Του Γιώργου Κωνσταντινίδη*
Οι Δελφοί στην αρχαιότητα ονομάζονταν «ο ομφαλός της Γης». Στον ιερό αυτό τόπο υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς ναούς, που θεωρούνταν κατοικία του Θεού Απόλλωνα και έδρα του μαντείου του. Στο ναό ήταν χαραγμένα τα 147 συνολικά δελφικά παραγγέλματα, τα οποία αποτελούν την παρακαταθήκη, την «κληρονομιά» που παρέδωσαν οι ιερείς και οι Επτά Σοφοί της αρχαιότητας (Θαλής ο Μιλήσιος, Πιττακός ο Μυτιληναίος, Βίας ο Πρηνεύς, Σόλων ο Αθηναίος, Κλεόβουλος ο Ρόδιος, Περίανδρος ο Κορίνθιος, Χίλων ο Λακεδαιμόνιος) στις επόμενες γενιές.
Παραθέτω ορισμένα από τα παραγγέλματα με την ερμηνεία τους, όπως οι επισκέπτες του ναού τα αντίκριζαν στους Δελφούς:
Γνώθι σαυτόν. Να γνωρίσεις τον εαυτό σου.
Μηδέν άγαν. Να μην υπερβάλλεις.
Έπου θεώ. Ακολούθα τον θεό.
Νόμω πείθου. Να πειθαρχείς στο Νόμο.
Θεούς σέβου. Να σέβεσαι τους θεούς.
Γνώθι μαθών. Γνώρισε αφού μάθεις.
Ακούσας νόει. Κατανόησε αφού ακούσεις.
Φίλους βοήθει. Να βοηθάς τους φίλους.
Φιλίαν αγάπα. Να αγαπάς τη φιλία.
Σοφίαν ζήτει. Να αναζητάς τη σοφία.
Ψέγε μηδένα. Να μην κατηγορείς κανένα.
Επαίνει αρετήν. Να επαινείς την αρετή.
Πράττε δίκαια. Να πράττεις δίκαια.
Χρόνου φείδου. Να μη σπαταλάς το χρόνο.
Έχων χαρίζου. Όταν έχεις, να χαρίζεις.
Ευεργεσίας τίμα. Να τιμάς τις ευεργεσίες.
Φθόνει μηδενί. Να μη φθονείς κανένα.
Αγαθούς τίμα. Να τιμάς τους αγαθούς.
Κρίνε δίκαια. Να κρίνεις δίκαια.
Απέχθειαν φεύγε. Να αποφεύγεις την απέχθεια.
Πλούτει δικαίως. Να πλουτίζεις δίκαια.
Κακίαν μίσει. Να μισείς την κακία.
Νεώτερον δίδασκε. Να διδάσκεις τους νεότερους.
Η αναφορά στα δελφικά παραγγέλματα γίνεται, γιατί πιστεύω ακράδαντα πως, εάν εφαρμόζαμε ως Έλληνες, ως δημοκράτες πολίτες, ως οικογενειάρχες, ως επαγγελματίες, ως εργοδότες ή εργαζόμενοι και σε γενικές γραμμές ως άνθρωποι κάποια, αν όχι όλα, από αυτά τα σοφά λόγια στην καθημερινότητά μας, τότε σαφώς θα είχαμε βελτιώσει τη ζωή και την κοινωνία μας. Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΕΛΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ συνιστά μια αναλλοίωτη δύναμη που εκπορεύεται από τους αρχαίους χρόνους και διαπερνά όλες τις εποχές της ανθρώπινης εποποιίας και ιστορίας.
Στη σημερινή εποχή, ίσως περισσότερο από ποτέ, απαιτείται να προσπαθήσουμε ως κοινωνικό σύνολο αλλά και, μεμονωμένα, ως πολίτες με δικαιώματα και υποχρεώσεις, ώστε να αξιοποιήσουμε τη στάση και τη «φιλοσοφία της ζωής» που μας προσφέρουν αυτές οι σοφές ρήσεις, εντάσσοντάς τες μέσα στη ζωή μας και στις καθημερινές σκέψεις και δραστηριότητές μας. Σήμερα, ιδιαίτερα σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, όπου συνυπάρχουν πολλά θετικά και εξίσου πολλά αρνητικά στοιχεία, μεταξύ των οποίων οφείλουμε αριστοτεχνικά να ισορροπήσουμε, αντιμετωπίζοντας πλείστες αντίξοες συνθήκες και αδικίες, χρειάζεται να βρούμε τη «χρυσή τομή», τη «μέση οδό», για να λύσουμε διάφορα προβλήματα σε καθημερινή βάση.
Ειδικά στο επιχειρηματικό πεδίο η εφαρμογή κάποιων από αυτά τα αποφθέγματα κρίνεται σημαντική. Διασφαλίζει την ηθική διάσταση στις επιχειρηματικές ενέργειες και αποφάσεις και προωθεί την εταιρική κοινωνική ευθύνη, με αποτέλεσμα να επωφελούνται τόσο οι επιχειρήσεις όσο και η κοινωνία, αλλά ταυτόχρονα και το φυσικό περιβάλλον, το οποίο έχει υποβαθμιστεί και ως ένα βαθμό καταστραφεί από την αλόγιστη χρήση των πρώτων υλών και από τη μόλυνση που προκαλούν οι ρυπογόνες δραστηριότητες.
Με αυτόν τον τρόπο θα αποκτήσουμε μεγαλύτερη αυτογνωσία (γνώθι σαυτόν) και θα ενεργούμε με κριτήριο το μέτρο (μηδέν άγαν, μέτρον άριστον), επιτυγχάνοντας θετικότερα αποτελέσματα και βελτιώνοντας το επίπεδο διαβίωσής μας. Έτσι μόνο θα διασφαλίσουμε πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά ένα προσφορότερο μέλλον για εμάς και τις νέες γενιές, που το έχουν τόση ανάγκη, για να ευοδωθούν οι προσδοκίες και τα όνειρά τους…
*οικονομολόγος.
