Του Γιώργου Παπανικολάου
Έχουν περάσει δύο εβδομάδες από τότε που υποστηρίξαμε ως σοβαρή πιθανότητα την εμπλοκή της Κίνας και της Ευρώπης, σε μια προσπάθεια επίλυσης του Ουκρανικού με διπλωματικό τρόπο. Στο διάστημα αυτό, η δεύτερη υπερδύναμη του κόσμου άρχισε να αναδύεται ως σοβαρός παράγοντας και στο συγκεκριμένο ζήτημα, ενώ από ευρωπαϊκής πλευράς αποκαλύφθηκαν ενδιαφέρουσες παρασκηνιακές διεργασίες.
Η Κίνα παρουσίασε ένα σχέδιο (ατελές και μάλλον θεωρητικό) οδικού χάρτη ειρήνευσης με 10 σημεία, χαρακτηρίζοντάς το ως «θέσεις της Κίνας για την πολιτική επίλυση της ουκρανικής κρίσης». Το σχέδιο αυτό σχεδόν αμέσως έτυχε ψυχρής υποδοχής από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γερμανία και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο η Ουκρανία υποστήριξε ότι έχει «κάποια θετικά στοιχεία» ενώ ο πρόεδρος Ζελένσκι δήλωσε στη συνέχεια ότι θα ήθελε συνάντηση με τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ. Την πρόθεσή του να επισκεφθεί την Κίνα, στις αρχές Απριλίου, εξέφρασε και ο πρόεδρος Μακρόν.
Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι σχεδόν παράλληλα ξεκίνησε και η συζήτηση (μέσω δηλώσεων ανώτατων Αμερικανών αξιωματούχων) για το εάν η Κίνα προτίθεται πλέον να προσφέρει όπλα και πυρομαχικά στη σύμμαχό της Ρωσία. Κάτι που προφανώς θα οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση της διεθνούς έντασης.
Στο ίδιο διάστημα, ήρθαν στη δημοσιότητα και παρασκηνιακές προσπάθειες από τη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Μεγάλη Βρετανία, να ωθήσουν την Ουκρανία σε διαπραγμάτευση, με «καρότο» μια στενή μεταπολεμικά σχέση με το ΝΑΤΟ, αλλά και την παροχή πλούσιου αμυντικού εξοπλισμού, ως αποτρεπτικά μιας επόμενης ρωσικής επίθεσης.
Μια πιθανή εξήγηση για τα όσα συμβαίνουν πρέπει, κατά την άποψή μας, να έχει ως αφετηρία τη διαπίστωση της Δύσης ότι η Κίνα δεν πρόκειται να καθίσει με σταυρωμένα τα χέρια, στην περίπτωση που φανεί ότι η Ρωσία κινδυνεύει με ήττα.
Όπως φάνηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη του κορυφαίου διπλωμάτη της Κίνας στον Πούτιν, αλλά και στη διάσκεψη των G-20 το Σαββατοκύριακο, που έκλεισε χωρίς κοινό ανακοινωθέν για την Ουκρανία, ένα χρόνο μετά την έναρξη της σύρραξης, η Κίνα παραμένει δίπλα στη Ρωσία.
Κατά συνέπεια, εφόσον η κλιμάκωση της σύρραξης συνεχίσει ανεμπόδιστη, η εμπλοκή της Κίνας πρέπει να θεωρείται θέμα χρόνου. Σε αυτή τη περίπτωση, προκύπτει μέγιστο στρατηγικό δίλημμα για την Ευρώπη (και ειδικότερα τη Γερμανία), που θα κληθεί να πάρει μέρος σε κυρώσεις εναντίον της Κίνας, όντας σοβαρά πληγωμένη ήδη από τις κυρώσεις στη Ρωσία.
Περισσότερο αμφιλεγόμενη είναι η στάση των ΗΠΑ, που ήδη βρίσκονται σε υψηλή ένταση με τον βασικό ανταγωνιστή τους, για το θέμα της Ταϊβάν, δεν έχουν υποστεί σοβαρές οικονομικές απώλειες από τις κυρώσεις στη Ρωσία, γνωρίζουν όμως ότι εάν χρησιμοποιήσουν το ίδιο όπλο έναντι και της Κίνας, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά.
Για την ίδια την Κίνα, η όξυνση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, για την Ταϊβάν, ενόσω κρατά η σύρραξη στην Ουκρανία, αποτελεί προειδοποιητικό σήμα: Εάν η Ρωσία, ο βασικός σύμμαχός της στον διεθνή χώρο (και αντίβαρο ισχύος στις σχέσεις με τις ΗΠΑ) ηττηθεί στην Ουκρανία, είναι πιθανό ότι θα έρθει η σειρά της. Γεγονός που θα την υποχρεώσει να εμπλακεί, έστω και έμμεσα, για να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη.
Από την πλευρά της, η Ρωσία προφανώς επιθυμεί μια εμπλοκή της Κίνας σε επίπεδο ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων, αλλά και το «βάθος» που μπορεί να της προσφέρει η παραγωγική ικανότητα της δεύτερης στον εξοπλιστικό τομέα.
Τα δύο βασικά ερωτήματα, στο πλαίσιο ενός πολέμου που δεν φαίνεται να τελειώνει σύντομα, είναι τι στάση θα κρατήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες απέναντι στη μάλλον αναπόδραστη πλέον εμπλοκή της Κίνας -και αν η εμπλοκή της τελευταίας θα είναι καθαρά διπλωματική ή εάν θα καταστεί κι εκείνη «έμμεσος εμπόλεμος», παρέχοντας στρατιωτική βοήθεια στη Ρωσία.
Κατά ένα μέρος, η διαδρομή των εξελίξεων φαίνεται ότι θα εξαρτηθεί από τα επόμενα γεγονότα στο πεδίο της μάχης, την άνοιξη ή και το καλοκαίρι. Το σενάριο στο οποίο πρόσφατα αναφερθήκαμε, μιας προσπάθειας εύρεσης διπλωματικής λύσης, με πρωτοβουλίες της Ευρώπης και της Κίνας, είναι το καλό σενάριο.
Το κακό σενάριο θα είναι η περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου, με ενεργό εμπλοκή και της Κίνας, σε ρόλο υποστηρικτή της Ρωσίας, όπως είναι η Δύση στο πλευρό της Ουκρανίας, κάτι που θα ανεβάσει κατακόρυφα και τις πιθανότητες μιας παγκόσμιας αναμέτρησης στρατοπέδων.
Πηγή: euro2day.gr
