Πώς «γνώρισα» τον Μπετόβεν… Του Αντώνη Βενέτη

260

Του Αντώνη Βενέτη

Η πρόσφατη εβδομαδιαία αναφορά του Η. Μαγκλίνη στη στήλη του στον Μπετόβεν, μου επανέφερε από τις ομίχλες της μνήμης τη «γνωριμία» μου με τον μέγιστο Γερμανό μουσικοσυνθέτη.

Θεσσαλονίκη 1958, «Τα Χρονικά μας», μηνιαίο περιοδικόν, εκδιδόμενον υπό των Τροφίμων της Παιδοπόλεως «Άγιος Δημήτριος», τεύχος 10 – Μην. Οκτώβριος 1958. Τίτλος του κειμένου «Μπετόβεν». Γράφει ένας 15χρονος τρόφιμος,o Κριτων Ζωακος,ένα ιδιαιτέρως ευφυές άτομο, με έντονες πνευματικές ανησυχίες. Παραθέτω κάποια αποσπάσματα:

«Ανάμεσα από τις δυνατότερες μεγαλοφυΐες των εποχών, η καταπληκτικότερη ίσως απ’ όλες, εμφανίστηκε τον περασμένο αιώνα στη Γερμανία σαν ήρωας της Τέχνης, σαν ημίθεος των φθόγγων… η μουσική του, η υπεργήινη μουσική ενός Απόλλωνα… Οι Λέξεις «Τιτάν», «μεγαλοφυΐα», παρ’ όλο το πομπώδες ύφος τους, χάνουν την αξία τους αναφορικά με τον Μπετόβεν… Όσοι έτυχε ν’ ακούσουν τις καταπληκτικές συνθέσεις του Μπετόβεν θα καταλάβουν πως τίποτε απ’ όσα αναφέρουμε δεν είναι υπερβολές. Η μουσική του Μπετόβεν είναι πηγαία, απροσποίητη, αυθόρμητη, βίαια, κι επιβλητική όπως ο ίδιος.

Σ’ όλα σχεδόν τα έργα του αρχίζει αργά, υποβλητικά, όπου σου μεταδίδει την αμφίβολη μελαγχολία, αγωνίζεται ολόκληρος ενάντια σ’ αυτήν την αρχική του αμφίβολη απαισιοδοξία… και μετά την κουραστική κι αγωνιώδη αυτή μάχη, ορθώνεται θριαμβευτικά η ζωή, η αισιοδοξία, η δύναμη.

Με τους επιβλητικούς, τους βίαιους φθόγγους του μας δίδει το αίσθημα του θριάμβου, μας μεταγγίζει ως την ψυχή, τη δύναμη, τη διάθεση για τον αγώνα, την πεποίθηση για τη νίκη. Και ο ίδιος ο Μπετόβεν είναι σαν τη μουσική του βίαιος, δυνατός, επιβλητικός. […]

Ο Μπετόβεν ήταν φύση φιλελεύθερη και ανεξάρτητη, πίστευε πως ο Ναπολέων ήταν πραγματικός Δημοκράτης και σ’ αυτόν αφιέρωσε τη συμφωνία του «ΕΡΟΪΚΑ», αλλά σαν τον είδε κατακτητή της Βιέννης, κατάλαβε πως ήταν ένας φιλόδοξος στρατηλάτης, εγωιστής και φίλαυτος. Πρώτη δουλειά του ήταν να διαγράψει την αφιέρωσή του στην ως άνω συμφωνία. […]».