Υποστηρίζοντας μόνο την Ουκρανία στις προσπάθειές της να γίνει υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ, η ΕΕ παραμέλησε και ταπείνωσε μια άλλη περιοχή, δήλωσε την Κυριακή στη Ν1 η πρώην πρωθυπουργός της Κροατίας, Γιάντρανκα Κόσορ, αναφερόμενη στα Δυτικά Βαλκάνια, τα έξι υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ κράτη μέλη των οποίων προχωρούν με πολύ αργούς ρυθμούς στην πορεία ένταξής τους στην ΕΕ για περισσότερο από μια δεκαετία.
Εν τω μεταξύ, η Σλοβενία θα πιέσει για το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ανέφερε το σλοβένικο πρακτορείο ειδήσεων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε την περασμένη εβδομάδα να χορηγηθεί στην Ουκρανία το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην ΕΕ, ενώ η κρίσιμη απόφαση για το θέμα αναμένεται να ληφθεί από τους ηγέτες της ΕΕ αυτή την εβδομάδα.
«Επιτρέψτε μου να είμαι απολύτως σαφής, πλήρης υποστήριξη για την Ουκρανία, αλλά… Δίνοντας το πράσινο φως στην Ουκρανία, η ΕΕ έχει παραμελήσει και ταπεινώσει εντελώς μια άλλη περιοχή. Εδώ αναφέρομαι πρωτίστως στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη», δήλωσε η Κόσορ, σημειώνοντας ότι και αυτή ήταν μέρος ενός αιματηρού πολέμου.
Η Κόσορ δήλωσε ότι το καθεστώς της υποψήφιας χώρας από μόνο του δεν σημαίνει πολλά και στην πραγματικότητα συνεπάγεται μια σειρά υποχρεώσεων, οι οποίες στην περίπτωση της Κροατίας σήμαιναν την καταπολέμηση της διαφθοράς και τη συνεργασία με το δικαστήριο του ΟΗΕ για τα εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
«Σε αυτό το πλαίσιο βλέπω την υπόσχεση της Ούρσουλα φον ντε Λάιεν προς την Ουκρανία», δήλωσε η Κόσορ καλώντας σε προσοχή.
«Το σχόλιο του Βολοντίμιρ Ζαλένκσι ότι η απόκτηση του καθεστώτος υποψήφιας χώρας θα σήμαινε ταχύτερη νίκη για την Ουκρανία ήταν πολύ απρόσεκτο και αφελές και θα πρέπει να βάλει σε σκέψεις όλους τους ηγέτες της ΕΕ που θα αποφασίσουν σχετικά».
Η Κόσορ συνέβαλε καθοριστικά στο ξεκλείδωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Κροατίας στην ΕΕ, οι οποίες είχαν μπλοκαριστεί από τη γειτονική Σλοβενία για αρκετά χρόνια, επιτυγχάνοντας συμβιβαστική συμφωνία με τον Σλοβένο ομόλογό του Μπόρουτ Πάχορ το 2009.
«Μόνο η Σλοβενία είχε μπλοκάρει 14 από τα 35 διαπραγματευτικά μας κεφάλαια», δήλωσε η ίδια, προσθέτοντας ότι η Σλοβενία απαιτεί τώρα καθεστώς υποψήφιας χώρας για την Ουκρανία χωρίς όρους.
Προτρέποντας τους πολιτικούς της Κροατίας στην ΕΕ να αναδείξουν την περίπτωση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στις Βρυξέλλες, κατέληξε: «Νομίζω ότι είναι πραγματικά καιρός η ΕΕ να αντιμετωπίσει τα γεγονότα, με περισσότερη πολιτική ειλικρίνεια και αίσθηση του τι είναι ρεαλιστικό».
Η Σλοβενία πιέζει για το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην ΕΕ για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη
Εν τω μεταξύ, η Σλοβενία πιέζει σκληρά για να εξασφαλίσει το καθεστώς της υποψηφιότητας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στην ΕΕ και σύμφωνα με την N1 στη Βοσνία, η Σλοβενία θα παρουσιάσει έγγραφο με το οποίο θα ζητά την επείγουσα χορήγηση του καθεστώτος της υποψήφιας χώρας στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στο Λουξεμβούργο τη Δευτέρα.
Η πρόταση της Σλοβενίας έχει ως στόχο «να στείλει ένα θετικό μήνυμα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και σε ολόκληρη την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Το μήνυμα αυτό, μαζί με την έναρξη ενταξιακών συνομιλιών με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία και την απελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων για το Κοσσυφοπέδιο, θα επιβεβαιώσει τη δέσμευση της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια».
Σύμφωνα με την πρόταση, μετά την απόκτηση της υποψηφιότητας και πριν από την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών, η Β-Ε πρέπει να υιοθετήσει τρεις νόμους, για το δικαστικό συμβούλιο, για την πρόληψη της σύγκρουσης συμφερόντων και για τις δημόσιες συμβάσεις, δήλωσε η Ν1.
Ο πρόεδρος Μπορούτ Πάχορ απηύθυνε επιστολή στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, η οποία προτείνει ένα καθεστώς χωρίς δεσμεύσεις για την ενίσχυση των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων στη χώρα, και ο πρωθυπουργός Ρόμπερτ Γκόλομπ θα υποστηρίξει αυτή τη θέση στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ αργότερα αυτή την εβδομάδα.
«Η πραγματικότητα είναι τέτοια που ένα μόνο κράτος μέλος μπορεί να το αποτρέψει αυτό. Ελπίζω σε έναν λόγο, αλλά δυστυχώς, το παρελθόν μάς έχει δείξει πολλές φορές ότι μπορεί να υπάρξει κατάχρηση αυτού του μέσου και ότι μεμονωμένα μέλη μπορούν στη συνέχεια να καταχραστούν το μέσο του βέτο για τα δικά τους συμφέροντα που δεν έχουν καμία σχέση με τις αξίες της ΕΕ», δήλωσε ο Γκόλομπ την Παρασκευή (17 Ιουνίου).
Στις συνομιλίες του τόσο με τον Μισέλ όσο και με την πρόεδρο της Επιτροπής της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Γκόλομπ δήλωσε ότι πιστεύει ότι «η διαδικασία που συνδέεται με την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία θα επιταχύνει κατά κάποιο τρόπο τις διαδικασίες και για τα Δυτικά Βαλκάνια».
«Στη Σλοβενία, πιστεύουμε ότι τα Δυτικά Βαλκάνια αξίζουν ανάλογη μεταχείριση, ιδίως οι χώρες που βίωσαν πόλεμο και οι οποίες δεν ευθύνονται για τη μη τήρηση των τεχνικών όρων», πρόσθεσε.
Η Αθήνα επιμένει ότι τα Δυτικά Βαλκάνια δεν πρέπει να αγνοηθούν
Όπως έχει δηλώσει ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, «η Νοτιοανατολική Ευρώπη γενικά και τα Δυτικά Βαλκάνια ειδικότερα ανήκαν πάντα στην Ευρώπη. Όπως και άλλα μέρη της ηπείρου, τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν βιώσει ένοπλες συγκρούσεις, αυτό είναι γνωστό. Όμως, γεωγραφικά, ιστορικά, πολιτισμικά ανήκουν στην Ευρώπη. Η πικρή κληρονομιά τους έχει αφήσει πίσω, ακόμη και σήμερα, μια ποσότητα δυσπιστίας, εθνικισμού και έλλειψης συμφιλίωσης» προσθέτοντας πως αυτά τα δυνητικά πολύ επικίνδυνα στοιχεία συμπίπτουν με ένα σύνολο κρίσεων στην ευρύτερη περιοχή που συνδέονται με την οικονομία, την ενέργεια και τα τρόφιμα. Κρίσεις, που όπως είπε προκλήθηκαν ή επιδεινώθηκαν από τον παράνομο και απρόκλητο πόλεμο στην Ουκρανία.
Ωστόσο, όπως σημείωσε, ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε τη στρατηγική σημασία της σχέσης Ευρωπαϊκής Ένωσης-Δυτικών Βαλκανίων. «Η ΕΕ παραμένει ο μεγαλύτερος εμπορικός και επενδυτικός εταίρος των Δυτικών Βαλκανίων. Η συνεργασία στην εξωτερική πολιτική με τους εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων έχει ενταθεί, επίσης σε σχέση με την Ουκρανία» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Από τις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, μόνο το Μαυροβούνιο και η Σερβία έχουν ξεκινήσει επίσημα ενταξιακές διαπραγματεύσεις, ενώ η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία βρίσκονται στην αίθουσα αναμονής εδώ και αρκετά χρόνια. Το σημερινό αδιέξοδο οφείλεται στο βέτο της Σόφιας για τους ισχυρισμούς ότι τα Σκόπια δεν αναγνωρίζουν και δεν παρέχουν επαρκή δικαιώματα στους Βούλγαρους στη χώρα, καθώς και σε διάφορες άλλες ιστορικές και πολιτιστικές διαφορές.
Το Κοσσυφοπέδιο και η Βουδαπέστη δεν είναι καν εν δυνάμει υποψήφιες χώρες, με το πρώτο να είναι απίθανο να προχωρήσει, ενώ τέσσερις χώρες της ΕΕ δεν αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του.
Ως αποτέλεσμα, η εμπιστοσύνη στην ΕΕ μειώνεται στην περιοχή, ενώ οι ηγέτες προσβλέπουν σε άλλες πρωτοβουλίες, όπως τα «Ανοιχτά Βαλκάνια» μεταξύ Σερβίας, Βόρειας Μακεδονίας και Αλβανίας, ενώ συνεχίζουν να απολαμβάνουν οφέλη και επιρροή από την Τουρκία, τη Ρωσία και την Κίνα.
Sebastijan R. Maček and Zoran Radosavljevic
Πηγή: www.euractiv.gr
