Του Παντελή Οικονόμου
Προ ημερών, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης δημοσιοποίησε τις προβλέψεις του για την ελληνική οικονομία. Σύμφωνα λοιπόν με τον Ο.Ο.Σ.Α., η ύφεση θα είναι 10,1% του Α.Ε.Π. για το 2020 και 0,9% η ανάπτυξη για το 2021. Ότι ο πρώτος χρόνος με εμβόλιο δηλαδή θα είναι, πρακτικά, χρονιά στασιμότητας. Αλλά, με το 2021 να μην βγάζει μια δυνατή ανάκαμψη, τίποτα δεν προμηνύεται καλύτερο και για τα επόμενα χρόνια.
Ο διεθνής αυτός οργανισμός λοιπόν υποστηρίζει ότι η ζημιά από την πανδημία δεν είναι περαστική. Αλλά και χωρίς προβλέψεις μεγεθών, διαισθανόμαστε όλοι ότι, ακόμα και αν το εμβόλιο εξαφανίσει τον COVID 19 σε χρόνο ρεκόρ, αυτό που πάθαμε δεν είναι μια πρόσκαιρη αναποδιά, αλλά κινδυνεύει να εξελιχθεί σε μια Τρίτη Καταστροφή. Μετά την Πρώτη το 2010, με την αδυναμία εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους και τις βαριές υποχρεώσεις που αναλάβαμε για να μην χρεοκοπήσουμε. Και την Δεύτερη το 2015, με την μακροχρόνια εκχώρηση δημοσιονομικής κυριαρχίας και την υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας μας.
Αυτή λοιπόν η καταστροφή που ζούμε, ξεκίνησε και συνεχίζεται ως υγειονομική κρίση με την ασθένεια και τον χαμό πολλών συνανθρώπων μας. Με αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία μας, το μέγεθος των οποίων γίνεται τώρα αντιληπτό: δίκην Σισύφου, με το Α.Ε.Π. μας κατά 10.1% μικρότερο και με την αντιπαραγωγική συνταγή των πιστωτών στη πλάτη μας, καλούμαστε να αρχίσουμε ξανά τις δουλειές μας. Είναι φανερό ότι αν δεν ανατρέψουμε αυτά τα δεδομένα, προκοπή δεν γίνεται.
Η αμεριμνησία του κατεστημένου μας
Ας δούμε τώρα πως αντιμετωπίζει την δεινή αυτή κατάσταση το κατεστημένο μας, ξεκινώντας από την κυβέρνηση. Η οποία, δια του αρμόδιου Υπουργού Οικονομικών, για το ΑΕΠ του 2020 έχει, διαδοχικά, προβλέψει στις 18 Μαρτίου μικρή αύξηση, -3% στις 26/3 , -4% στις 4/4, -8% στις 30/9 για να καταλήξει στο -10% στις 10/11 στο τελικό σχέδιο της για τον προϋπολογισμό του 2021. Όπου και προβλέπει για το 2021 ανάπτυξη 4,8%. «Κάνε το όπως η στρουθοκάμηλος» λοιπόν: ξορκίζοντας την μεγάλη ύφεση με, αβάσιμα ευοίωνες, προβλέψεις.
Δεν είναι όμως μόνον οι άκυρες προβλέψεις. Η κυβέρνηση συγκρότησε την επιτροπή Πισσαρίδη με ερώτημα όχι αν, αλλά πως μπορούμε να προχωρήσουμε με τα σημερινά δεδομένα. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση ζήτησε και έλαβε από την επιτροπή πιστοποιητικό εγκυρότητας του συμφώνου συμβίωσης της με την ύφεση και το πλαίσιο που την αναπαράγει. Σε τέτοιο «πόρισμα», φυσικά, δεν περιέχονται προτάσεις λύσεων για τα τρέχοντα και πραγματικά προβλήματα, επειδή, απλούστατα, με τόσο περιοριστικές παραμέτρους δεν υπάρχουν λύσεις! Και ήταν πραγματικά θλιβερό να διαφημίζεται αυτό το σύμφωνο συμβίωσης με την ύφεση από ατζέντηδες σε πρόθυμα μέσα.
Τέλος, το κυβερνητικό θεραπευτικό κοκτέιλ, έρχεται να συμπληρωθεί με επιδόματα. Για την τόνωση της αγοραστικής δύναμης φτωχών νοικοκυριών και τον μετασχηματισμό τους σε κύκλο εργασιών επιχειρήσεων που χειμάζονται, υποτίθεται. Παράπλευρη, αν όχι πρώτη, σκοπιμότητα βέβαια είναι τα επιδόματα να επηρεάσουν θετικά για την κυβέρνηση τους αποδέκτες των επιδομάτων. Στην πραγματικότητα πάντως, τα επιδόματα δεν είχαν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: αντί για αύξηση κατανάλωσης και ενίσχυση μικρών επιχειρήσεων, έγιναν κυρίως αύξηση ιδιωτικών καταθέσεων (και μάλλον όχι των πιο αδύναμων οικονομικά) και μείωση των ταμειακών διαθέσιμων του δημοσίου.
Οι Τρεις Καταστροφές
Η κυβέρνηση έχει συμβιβαστεί με την προοπτική ενός οικονομικού Αρμαγεδδώνα διαρκείας και απλώς επιμελείται την παραμονή της στα πράγματα με την διαφημιστική της καμπάνια «Νούμερα» – «Πορίσματα» – «Επιδόματα». Μια εκστρατεία παραπλάνησης της κοινής γνώμης, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης ασκούν κριτική σ’ αυτή την παρακμιακή συμπεριφορά, όπως άλλωστε οφείλουν, αλλά εκεί… σταματούν. Δεν υπονοούν καν ότι θα άλλαζαν το πλαίσιο της ύφεσης που μας πνίγει. Τους λόγους της αιδήμονος αυτής σιγής τους ας εξηγήσουν τα ίδια. Έτσι όμως η πολιτική μας ζωή ξεπέφτει σε μια καταγγελία όλων από όλους, συχνά σε έναν καυγά για το αν η Τρίτη Καταστροφή που ζούμε είναι χειρότερη από την Δεύτερη που ζήσαμε το 2015. Ενώ είναι ήδη ηλίου φαεινότερο ότι οδεύουμε πλησίστιοι προς την επόμενη.
Μ’ αυτά τα εγκατεστημένα, τυχοδιωκτικά ήθη στα δημόσια πράγματά μας, είναι δύσκολο να αποφύγουμε την επερχόμενη Τέταρτη Καταστροφή. Αυτήν για την οποία προειδοποιεί εγκαίρως ο Ο.Ο.Σ.Α. και βλέπουμε και εμείς οι ίδιοι να πλησιάζει. Ζητούμενο είναι αν μπορούμε να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο των αλλεπάλληλων (μια ανά πενταετία) καταρρεύσεων. Για να καταφέρουμε κάτι τέτοιο, είναι απαραίτητο να διακόψουμε οριστικά τις σχέσεις μας με όσους δεν ενδιαφέρονται να αναλάβουν την ευθύνη αυτής της διάσωσης. Με όσους έχουν ως πρώτη τους μέριμνα το ίδιον και όχι το εθνικό και δημόσιο συμφέρον. Μόνο που το αυτό δεν φτάνει.
… και πως να αποφύγουμε την Τέταρτη
Μας λείπουν ακόμα μια συνταγή σωτηρίας, ο θεράπων να την υπογράψει και η απόφασή μας να γιατρευτούμε. Η συνταγή βέβαια είναι γνωστή: νέες, καλύτερες θέσεις εργασίας, δηλαδή νέα εισοδήματα, νέα φορολογητέα ύλη, νέες ασφαλιστικές εισφορές. Πολιτική πλήρους απασχόλησης δηλαδή, προσαρμοσμένη στα σημερινά δεδομένα. Και πολιτική πλήρους απασχόλησης για την Ελλάδα σήμερα σημαίνει ένα μεγάλο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, σε ένα, όλο και πιο απλό και καθαρό θεσμικό πλαίσιο, ικανό να προσελκύσει το ενδιαφέρον σε ιδιωτικά κεφάλαια, ελληνικά και ξένα, ώστε να τοποθετηθούν στην Ελλάδα.
Απαιτείται επίσης ένα πολιτικό κόμμα που να θέλει την πλήρη απασχόληση και να είναι σε θέση να την διεκδικήσει από τους πιστωτές μας. Αυτός είναι ο θεράπων με δικαίωμα υπογραφής της συνταγής. Ο οποίος θα έδινε ξανά νόημα στην συμμετοχή μας στις εθνικές εκλογές, με σκοπό την υπερψήφιση του: την απόφασή μας να γιατρευτούμε. Ο δρόμος λοιπόν να αποφύγουμε τα χειρότερα είναι δύσβατος, αλλά πραγματικός. Και δεν βλέπω να υπάρχει άλλος!
