Μέσα σε 48 ώρες από την έναρξη του πολέμου κατά του Ιράν, το Ισραήλ δήλωσε ότι απέκτησε αεροπορική υπεροχή πάνω από το δυτικό τμήμα της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Τεχεράνης. Ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη άρχισαν να ρίχνουν βόμβες μέσα από τον ιρανικό εναέριο χώρο, χωρίς να βασίζονται πλέον σε ακριβούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
Αυτό είναι ένα επίτευγμα που η τεράστια ρωσική πολεμική αεροπορία δεν κατάφερε να επιτύχει στην Ουκρανία, έπειτα από 3,5 χρόνια πολέμου. Αυτή η αποτυχία είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους τα ρωσικά στρατεύματα έχουν καθηλωθεί σε έναν πόλεμο χαρακωμάτων, επισημαίνει η WSJ.
Την Κυριακή, το Ισραήλ εκμεταλλευόταν το πλεονέκτημά του, δηλώνοντας ότι είχε καταστρέψει δεκάδες συστήματα αεράμυνας στο δυτικό Ιράν και είχε σκοτώσει τον επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC), μαζί με τον αναπληρωτή του.
Οι δύο πόλεμοι διαφέρουν σημαντικά σε πολλά σημεία -μεταξύ άλλων, δεν υπάρχει συμβατικό χερσαίο στοιχείο στην ισραηλινή εκστρατεία κατά του Ιράν. Όμως η εμπειρία αυτών των δύο συγκρούσεων, που παρακολουθούνται στενά από στρατιωτικούς ανά τον κόσμο, ενισχύει κάτι που οι στρατιωτικοί σχεδιαστές γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες: ο έλεγχος του αέρα είναι το παν, εφόσον μπορείς να τον κατακτήσεις.
«Οι δύο εκστρατείες δείχνουν τη θεμελιώδη σημασία της αεροπορικής υπεροχής για την επίτευξη των συνολικών στρατιωτικών σου στόχων», δήλωσε ο απόστρατος αντιπτέραρχος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, David Deptula, που είχε επιβλέψει τις συμμαχικές αεροπορικές επιχειρήσεις κατά των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν το 2001.
«Στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, βλέπεις τι συμβαίνει όταν καμία πλευρά δεν μπορεί να επιτύχει αεροπορική υπεροχή: αδιέξοδο και μετάβαση σε πόλεμο φθοράς», πρόσθεσε. «Στον πόλεμο Ισραήλ-Ιράν, τους επιτρέπει πλήρη ελευθερία επιθέσεων σε τμήματα του Ιράν όπου έχουν τον έλεγχο στον αέρα».
Οι αρχικοί ισραηλινοί βομβαρδισμοί έγιναν με μαχητικά F-35 πέμπτης γενιάς, ενισχυμένα με ισραηλινές τροποποιήσεις. Τώρα που η πλειονότητα των ιρανικών αντιαεροπορικών αμυνών έχει κατασταλεί, παλαιότερα αεροσκάφη όπως τα F-15 και F-16 συμμετέχουν στις επιχειρήσεις. Το Ισραήλ έχει επίσης αρχίσει να χρησιμοποιεί βόμβες καθοδήγησης μικρού βεληνεκούς JDAM και Spice, οι οποίες είναι φθηνότερες και σε πολύ μεγαλύτερη διαθεσιμότητα από τους πυραύλους -με καταστροφικά αποτελέσματα.
«Το Ισραήλ πέτυχε αιφνιδιασμό και υπεροχή έναντι της ιρανικής αεράμυνας, η οποία ήταν ένας πολύ πιο εύκολος στόχος από εκείνη της Ουκρανίας, σχεδόν σε κάθε επίπεδο», είπε ο Michael Kofman, ανώτερος συνεργάτης του Ιδρύματος Carnegie και ειδικός σε στρατιωτικά θέματα της Ρωσίας και της Ουκρανίας. «Η ασυμμετρία στην ποιοτική ικανότητα μεταξύ της ισραηλινής και της ρωσικής αεροπορίας είναι τεράστια και εύκολα παρατηρήσιμη».
Ο απόστρατος Βρετανός αρχιπτέραρχος Edward Stringer, ο οποίος διηύθυνε την αεροπορική εκστρατεία στη Λιβύη το 2011 και ηγήθηκε των επιχειρήσεων του βρετανικού Υπουργείου Άμυνας, δήλωσε ότι η εξελιγμένη εκπαίδευση και η καινοτομία της ισραηλινής αεροπορίας, σε συνδυασμό με την ενσωμάτωσή της στις υπηρεσίες πληροφοριών και στον κυβερνοχώρο, είναι βασικοί λόγοι που οι Ισραηλινοί πέτυχαν εκεί που οι Ρώσοι απέτυχαν. «Οι Ρώσοι έχουν μόνο πιλότους. Τους εκπαιδεύουν απλώς για να οδηγούν ιπτάμενο πυροβολικό -και αυτό είναι όλο», είπε.
Όπως και η Ουκρανία, τα σοβιετικού τύπου μαχητικά του Ιράν είναι απαρχαιωμένα και δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε εναέρια μάχη. Σε αντίθεση με την Ουκρανία, όμως, η Τεχεράνη απέτυχε εντυπωσιακά να οργανώσει χερσαίες αντιαεροπορικές άμυνες που θα μπορούσαν να περιορίσουν σημαντικά τη δράση των εχθρικών αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της.
Αυτό οφείλεται πρωτίστως σε κρίσιμη εσφαλμένη εκτίμηση. Επί δεκαετίες, η Τεχεράνη υποεπένδυε στις αντιαεροπορικές άμυνες και στοιχημάτιζε στη δύναμη αποτροπής των δικών της πυραυλικών συστημάτων και αυτών των περιφερειακών συμμάχων της.
«Το Ιράν ποτέ δεν βασίστηκε αποκλειστικά στις αντιαεροπορικές άμυνες για να αποτρέψει τέτοιου είδους επιθέσεις. Η ιδέα ήταν πάντα η αποτροπή», είπε ο Fabian Hinz, ειδικός σε στρατιωτικά θέματα στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.
Ωστόσο, ο κύριος μοχλός της ιρανικής αποτροπής -η Χεζμπολάχ του Λιβάνου- αποδεκατίστηκε από το Ισραήλ πέρυσι, και στη συνέχεια αποκόπηκε φυσικά από το Ιράν λόγω της κατάρρευσης του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία. Οι επακόλουθοι ισραηλινοί βομβαρδισμοί σε συριακές αντιαεροπορικές εγκαταστάσεις δημιούργησαν έναν «υπεραυτοκινητόδρομο» που μπορούν να χρησιμοποιούν απρόσκοπτα τα ισραηλινά αεροσκάφη στον δρόμο τους προς το Ιράν.
Οι ουκρανικές αντιαεροπορικές άμυνες -κυρίως τα σοβιετικού τύπου συστήματα S-300 και Buk- ήταν πολύ πιο στιβαρές και καλά ενοποιημένες το 2022 σε σύγκριση με αυτές του Ιράν. Η Τεχεράνη βασίζεται σε ένα μείγμα από S-300, κινεζικά συστήματα και κάποια εγχώριας κατασκευής.
Εξίσου κρίσιμος ήταν και ο παράγοντας του αιφνιδιασμού. Χάρη στις προειδοποιήσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών για την επικείμενη ρωσική εισβολή, η ουκρανική στρατιωτική διοίκηση διασκορπίστηκε και απέκρυψε το μεγαλύτερο μέρος των κινητών αντιαεροπορικών της τον Φεβρουάριο του 2022.
Αφού καταρρίφθηκαν μερικά ρωσικά μαχητικά πάνω από ουκρανικές πόλεις, τα ρωσικά επανδρωμένα αεροσκάφη σταμάτησαν να πετούν πέρα από το μέτωπο -κατάσταση που ισχύει ακόμη και σήμερα. Για να πλήξει στόχους βαθιά στην Ουκρανία, η Ρωσία βασίζεται πλέον σε περιορισμένα αποθέματα πυραύλων ή σε drones, τα οποία είναι αργά και έχουν περιορισμένο ωφέλιμο φορτίο. Η Ουκρανία απαντά με δικά της drones.
Σε αντίθεση με την Ουκρανία το 2022, το Ιράν πιάστηκε εξαπίνης. Παράλληλα, ομάδες ειδικών επιχειρήσεων του Ισραήλ διείσδυσαν μυστικά στο Ιράν και κατέστρεψαν κρίσιμα αντιαεροπορικά συστήματα με drones μικρής εμβέλειας στην αρχή της εκστρατείας. Παράλληλα, το Ισραήλ κατάφερε να δολοφονήσει μεγάλο μέρος της στρατιωτικής ηγεσίας του Ιράν.
«Βασικά, αυτό που έκανε το Ισραήλ στο Ιράν είναι αυτό που ήθελε να κάνει η Ρωσία στην Ουκρανία: πίστευαν ότι θα μπορούσαν να κάνουν κάτι στα μουλωχτά, να διεισδύσουν και να αποκεφαλίσουν το καθεστώς», είπε ο Michael Horowitz, Ισραηλινός αναλυτής.
Πηγή: euro2day.gr
