Σχεδόν ένα μήνα πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων, και νυν στρατιωτικός αναλυτής, εξηγούσε γιατί η Ρωσία δεν έπρεπε να εισβάλει στην Ουκρανία και κατηγορούσε τους «προπαγανδιστές» που διακήρυτταν ότι η Ουκρανία θα πέσει μέσα σε λίγες ώρες ή ημέρες
Προφητική, υπό το πρίσμα των στρατιωτικο-πολιτικών εξελίξεων στην Ουκρανία, τρεις μήνες μετά την έναρξη του πολέμου, αποδεικνύεται η ανάλυση που είχε δημοσιεύσει στις 3 Φεβρουαρίου του 2022, δηλαδή σχεδόν ένα μήνα πριν τη ρωσική εισβολή (24-2), ο Μιχαήλ Χανταριόνοκ.
Απόστρατος συνταγματάρχης, πρώην επικεφαλής στην επιχειρησιακή Διεύθυνση του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ο Μ.Χανταριόνοκ, στο άρθρο του, ως στρατιωτικού αναλυτή, που δημοσιεύθηκε στη ρωσική εφημερίδα, «Νεζαβίσιμοε βαέννοε αμπαζρένιε» (ανεξάρτητη στρατιωτική επιθεώρηση), αφενός εξέφραζε την άποψη ότι από πλευράς εθνικού συμφέροντος της Ρωσίας η χώρα δεν έπρεπε να επιτεθεί στην Ουκρανία, και αφετέρου ότι, παρά τους ιστορικούς, εθνικούς και πολιτιστικούς δεσμούς Ρώσων-Ουκρανών, οι Ουκρανοί δεν πρόκειται να υποδεχτούν τα ρωσικά στρατεύματα «με ψωμί και αλάτι» (αποτελεί παράδοση υποδοχής στους σλαβικούς λαούς).
Στο άρθρο του, με τον εύγλωττο τίτλο: «Προβλέψεις αιμοδιψών πολιτικών αναλυτών – Τα ενθουσιώδη… γεράκια και οι βιαστικοί… κούκοι», επιτίθεται με δριμύτητα κατά των προπαγανδιστών του πολέμου, οι οποίοι καλλιεργούσαν την αίσθηση στη ρωσική κοινή γνώμη ότι ένας πόλεμος με την Ουκρανία θα είναι περίπατος, τους κατηγορεί ότι αποπροσανατολίζει τον λαό, και -το κυριότερο- αφήνει να εννοηθεί ότι δεν είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι, οι στρατιωτικοί, που παίρνουν τις αποφάσεις, αλλά τα κέντρα πολιτικής προπαγάνδας.
Από την αρχή του Φεβρουαρίου, βέβαια, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι… αίματος του πολέμου, με συγκλονιστικές εξελίξεις και ανατροπές. Σήμερα, παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς του Κιέβου και της Δύσης ότι οι ουκρανικές δυνάμεις είναι αλώβητες και νικηφόρες, η πραγματικότητα είναι θλιβερή. Οι απώλειες των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων είναι δραματικές. Κάτι, άλλωστε, που με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο φάνηκε στη Μαριούπολη, με τη συνεχιζόμενη μαζική παράδοση των εγκλωβισμένων Ουκρανών στα υπόγεια του εργοστασίου, «Αζοφστάλ».
Εξίσου άσχημη, όμως, είναι και η εικόνα της ρωσικής πλευράς, η οποία μάλιστα διέθετε πολύ μεγαλύτερες και ισχυρότερες ΕΔ από τις ουκρανικές. Οι ρωσικές απώλειες είναι πολύ μεγάλες, ενώ το στρατιωτικό αποτέλεσμα είναι πολύ κατώτερο του αναμενόμενου (για το Κρεμλίνο). Ουσιαστικά, οι προπαγανδιστικοί πανηγυρισμοί των προπαγανδιστών του Κρεμλίνου για γρήγορη νίκη, όχι μόνο δεν έχει υλοποιηθεί, αλλά η Ρωσία, ως όλα δείχνουν, έως τώρα, καταγάγει «Πύρρειο νίκη». Βέβαια, μένει να φανεί πως θα εξελιχθούν τα γεγονότα στο άμεσο μέλλον, και εάν θα συνεχιστεί ο πόλεμος, όπως πολλοί προβλέπουν, ολόκληρο το καλοκαίρι, ίσως και περισσότερο, κ.ο.κ.
Από αυτή την άποψη έχει μεγάλο ενδιαφέρον η ανάλυση του Μ.Χανταριόνοκ.
Ιδού, αναλυτικότερα, τι έγραφε στις 3 Φεβρουαρίου:
«Ορισμένοι εκπρόσωποι της ρωσικής πολιτικής τάξης υποστηρίζουν ότι η Ρωσία είναι σε θέση να επιφέρει μια συντριπτική ήττα στην Ουκρανία μέσα σε λίγες ώρες, ή ακόμα και σε μικρότερο διάστημα. Ας δούμε πως και εάν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα τέτοιες δηλώσεις.
Στην κοινότητα των αναλυτών της Ρωσίας πρόσφατα ρίζωσε έντονα η άποψη ότι δε θα χρειαστεί καν να σταλούν στρατεύματα στο έδαφος της Ουκρανίας, καθώς οι Ένοπλες Δυνάμεις αυτής της χώρας βρίσκονται σε άθλια κατάσταση.
Ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές τονίζουν ότι ένα συντριπτικό ρωσικό πλήγμα θα καταστρέψει σχεδόν όλα τα συστήματα επιτήρησης και επικοινωνίας της Ουκρανίας, το πυροβολικό και τους σχηματισμούς αρμάτων μάχης. Επιπλέον, αρκετοί ειδικοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, έστω και ένα συντριπτικό πλήγμα από τη Ρωσία, θα είναι αρκετό για να τερματιστεί ένας τέτοιος πόλεμος.
Ως κερασάκι στην τούρτα, ορισμένοι αναφέρουν ότι κανείς στην Ουκρανία δε θα υπερασπιστεί το «καθεστώς του Κιέβου».
Δε θα είναι περίπατος
Ας ξεκινήσουμε με το τελευταίο. Το να ισχυριστεί κανείς ότι ουδείς στην Ουκρανία θα υπερασπιστεί το καθεστώς σημαίνει πλήρη άγνοια της στρατιωτικο-πολιτικής κατάστασης και της διάθεσης των ευρειών μαζών του λαού στο γειτονικό κράτος.
Επιπλέον, ο βαθμός μίσους, που, όπως άπαντες γνωρίζουν, είναι το πιο αποτελεσματικό καύσιμο για την ένοπλη πάλη, στη γειτονική χώρα σε σχέση με τη Μόσχα είναι ειλικρινά υποτιμημένος. Κανείς στην Ουκρανία δε θα συναντήσει τον ρωσικό στρατό με ψωμί κι αλάτι και λουλούδια.
Φαίνεται ότι τα γεγονότα στη νοτιοανατολική Ουκρανία το 2014 (σ.σ. πόλεμος και αυτονόμηση της Ανατολικής Ουκρανίας, ανατροπή του τότε φιλορώσου προέδρου, Γιανουκόβιτς, προσάρτηση της Κριμαίας) δε δίδαξαν σε κανέναν τίποτα.
Τότε, περίμεναν ότι ολόκληρη η ανατολική πλευρά της Ουκρανίας θα μετατρεπόταν σε Νοβορωσία (σ.σ. Νέα Ρωσία) με μια έφοδο, μέσα σε λίγα λεπτά. Είχαμε ήδη φτιάξει τους χάρτες (σ.σ. της «Νοβορωσίας»), είχαμε κιόλας… προσλάβει το προσωπικό των μελλοντικών διοικήσεων των πόλεων και περιφερειών, μέχρι και τις νέες σημαίες των περιοχών είχαμε ετοιμάσει.
Όμως, στη συντριπτική πλειοψηφία του, ο ρωσόφωνος πληθυσμός αυτού του τμήματος της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων πόλεων όπως το Χάρκοβο, η Ζαπαρόζιε, το Ντνιεπροπετρόφσκ, η Μαριούπολη, δεν υποστήριξε αυτά τα σχέδια. Έτσι, τότε, το όραμα της «Νοβορωσίας»… ανατινάχθηκε και… πέθανε ήσυχα.
Κοντολογίς, η… εκστρατεία απελευθέρωσης του 2022, κατά το πρότυπο και την ομοιότητα του 1939, δε θα λειτουργήσει με κανέναν τρόπο. Σε αυτή την περίπτωση, καλό θα ήταν να λάβουμε υπόψιν μας τα λόγια του κλασικού της σοβιετικής λογοτεχνίας, Αρκάντι Γκαϊντάρ (Arkady Gaidar), που σήμερα είναι πιο επίκαιρα από ποτέ: «Δε θα έχουμε μια εύκολη μάχη, αλλά μια σκληρή μάχη».
«Λίγο αίμα, καταλυτικό πλήγμα»
Όσον αφορά τους ισχυρισμούς περί «καταλυτικού πλήγματος από τη Ρωσία», το οποίο θα καταστρέψει «πρακτικά όλα τα συστήματα επιτήρησης και επικοινωνίας, το πυροβολικό και τους σχηματισμούς αρμάτων μάχης των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας».
Κατ’ αρχήν, τέτοιοι όροι χρησιμοποιούνται από τους κάθε λογής πολιτικούς αναλυτές και δεν έχουν να κάνουν σε τίποτα με τη στρατιωτική επιστήμη. Σκόπιμο είναι, λοιπόν, να μη χρησιμοποιούνται. (…) Ωστόσο, επιθέσεις σε στόχους προτεραιότητας και μαζικά πλήγματα μπορούν να πραγματοποιηθούν στο μέτωπο.
(…) Αλλά τι σημαίνει ένα μαζικό πλήγμα στο μέτωπο; Κατ’ αρχήν, να σημειώσουμε ότι για να γίνει αυτό η ηγεσία των ΕΔ θα πρέπει να έχει στη διάθεσή της έτοιμα όλα τα μέσα της αεροπορίας, του πυροβολικού, του εξοπλισμού ηλεκτρονικού πολέμου, κ.ο.κ.. (…) Αλλά, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, ο βαθμός της ζημιάς από ένα μαζικό πλήγμα στον εχθρό θα είναι το πολύ της τάξεως του 60%-70%.
Φυσικά, το μαζικό πλήγμα θα προκαλέσει μεγάλες απώλειες στον πιθανό εχθρό. Αλλά το να περιμένει κανείς να συντρίψει τις ένοπλες δυνάμεις ενός ολόκληρου κράτους με μόνο ένα τέτοιο χτύπημα δείχνει απλώς αχαλίνωτη αισιοδοξία. Κατά τη διάρκεια των υποθετικών στρατηγικών ενεργειών στο θέατρο των επιχειρήσεων, θα χρειαστεί να γίνουν όχι μια και δύο, αλλά πολύ περισσότερες τέτοιες επιχειρήσεις μαζικών πληγμάτων.
Επιπλέον, τα αποθέματα των -πολλά υποσχόμενων και υψηλής ακρίβειας- όπλων στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν είναι απεριόριστα. Υπερηχητικά βλήματα τύπου Zircon δεν είναι ακόμη σε χρήση. Και ο αριθμός των πυραύλων, Kalibr, (πύραυλοι Κρουζ που εκτοξεύονται από τη θάλασσα), Kinzhals, Kh-101 (πύραυλοι Κρουζ που εκτοξεύονται από αέρα) και Iskander, στην καλύτερη περίπτωση, μετριούνται σε εκατοντάδες (δεκάδες στην περίπτωση των Kinzhals).
Αυτό το οπλοστάσιο δεν είναι αρκετό για να εξαφανίσει από προσώπου γης ένα κράτος στο μέγεθος της Γαλλίας και με πληθυσμό άνω των 40 εκατομμυρίων. Δηλαδή, την Ουκρανία, η οποία έχει τα ίδια χαρακτηριστικά.
Περί αεροπορικής υπεροχής
Μερικές φορές κάποιοι Ρώσοι ειδικοί ισχυρίζονται ότι, εφόσον οι υποθετικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία θα πραγματοποιηθούν υπό συνθήκες πλήρους κυριαρχίας των ρωσικών αεροσκαφών στον αέρα, ο πόλεμος θα είναι εξαιρετικά σύντομος και θα τελειώσει στο συντομότερο δυνατό διάστημα.
Όμως, ξεχνούν ότι οι ένοπλοι σχηματισμοί στο Αφγανιστάν, κατά τη σύγκρουση του 1979-1989, δε διέθεταν ούτε ένα αεροσκάφος, ούτε ένα ελικόπτερο. Κι όμως, ο πόλεμος σε αυτή τη χώρα κράτησε έως και 10 χρόνια.
Αλλά και οι Τσετσένοι μαχητές δεν είχαν ούτε ένα αεροσκάφος. Κι όμως, οι μάχες εναντίον τους κράτησαν για αρκετά χρόνια και κόστισαν στις ρωσικές δυνάμεις πολύ αίμα και θύματα.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας, αντίθετα, διαθέτουν έστω κάποια μαχητικά αεροσκάφη και μέσα αεράμυνας.
Πενθήστε εκ των προτέρων
Τώρα σχετικά με τη διαπίστωση ότι «οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας βρίσκονται σε άθλια κατάσταση».
Φυσικά, οι ΕΔ της Ουκρανίας έχουν προβλήματα με την αεροπορία και τα σύγχρονα συστήματα αεράμυνας. Πρέπει όμως να αναγνωριστούν και τα εξής: Αν μέχρι το 2014 οι ΕΔ της Ουκρανίας ήταν κατά τα πρότυπα του σοβιετικού στρατού, τα τελευταία επτά χρόνια δημιουργήθηκε στην Ουκρανία ένας ποιοτικά διαφορετικός στρατός, σε εντελώς διαφορετική ιδεολογική βάση και σε μεγάλο βαθμό στα πρότυπα του ΝΑΤΟ. Το, δε, ΝΑΤΟ προμήθευε και συνεχίζει να παρέχει σύγχρονα όπλα και εξοπλισμό στην Ουκρανία.
Σχετικά με το πιο αδύναμο σημείο των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, την Πολεμική Αεροπορία. Δε μπορεί να αποκλειστεί ότι η «συλλογική Δύση» (σ.σ. έτσι ονομάζει η Μόσχα τις Δυτικές χώρες – ΕΕ και ΝΑΤΟ), σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα θα προμηθεύσει το Κίεβο με μαχητικά αεροσκάφη, από δεύτερο χέρι (σ.σ. κάτι που επεδίωξε να κάνει, αν δεν έγινε, η Πολωνία). Ωστόσο, τα τεχνικά – επιχειρησιακά χαρακτηριστικά αυτών των μεταχειρισμένων «προϊόντων» δε θα διαφέρουν από την πλειοψηφία των αεροσκαφών της ρωσικής ΠΑ.
Φυσικά, σήμερα οι ΕΔ της Ουκρανίας είναι σημαντικά κατώτερες από τις ΕΔ της Ρωσικής Ομοσπονδίας όσον αφορά τις στρατιωτικές και επιχειρησιακές τους δυνατότητες. Κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό, ούτε στην Ανατολή ούτε στη Δύση.
Αλλά και ελαφρά τη καρδία να αντιμετωπίζεται αυτός ο στρατός δεν πρέπει. Πρέπει να θυμόμαστε πάντα την παρακαταθήκη του Αλεξάντρ Σουβόροφ: «Ποτέ μην περιφρονείς τον εχθρό σου, μην τον θεωρείς πιο ανόητο και πιο αδύναμο από εσένα».
Τώρα όσον αφορά τον ισχυρισμό ότι οι Δυτικές χώρες δε θα στείλουν ούτε έναν στρατιώτη να πεθάνει για την Ουκρανία. Έτσι είναι. Ωστόσο, σε περίπτωση εισβολής της Ρωσίας, κάθε άλλο παρά αποκλείεται η παροχή μαζικής βοήθειας προς τις ΕΔ της Ουκρανίας από τη «συλλογική Δύση» με μεγάλη ποικιλία όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού και χύδην παραδόσεις κάθε είδους υλικού (σ.σ. κάτι που έγινε και συνεχίζεται).
Ως προς αυτό, η Δύση έχει ήδη δείξει σαφώς τις πρωτόγνωρες διαθέσεις της, τις οποίες, όμως, όπως φαίνεται, δεν είχε προβλέψει η Μόσχα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ΗΠΑ και οι χώρες του ΝΑΤΟ θα ξεκινήσουν κάποιου είδους… μετενσάρκωση του Lend-Lease, που διαμορφώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (σ.σ. πράγματι ο Μπάϊντεν «ξεπάγωσε» τη σχετική ρύθμιση για να βοηθήσει την Ουκρανία). Δεν αποκλείεται και μια εισροή εθελοντών από τη Δύση, η οποία μπορεί να είναι πολύ μεγάλη (σ.σ. κάτι που επίσης γίνεται).
Παρτιζάνοι και παρανομία
Τέλος, σχετικά με τη διάρκεια μιας υποθετικής ρωσικής εκστρατείας. Στη ρωσική κοινότητα ειδικών, κάποιοι κάνουν λόγο για αρκετές ώρες, μερικές φορές ακόμη και αρκετές δεκάδες λεπτά. Ωστόσο, ξεχνούν ότι όλα αυτά τα έχουμε ξαναζήσει. Η φράση «θα καταλάβουμε μια πόλη με ένα αερομεταφερόμενο σύνταγμα μέσα σε δύο ώρες», επαναλαμβάνεται συνεχώς και έχει γίνει μπανάλ.
Να υπενθυμίσουμε, πάντως, ότι η πανίσχυρη σταλινική NKVD (σ.σ. κρατική υπηρεσία πληροφοριών – δημόσιας τάξης και υπουργείο Εσωτερικών) και ο σοβιετικός στρατός των πολλών εκατομμυρίων πολέμησαν τους παράνομους εθνικιστές στη Δυτική Ουκρανία για περισσότερα από 10 χρόνια.
Τώρα, μάλιστα, υπάρχει μια πιθανότητα ολόκληρη η Ουκρανία να περάσει στο αντάρτικο. Επιπλέον, αυτοί οι σχηματισμοί μπορούν εύκολα να δράσουν και μέσα σε ρωσικό έδαφος (σ.σ. κάτι που, κατά τη Μόσχα, ήδη συμβαίνει με σαμποτάζ).
Μάχες στις πόλεις
Ο ένοπλος αγώνας στις μεγάλες πόλεις της Ουκρανίας είναι γενικά δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Είναι γνωστό ότι η μεγάλη πόλη είναι το καλύτερο πεδίο μάχης για τον αδύναμο και τον λιγότερο προηγμένο τεχνολογικά.
Σοβαροί ειδικοί τονίζουν ότι σε ένα μητροπολιτικό κέντρο είναι δυνατόν, όχι μόνο να αναπτυχθούν χιλιάδες ή ακόμα και δεκάδες χιλιάδες μαχητές, αλλά και να προστατευθούν από την υπεροχή και τη δύναμη πυρός του αντιπάλου (σ.σ. μια πρακτική που συστηματικά εφαρμόζουν οι Ουκρανοί).
Επίσης, εκεί μπορεί ο αντίπαλος να εφοδιάζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα και να αναπληρώνει τις απώλειες σε ανθρώπους και εξοπλισμό. Σήμερα πλέον, ούτε τα βουνά, ούτε τα δάση, ούτε οι ζούγκλες δίνουν μια τέτοια ευκαιρία.
Κοινή πεποίθηση είναι ότι το αστικό περιβάλλον βοηθά τους αμυνόμενους, επιβραδύνει την κίνηση των επιτιθέμενων, επιτρέπει την ανάπτυξη ενός αριθμού – ρεκόρ μαχητών, και αντισταθμίζει την υστέρηση σε δυνάμεις και τεχνολογίες.
Και στην Ουκρανία, ως γνωστόν, υπάρχουν πολλές μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με ένα εκατομμύριο κατοίκους. Έτσι, ο ρωσικός στρατός κατά τη διάρκεια ενός υποθετικού πολέμου με την Ουκρανία μπορεί να συναντήσει πολύ περισσότερα… Στάλινγκραντ και… Γκρόζνι (!).
Πόλεμος αντίθετος στα εθνικά συμφέροντα
Δε θα υπάρξει, λοιπόν, Βlitzkrieg (σ.σ. κεραυνοβόλος πόλεμος) στην Ουκρανία. Οι δηλώσεις ορισμένων εμπειρογνωμόνων όπως ότι «ο ρωσικός στρατός θα νικήσει τις περισσότερες μονάδες των ΕΔ της Ουκρανίας σε 30-40 λεπτά», ότι «η Ρωσία είναι σε θέση να νικήσει την Ουκρανία σε 10 λεπτά σε περίπτωση γενικευμένου πολέμου», ή ότι «η Ρωσία θα νικήσει την Ουκρανία σε οκτώ λεπτά», δεν είναι σοβαρά πράματα.
Τέλος, το πιο σημαντικό. Μια ένοπλη σύγκρουση με την Ουκρανία, στην παρούσα, δεν ανταποκρίνεται στα εθνικά συμφέροντα της Ρωσίας. Ως εκ τούτου, είναι καλύτερο για ορισμένους υπερβολικά… ενθουσιώδεις Ρώσους ειδικούς να ξεχάσουν τις φαντασιώσεις τους».
