Του Κωνσταντίνου Σβόλου*
Με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Καρδιάς την 29η Σεπτεμβρίου, οφείλουμε να ασχοληθούμε με το πολυτιμότερο όργανο του σώματός μας που λειτουργεί αδιάλειπτα και δίνει ζωή στα υπόλοιπα όργανά μας. Αξίζει, λοιπόν, της προσοχής μας και είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα και πώς μπορούμε να προστατεύσουμε την καρδιά μας.
Τα καρδιοαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου, κυρίως στις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες. Συμπτώματα όπως, οπισθοστερνικό άλγος με καυστικό ή συσφιγκτικό χαρακτήρα με αντανάκλαση στη ράχη, στον λαιμό ή στα άνω άκρα, δύσπνοια, αίσθημα παλμών, ζάλη και λιποθυμική τάση, θεωρούνται ύποπτα και συστήνεται η άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις ασυμπτωματικής καρδιακής νόσου, ιδίως σε διαβητικούς.
Οι καρδιοπάθειες οφείλονται σε πολυποίκιλα αίτια. Για κάποια από αυτά δεν έχουμε τη δυνατότητα παρέμβασης. Για παράδειγμα το φύλο, η ηλικία, η κληρονομικότητα και το οικογενειακό ιστορικό μάς ακολουθούν και δεν διαφοροποιούνται.
Έχουμε όμως τη δυνατότητα να ρυθμίσουμε τους εξωγενείς παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στο καρδιοαγγειακό μας προφίλ. Το κάπνισμα αποτελεί σημαντικό λόγο εμφάνισης εμφραγμάτων (και όχι μόνο) που μειώνουν το προσδόκιμο της επιβίωσης. Η ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης και του σακχαρώδη διαβήτη θεωρούνται ακρογωνιαίος λίθος για τη μείωση των καρδιακών νοσημάτων. Η υψηλή χοληστερόλη, η παχυσαρκία και ο σύγχρονος τρόπος ζωής με τις επακόλουθες ψυχικές διαταραχές συντελούν στην εμφάνιση των καρδιοαγγειακών παθήσεων.
Η πρωτογενής πρόληψη εστιάζει στη διαφοροποίηση όλων των ανωτέρω δυσμενών παραγόντων. Μείζονος σημασίας είναι επίσης και ο συνδυασμός υγιεινής διατροφής και σωματικής άσκησης. Η μεσογειακή διατροφή (συχνή κατανάλωση σε λαχανικά, όσπρια, δημητριακά, φρούτα, προϊόντα ολικής αλέσεως, γαλακτομικά και ελαιόλαδο, μέτρια κατανάλωση σε πουλερικά, αυγά και ψάρι και ελάχιστη κατανάλωση κόκκινου κρέατος), σε συνδυασμό με περιορισμό του αλατιού, αλκοόλ, κορεσμένων λιπαρών και επεξεργασμένων τροφών αποτελεί μια ισορροπημένη διατροφή που στοχεύει στη διατήρηση σταθερού σωματικού βάρους και της προστασίας της υγείας. Μέτριας έντασης αερόβια άσκηση, διάρκειας 150-300 λεπτά εβδομαδιαίως, συνιστάται στον υγιή πληθυσμό με, ει δυνατόν, ισομερή κατανομή κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.
Όλοι οι προαναφερθέντες προδιαθεσικοί παράγοντες χρήζουν προσοχής και σε συνδυασμό με τις οδηγίες του καρδιολόγου μας, θα δώσουμε τη δυνατότητα στην καρδιά μας να χτυπήσει περισσότερες φορές.
* Ο Κωνσταντίνος Σβόλης είναι καρδιολόγος.
