «κοινωνική θέση» του τραπεζικού τομέα στη λειτουργία των Ευρωπαϊκών οικονομιών.
Και δεν δίνει βάρος κανένα σχεδόν συστημικό μέσο που φιλοξενεί αναλύσεις, για «γήινες» μεθόδους διαχείρισης και βιώσιμες τεχνικές μερικής έστω αποπληρωμής του μεγάλου άληκτου αρνητικού κεφαλαίου (του χρέους).

Δεν εξηγούν δηλαδή στους πολίτες, αυτοί οι ορθολογιστές αναλυτές, για το μη βιώσιμο πλέον χρέος και τις επιπτώσεις του στην οικονομική μεγέθυνση.

Το «it’s the economy stupid» ξορκίζεται με φανφαρονισμούς για επέλαση της τεχνητής νοημοσυνης, βιωσιμότητα με ESG παραγωγικά μοντέλα και ψέμματα για οφέλη από την πράσινη οικονομία.

Οι ευρωπαίοι πολίτες πριν ακούσουν γαι το λαμπρό μέλλον πρέπει να μάθουν για τις υποπεριόδους από το 1950 έως σήμερα αναφορικά με τους ρυθμούς ανάπτυξης της Ευρώπης και των ΗΠΑ ( και για την επίδραση του chinese effect)
Και να εξηγηθεί γιατί βλέπουν πτώση στα πραγματικά εισοδήματα τους όπου ο τωρινός πληθωρισμός κόστους και κερδών δεν σταθμίζεται στη συνθήκη «οικονομιών σε απόκλιση»

Δεν παρουσιάζονται οι πραγματικοί λόγοι για το που και πως ακριβώς είναι «δύσκολη» η διακυβέρνηση σε κάθε ανομοιογενή «ψευδοπολιτεία» της Ευρωζώνης.

Κολλημένοι στο δείκτη ανταγωνιστικότητας και στο πως η μακροχρόνια ανταγωνιστικότητα της Ευρωζώνης συνδέεται με τη διαδικασία εσωτερικής σύγκλισης των επιμέρους οικονομιών της, ξεχάσαμε (σκόπιμα και βολικά )ότι ο καπιταλισμός τρέχει πιο γρήγορα αλλού.

Λείπουν το ίδιο σκόπιμα και βολικά τα ανόθευτα και δομικά «γιατί» του ξεχασμένου συστημικού ριζοσπαστισμού :
– Γιατί οι ΗΠΑ (και η Κίνα) αποτελούν την οικονομία με τις καλύτερες «επιδόσεις αναστροφής» από κρίσεις, έστω μέχρι σήμερα;

– Γιατί η Ευρώπη σε όρους μεγέθυνσης αδυνατεί να προσεγγίσει τα επίπεδα των ΗΠΑ, όπως άλλωστε «υποθέτουν» τα μοντέλα δήθεν βιώσιμης ανάπτυξης ;
– Γιατί άραγε η Ευρώπη υστερεί τόσο στην μικροφυσική της καινοτομίας ;

Και φυσικά αποφεύγουμε -μέσα στην ευρωπαϊκή «θεσμική φλυαρία» μας – τα δύσκολα αλλά διαχρονικά θεωρητικά ερωτήματα.

Οι κοινωνίες που ξέρουν πλέον ότι αδειάζει η τσέπη τους, πρέπει να χωνέψουν αυτά τα ερωτήματα και να τα αφομοιώσουν με απλά ερμηνευτικά σχήματα (πχ το γεγονός ότι ενώ ΗΠΑ και ΕΕ ως οικονομίες συγκλίνουν στην παραγωγικότητα της εργασίας, διαφέρουν σημαντικά στο κατά κεφαλήν παραγόμενο προϊόν…)