ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΤΕΛΕΣΙΓΡΑΦΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΣΤΑΙΚΟΥΡΑ… Του Δημήτρη Στεργίου

Πρωτοφανές τελεσίγραφο του Υπουργου Οικονομιας  προς τράπεζες: Αυξήστε άμεσα και γενναία τα επιτόκια καταθέσεων, με τον κατ΄εξοχήν επόπτη του τραπεζικού συστήματος, μαζί με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Στουρνάρα να  σιγά…

Του Δημήτρη Στεργίου

Ο Κυριάκος, ο Αλέξης, ο Κώστας, ο Γιωργάκης δεν είναι θεσμός. Απλώς, είναι πρωθυπουργοί που πρέπει να καταξιώνουν με έργα τον θεσμό  του κυβερνήτη της χώρας με σαφή διάκριση των εξουσιών, κατά τον μακαρίτη Μοντεσκιέ, ο οποίος αντέγραψε τον Αριστοτέλη!

Ο Χρήστος, ο Ευκλείδης, ο Δημήτρης, ο Γιάννης δεν είναι θεσμός. Απλώς, είναι υπουργοί και, συνεπώς, σύμφωνα με την ετυμολογία της ελληνικής λέξης, διορίστηκαν να υπηρετούν  τον αντίστοιχο θεσμό και όχι τον … λαϊκισμό, ο οποίος, μετά το 1980 κάνει θραύση στη χώρα  μας, αφού ,ως ολέθριο μακροοικονομικό τσουνάμι , έχει σαρώσει και  σαρώνει  τα πάντα  στην οικονομία, την κοινωνία και τους θεσμούς.

Και όπως έλεγε ο Σωκράτης, δεν μπορεί να σταθεί όρθια μία Πολιτεία όταν ποδοπατούνται οι θεσμοί. Και, δυστυχώς, καθημερινώς βλέπουμε, εξ αυτού του λόγου η χώρα να κατρακυλά συνεχώς στου κακού της σκάλας το σκαλί, όπως προφητικά έγραφε στον «Δωδεκάλογο του Γύφτου» ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς.  … Εκλογές εν όψει γαρ!!!

Αυτό θα γίνει σίγουρα την επομένη  της πρωτόγνωρης σύγκρουσης θεσμών με προμάχους πολιτικά πρόσωπα, που θυσιάζουν διαχρονικά τα πάντα στον βωμό κομματικών σκοπιμοτήτων. Διότι, τη σύγκρουση Μητσοτάκη – Σταϊκούρα με  τον τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό θεσμό που  τελεί υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και εμμέσως της Τράπεζας της Ελλάδος προοιωνίζεται  μαύρα σύννεφα  στην πορεία της χώρας.

Δεν μπορεί, το έτος 2022, στην Ελλάδα (όχι στην Τουρκία του τυράννου Ερντογάν!) ένας πρωθυπουργός να  καλεί τους τραπεζίτες «να αναλάβουν  τις ευθύνες και να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων», με την έννοια  να βλέπει τις «ευθύνες» και τις «περιστάσεις», όπως εκείνοι θέλουν και όχι οι οικονομικοί  και τραπεζικοί νόμοι, η Τράπεζα της Ελλάδος και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα! Οι τραπεζίτες είναι τεχνοκράτες και δεν μπορεί να είναι ανάλγητοι προς τους πελάτες, οι οποίοι είναι φορολογούμενοι. Και ως φορολογούμενοι, όπως είχα την ευκαιρία να επισημάνω σε προηγούμενο  σημείωμα, έχουν πληρώσει αρμυρά  αυτές τις  άφρονες  αποφάσεις προηγούμενων διοικήσεων με τα «για γαλοπούλες» δάνεια, η τα αντίστοιχα για «αρνιά» του Πάσχα και για … αναψυχή. Κι έτσι φτάσαμε στα «κόκκινα δάνεια» των περίπου 90  δις. ευρώ.

Αυτά τα «κόκκινα δάνεια» προσπάθησε να μειώσει  ο διορισθείς το 2019 ως υφυπουργός Χρηματοπιστωτικού Συστήματος  Τεχνοκράτης  και πραγματικός  τραπεζίτης Γιώργος  Ζαββός, τονίζοντας ότι μετά από την εξυγίανση των τραπεζών θα  χορηγούνται δάνεια στην οικονομία. Διότι ουκ αν λάβεις παρά τους μη έχοντος. Η κεφαλαιακή ανεπάρκεια των τραπεζών καλυπτόταν μετά το 2010 μόνο με δεκάδες δις. ευρώ των φορολογουμένων, πληρώνοντας  τα «βίτσια» ή τις ατυχίες των μπαταξήδων.

Και μετά από ένα χρόνο ο Μητσοτάκης , με τη βοήθεια  των Σταϊκούρα και Στουρνάρα, έκανε   ανασχηματισμό με τον οποίο καταργήθηκε η θέση αυτή του υφυπουργού στο υπουργείο Οικονομίας, προς μεγάλη ανακούφιση του Υπουργού ΟΙκονομικών

Μιλώντας, λοιπόν, στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ το πρωί του Σαββάτου, ο Χρήστος Σταϊκούρας έστειλε τελεσίγραφο … 10 ημερών   προς τους τραπεζίτες να αυξήσουν «γενναία» τα επιτόκια καταθέσεων, τονίζοντας  ότι «το μέσο επιτόκιο των νέων καταθέσεων είναι 0,05% σταθερό. Το μέσο επιτόκιο των νέων δανείων τον Οκτώβριο αυξήθηκε κατά 0,26% και είναι 4,86%, απαράδεκτο. Θα πρέπει να κάνουν αύξηση επιτοκίων καταθέσεων άμεσα και σημαντικά, και να μειώσουν το επιτόκιο στα νέα δάνεια».

Αλλά,τσιμουδιά αντιλόγου και σχολίου σε όλα αυτά τα λαϊκιστικα του Σταϊκούρα από τον δημοσιογράφο του ΣΚΑΙ!!! Διότι, όφειλε να γνωρίζει, όπως γνωρίζουν οι αναγνώστες μου, από τον σχετικό πίνακα που κατάρτισα και δημοσιεύθηκε στο προηγούμενο σημείωμα, αυτό το «απαράδεκτο», με σπάνιες εξαιρέσεις, συμβαίνει πάντοτε επί … σαράντα χρόνια,  με το πραγματικό απαράδεκτο, που  κάνει πως ξεχνάει, ως νέος  «Ρομπέν» των … Ελλήνων Καταθετών και των … Ευάλωτων Δανειοληπτών» (όλοι φορολογικά είναι … ευάλωτοι!!!), τον επί 47 χρόνια  χαράτσι σε όλα τα δάνεια της εισφοράς του Νόμου 128/75. Και το ξεχνάει αυτό, όπως και με τη μείωση του ειδικού φόρου στα καύσιμα που του αποφέρει περίπου έξι  δις. ευρώ ετησίως, για να κάνει αυτό που έκανε ο  Ρομπέν»,  ο αρχετυπικός Άγγλος λαϊκός ήρωας, που έπαιρνε  χρήματα  από  τους συνεπείς φορολογούμενους  και δανειολήπτες  για να τα δίνει  στους ασυνεπείς στρατηγικούς  χρεοφειλέτες με τις ρυθμίσεις και τις διαγραφές!!! Και μεταξύ μας: Όλες οι καταθέσεις που συσσωρεύονται στις τράπεζες δεν  γίνονται από …  «ευάλωτους», από φτωχούς, οι οποίοι σε ποσοστό πάνω από 20% στην Ελλάδα έχουν υλικές στερήσεις, δηλαδή δεν έχουν να φάνε….

Ερωτηθείς σχετικά, ο υπουργός δήλωσε ότι οι επικεφαλής των τραπεζών απάντησαν ότι θα κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση στη συνάντηση που είχαν. «Επιδιώκουμε αυτό να γίνει άμεσα και γενναία, όχι αύξηση 0,01%… Σε 10 μέρες έχουμε ξανά συνάντηση. Για μένα αυτά εξαντλούνται σε διάστημα 10 ημερών. Υπάρχουν τραπεζικά ιδρύματα στην Ελλάδα, όχι οι συστημικές τράπεζες, με πολύ υψηλότερο επιτόκιο καταθέσεων» .

Σημειώνεται ότι την προηγούμενη ημέρα «διέρρευσε» τάχα σε όλο τον ελληνικό Τύπο  κατάλογο με προμήθειες, παρουσιάζοντας τις τράπεζες να … κερδοσκοπούν:

Δεύτερο κεφάλαιο, πολύ σημαντικό, είναι οι προμήθειες σημείωσε ο κ. Σταϊκούρας. «Οι τράπεζες χρεώνουν πολύ τους Έλληνες πολίτες, και δεν τους αποδίδουν αυτά που πρέπει. Ζήτησα να αξιολογήσουν εντός 10 ημερών 12 συγκεκριμένες προμήθειες».

Γιατί όμως είναι θεατές Στουρνάρας και Ελληνική Ένωση Τραπεζών;

Παραδόξως, ενώ με όλα αυτά που λέει ο Σταϊκούρας  λοιδορούν  τον τραπεζικό θεσμό και ιδιαίτερα της Τράπεζας της Ελλάδος,  ο διοικητής Γιάννης Στουρνάρας εμφανίζεται  σιωπηλός θεατής, μαζί με το επιστημονικό και συνδικαλιστικό όργανο των τραπεζών, την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, ενώ στην περίπτωση Ζαββού έκανε το αντίθετο!!!

Σ΄αυτήν την πρωτόγνωρη σύγκρουση μεταξύ κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών με τις γνωστές πιέσεις για μείωση  των επιτοκίων καταθέσεων, αλλά όχι και χορηγήσεων, με προειδοποιήσεις για επιβολή έκτακτου φόρου στα … κέρδη των τραπεζών, χαρακτηρίζεται ως παράδοξη η σιωπή του κ. Στουρνάρα, ότι  ως διοικητής της Τραπεζας της Ελλάδος , η οποία αποτελεί κι αυτή μια από τις δεκάδες ανεξάρτητες αρχές,  έχει ως αποκλειστική αρμοδιότητα  να μεριμνά για τη σταθερότητα των τιμών, δηλαδή για τον έλεγχο του πληθωρισμού (του ρυθμού αύξησης των τιμών) και για τη σταθερότητα και την εύρυθμη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος (τραπεζών, ασφαλιστικών εταιριών κ.ά.) και υπόκειται  στον δημοκρατικό έλεγχο της Βουλής.

Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος αποτελεί αναπόσπαστο μέλος του Ευρωσυστήματος και συμμετέχει με τις υπόλοιπες εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη χάραξη της ενιαίας νομισματικής πολιτικής επί του κοινού νομίσματος.,

Ακόμα, η Τράπεζα της Ελλάδος είναι ανεξάρτητη και σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Καταστατικό της, η Τράπεζα της Ελλάδος δεν ζητά ούτε δέχεται υποδείξεις κατά την εκτέλεση των καθηκόντων της.

Αρμοδιότητες της Τράπεζας της Ελλάδος

Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι αρμόδια για την άσκηση νομισματικής πολιτικής, ενώ στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, είναι ο επόπτης του Ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της η Τράπεζα της Ελλάδος, μεταξύ πολλών άλλων:

-Συμβάλλει στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών

-Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος μετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το οποίο λαμβάνει αποφάσεις κυρίως για τα επιτόκια και τους όρους με τους οποίους δανείζονται οι εμπορικές τράπεζες χρήματα από τις κεντρικές τράπεζες. Ως αποτέλεσμα, επηρεάζονται αντίστοιχα τα επιτόκια με τα οποία δανείζονται οι πολίτες και οι επιχειρήσεις από τις εμπορικές τράπεζες.

-Διαφυλάσσει την σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα αποτελείται κατά κύριο λόγο από τα πιστωτικά ιδρύματα (ή τράπεζες , όπως συνήθως λέγονται) και τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις.

-Ασκεί μακροπροληπτική εποπτεία, δηλαδή, παρακολουθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα και εντοπίζει κινδύνους και ευπάθειες.

-Εποπτεύει τα πιστωτικά ιδρύματα, δηλαδή  είναι η αρμόδια αρχή για την εποπτεία των πιστωτικών ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στη χώρα.

-Είναι αρμόδια για την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων

Εποπτεία εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου

Η άσκηση της εποπτείας των πιστωτικών ιδρυμάτων πραγματοποιείται βάσει του ισχύοντος ευρωπαϊκού πλαισίου εποπτείας όπως αυτό συμπληρώνεται από το εθνικό θεσμικό πλαίσιο. Ειδικότερα, το  ευρωπαϊκό πλαίσιο για την άσκηση της εποπτείας των πιστωτικών ιδρυμάτων αποτελείται, μεταξύ άλλων,  από:

-τον Κανονισμό (ΕΕ) 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τον δείκτη μόχλευσης, τον δείκτη καθαρής σταθερής χρηματοδότησης, τις απαιτήσεις ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων, τον πιστωτικό κίνδυνο αντισυμβαλλομένου, τον κίνδυνο αγοράς, τα ανοίγματα έναντι κεντρικών αντισυμβαλλομένων, τα ανοίγματα έναντι οργανισμών συλλογικών επενδύσεων, τα μεγάλα χρηματοδοτικά ανοίγματα και τις υποχρεώσεις υποβολής αναφορών και δημοσιοποίησης, καθώς και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 (φερεγγυότητα δηλαδή)

-Τον νόμο με τον οποίο ενσωματώθηκε η οδηγία αυτή στο εθνικό δίκαιο που αφορά την πολιτική αποδοχών που εφαρμόζουν τα πιστωτικά ιδρύματα, την καθιέρωση κεφαλαιακών αποθεμάτων ασφαλείας που τηρούνται από τα πιστωτικά ιδρύματα.

-Την οδηγία  και κανονισμούς που στοχεύευν στην εναρμόνιση, σε ενωσιακό επίπεδο, των διαδικασιών εξυγίανσης των πιστωτικών ιδρυμάτων και παρέχει στις εθνικές αρχές κοινές εξουσίες και μέσα ώστε να προλαμβάνουν τις καταστάσεις κρίσεων.

-Στο πλαίσιο της πρόληψης των κρίσεων, θεσπίζονται μεταξύ άλλων: οι απαιτήσεις ανάπτυξης σχεδίων ανάκαμψης από τα πιστωτικά ιδρύματα τα μέτρα έγκαιρης παρέμβασης που δύνανται να λάβουν οι αρμόδιες αρχές προκειμένου να αποτραπεί η περιέλευση πιστωτικών ιδρυμάτων σε κατάσταση αφερεγγυότητας.

Βασικές αρχές των κανόνων διαφάνειας

Αρμοδιότητα της Κεντρικής Τράπςζας  είναι η ενημέρωση των συναλλασσόμενων για τη φύση και τα χαρακτηριστικά των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών και εν γένει για τους όρους που διέπουν τις τραπεζικές συναλλαγές τόσο προσυμβατικά όσο και κατά τη διάρκεια λειτουργίας/ ισχύος της σύμβασης, η ανταπόκριση των ιδρυμάτων εντός καθορισμένου χρονικού διαστήματος στα ερωτήματα και τις καταγγελίες των πελατών τους, η διαμόρφωση των διαφημίσεων κατά τρόπο σαφή και κατανοητό, η κατάλληλη εκπαίδευση των υπαλλήλων για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών.

Επίσης, με Πράξεις του διοικητή:

-Προσδιορίστηκε ρητώς ότι δεν είναι συμβατός ο διοικητικός καθορισμός ανώτατου ορίου στα τραπεζικά επιτόκια, τα οποία διαμορφώνονται ελεύθερα ύστερα από στάθμιση των εκτιμώμενων κατά περίπτωση κινδύνων, των εκάστοτε συνθηκών των χρηματοπιστωτικών αγορών, καθώς και των εν γένει υποχρεώσεων των τραπεζών που απορρέουν από τις διατάξεις που διέπουν τη λειτουργία τους.

-Διευκρινίστηκαν θέματα σχετικά με τον τρόπο διαμόρφωσης του κυμαινόμενου επιτοκίου, τα κριτήρια εξειδίκευσης κατά την αιτιολογία και το εύλογο ύψος για τις δαπάνες και τα έξοδα που συνεπάγεται η παροχή των τραπεζικών υπηρεσιών, τη δωρεάν παροχή της περιοδικής ενημέρωσης κ.ά.

-Απαγορεύθηκε η είσπραξη εξόδων αδράνειας σε λογαριασμούς καταθέσεων ταμιευτηρίου, στο βαθμό που υπερβαίνουν τους τόκους και θίγουν το εκάστοτε υπόλοιπο του κεφαλαίου της κατάθεσης. Επίσης, καθορίστηκε ότι σε περίπτωση μεταβολής όρου της σύμβασης με μονομερή ενέργεια του πιστωτικού ιδρύματος, η πληροφόρηση θα παρέχεται πλέον σε εξατομικευμένη βάση.

-Απαγορεύθηκε η είσπραξη εξόδων διαχείρισης σε λογαριασμούς καταθέσεων ταμιευτηρίου για την πραγματοποίηση τουλάχιστον πέντε (5) συναλλαγών ανά μήνα στις θυρίδες των καταστημάτων.

Υπηρεσίες Παραπόνων Πελατών Πιστωτικών και Χρηματοδοτικών Ιδρυμάτων

– Τα ιδρύματα είναι αρμόδια για την εξέταση παραπόνων πελατών για όλα τα προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρουν, μέσω της ειδικής λειτουργίας που οφείλουν να έχουν συστήσει για το σκοπό αυτό. Η διαδικασία υποβολής παραπόνων ή εξέτασης διαφορών γνωστοποιείται στους συναλλασσόμενους με τρόπο σαφή και κατανοητό σύμφωνα με τις σχετικές ρυθμίσεις του κεφαλαίου Δ, της ΠΕΕ 157/1/2.4.2019. Το αποτέλεσμα της εξέτασης και η σχετική θέση του ιδρύματος γνωστοποιείται στους συναλλασσόμενους εντός 45 ημερών από τη λήψη των παραπόνων.

-Η Τράπεζα της Ελλάδος, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της για την ενίσχυση της διαφάνειας στις τραπεζικές συναλλαγές, αναρτά πληροφοριακά στοιχεία επικοινωνίας με τις ειδικές υπηρεσιακές μονάδες που έχουν συστήσει τα πιστωτικά ιδρύματα και οι εταιρίες παροχής πιστώσεων (ΕΠΠ).

Πίνακας 1: Πλήρης διάψευση Σταϊκούρα για το σημερινό μόνο  «απαράδεκτο» της μεγάλης διαφοράς μεταξύ  επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων