Του Λεωνίδα Στεργίου
Εκτίναξη των καταθέσεων, νοικοκυριών και επιχειρήσεων, παρατηρήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, ανεβάζοντας σε επίπεδα ρεκόρ τα υπόλοιπα των λογαριασμών. Στις επιχειρήσεις, τα υπόλοιπα διαμορφώθηκε στα 40,3 δισ. ευρώ, ύστερα από καθαρή εισροή 7,8 δισ. ευρώ από τις αρχές του 2021 και συνολικά 17 δισ. ευρώ από την αρχή της πανδημίας. Τα υπόλοιπα των καταθέσεων των νοικοκυριών ανήλθαν στα 135 δισ. ευρώ, επίπεδο που για τελευταία φορά εμφανίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2011. Αυτό ήταν αποτέλεσμα καθαρής εισροής καταθέσεων 8,5 δισ. ευρώ το 2021 και συνολικά 19 δισ. ευρώ από την αρχή της πανδημίας.
Από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτει ότι από τις αρχές του 2020, δηλαδή με την έναρξη του covid, των περιοριστικών μέτρων και των μέτρων στήριξης προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά, οι συνολικές καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα (ιδιώτες και μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις) αυξήθηκαν κατά 35,3 δισ. ευρώ, δηλαδή πολύ κοντά στο μέγεθος της δημοσιονομικής στήριξης στη διετία που φτάνει τα 39 δισ. ευρώ. Το επίπεδο των υπολοίπων στις καταθέσεις των επιχειρήσεων αλλά και η συνολική άνοδος των καταθέσεων στη διετία αποτελούν ρεκόρ από την είσοδο της Ελλάδας στο Ευρώ, δηλαδή από την περίοδο που διατηρεί στοιχεία η Τράπεζας της Ελλάδος (σε ευρώ). Επίσης, εντυπωσιακή είναι η μηνιαία αύξηση των καταθέσεων των νοικοκυριών (2,6 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο) που είναι η μεγαλύτερη που έχει σημειωθεί από τον Δεκέμβριο του 2017.
Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, η αύξηση των καταθέσεων και της καθαρής μηνιαία αποταμίευσης οφείλεται στους εξής λόγους:
1 δισ. μόνο τον Δεκέμβριο από το κράτος
Πρώτον, στη συνέχιση των μέτρων στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων, περιλαμβανομένων των προγραμμάτων επιδότησης δανείων για νοικοκυριά (Γέφυρα 1 που έληξε τον Δεκέμβριο) και για επιχειρήσεις (Γέφυρα 2, το οποίο συνεχίζεται). Πρόκειται για δάνεια που βρίσκονται σε κάποιο είδος μορατορίου (επιδότηση, step up προγράμματα τραπεζών, κλπ) συνολικών υπολοίπων 9 δισ. ευρώ. Μόνο της Γέφυρας 1 και Γέφυρας 2 υπολογίζονται σε 5,6 δισ. ευρώ. Ιδιαίτερη ρευστότητα έχει δώσει στις επιχειρήσεις το μέτρο των επιστρεπτέων προκαταβολών που τελικά έχουν γίνει μη επιστρεπτέες. Από το ισοζύγιο των καταθέσεων, η καθαρή εκροή από κεντρική κυβέρνηση, ασφαλιστικούς οργανισμούς και ΟΤΑ προς τον ιδιωτικό τομέα στη διετία ανήλθε σε περίπου 8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,5 δισ. μέσα στο 2021 και το 1 δισ. τον Δεκέμβριο του 2021. Τα ποσά αυτά αφορούν και σε ενισχύσεις προς νοικοκυριά.
2,5 δισ. από επιχειρηματικά δάνεια το 2021
Δεύτερον, οι σημαντικές εκταμιεύσεις δανείων προς επιχειρήσεις, ειδικά τον Δεκέμβριο. Το 2021 πραγματοποιήθηκαν νέες καθαρές εκταμιεύσεις (χορηγήσεις μείον αποπληρωμές πλην διαγραφές και τιτλοποιήσεις) ύψους 2,5 δισ. ευρώ προς επιχειρήσεις. Από το ποσό αυτό, τα 1,8 δισ. ευρώ αφορούσαν μεγάλες επιχειρήσεις και 0,7 δισ. ευρώ προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μόνο τον Δεκέμβριο, η καθαρή εκταμίευση ανήλθε σε 1,5 δισ. ευρώ (331 εκατ. προς μικρομεσαίες)
1,7 δισ. από στεγαστικά και καταναλωτικά
Τρίτον, σημαντική αύξηση νέων στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων. Κατά το 2021 εκταμιεύθηκαν νέα στεγαστικά δάνεια ύψους 900 εκατ. ευρώ και νέα καταναλωτικά 889 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 50% και 24%, σε σχέση με το 2020, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. Παρ’ όλα αυτά, η καθαρή ροή χρηματοδότησης στα νοικοκυριά παραμένει αρνητική (-1,4 δισ. ευρώ στο έτος), ωστόσο κινείται μειούμενη. Από τις μηνιαίες καθαρές ροές επιβεβαιώνεται η εκταμίευση νέων δανείων για απόκτηση κατοικίας και για καταναλωτικά αγαθά.
1 δισ. το δώρο Χριστουγέννων
Τέταρτον, το δώρο του Χριστουγέννου (όπου αυτό δίνεται στον ιδιωτικό τομέα), το οποίο υπολογίζεται γύρω στο 1 δισ. ευρώ.
Κατανάλωση
Πέμπτον, η κατανάλωση που αυξάνεται παραδοσιακά τις ημέρες των Χριστουγέννων, η οποία μπορεί να αποτελεί εκροή για τον αγοραστή, αλλά εισροή για τον πωλητή (επιχείρηση). Εδώ θα πρέπει να ληφθούν και τα περιοριστικά μέτρα λόγω covid τον Δεκέμβριο του 2021 (που ήταν ηπιότερα από εκείνα του Δεκεμβρίου 2020). Τα στοιχεία για τον όγκο και τον τζίρο του λιανικού εμπορίου για τον Δεκέμβριο και το 2021 δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμα.
Μεγάλη διαφοροποίηση
Βέβαια, οι συνολικοί αριθμοί και οι μέσοι όροι δεν μπορεί να είναι αντιπροσωπευτικοί για την κάθε περίπτωση, ειδικά όταν, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων (ΤΕΚΕ) εμφανίζεται μεγάλη ανισοκατανομή στα ποσά των καταθέσεων ανά ΑΦΜ. Όπως έχει δημοσιεύσει το capital.gr, το 1,8% των καταθετών (ποσά άνω των 50.000 ευρώ) κατέχουν το 53% των συνολικών καταθέσεων. Συνεπώς, η δυνατότητα αποταμίευσης είναι διαφορετική σε κάθε κλιμάκιο, δεδομένου ότι 72% των καταθετών έχει μέση κατάθεση από μηδέν έως 1.000 ευρώ και όλοι αυτοί κατέχουν μόλις το 1,7% των καταθέσεων.
Πηγή: www.capital.gr
