Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Με κύριο όπλο της την ενέργεια, είναι σαφές ότι η Ρωσία παρά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης πριν τριάντα και πλέον χρόνια,ποτέ δεν έπαψε να φιλοδοξεί να διαδραματίζει ρόλο υπερδυνάμεως στην διεθνή σκακιέρα. Υπό αυτήν την άποψη, οι αυτοκρατορικές της βλέψεις δεν μειώθηκαν όταν κατέρρευσε το κομμουνιστικό καθεστώς ,απλώς άλλαξαν στο επίπεδο της τακτικής. Αυτό το διαπιστώνει κανείς στις συμπεριφορές της χώρας έναντι των γειτόνων της, εις βάρος των οποίων το Κρεμλίνο αντλεί δύναμη αλλά και γεωπολιτικά ερείσματα.
Το ερώτημα έτσι που απασχολεί πολλούς δυτικούς διπλωμάτες και πολιτικούς είναι αυτό του τρόπου που σήμερα η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει τα όποια πλεονεκτήματά της, κυρίως έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών, με τις οποίες οι σχέσεις της βρίσκονται στο ναδίρ. Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, στηρίζοντας οικονομικά και διπλωματικά χώρες πρώην δορυφόρους της ΕΣΣΔ, καλλιεργούν την ρωσική αντιπάθεια και καχυποψία απέναντί τους, με αποτέλεσμα ορισμένοι διεθνείς παρατηρητές να κάνουν λόγο για έναν νέου τύπου παγκόσμιο πόλεμο, στον οποίον κυρίαρχος είναι και ο ρόλος της κομμουνιστικής Κίνας. Ευσταθεί, ωστόσο, η άποψη αυτή; Το ερώτημα είναι σοβαρό και πολυσύνθετο.
Είναι γεγονός ότι, μετά την ειρηνική —χάρη στον αποβιώσαντα Μπορίς Γιέλτσιν— διάλυση της Σοβιετικής Ενώσεως, η Ρωσία γνώρισε μία χαοτική από κάθε άποψη κατάσταση η οποία λίγο έλειψε να την φέρει στο χείλος του γκρεμού. Όμως, σε σύγκριση με τις αρχές της δεκαετίας του ’90, στην αρχή του 21 ου αιώνα η ρωσική πραγματικότητα είχε βελτιωθεί αισθητά.
Με αφορμή την εντυπωσιακή άνοδο των ενεργειακών τιμών, η ρωσική οικονομία από το 2000 έως και το 2008,γνωρίζε ρυθμούς αναπτύξεως 6,5% κατά μέσον όρο και το ρωσικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) το 2008,είχε ξεπεράσει το 1 τρις- δολλάρια. Την ίδια περίοδο, το βιοτικό επίπεδο είχε ανέβει αισθητά, με εξαίρεση την μέση διάρκεια ζωής, γεγονός το οποίο συνέβαλε στον σχηματισμό μίας αξιόλογης μεσαίας τάξης, η οποία εμφάνιζε όλο και περισσότερο επιχειρηματικό πνεύμα- Εντυπωσιακή άνοδο είχε γνωρίσει, επίσης, και το Χρηματιστήριο της Μόσχας, με αποτέλεσμα πάνω από δύο εκατομμύρια Ρώσοι να είναι πραγματικά πλούσιοι.
Όλες οι παραπάνω εξελίξεις είχαν ανεβάσει στο έπακρον την δημοτικότητα του προέδρου Βλαδίμηρου Πούτιν, ο οποίος, στα μάτια των Ρώσων, ήταν ο άνθρωπος της σταθερότητας και της οικονομικής αναπτύξεως. Συνεπώς, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι, με βάση δημοσκοπήσεις, ο Ρώσος πρόεδρος για μια περιόδο είχε λαϊκή αποδοχή πάνω από 70%, ποσοστό που τού επέτρεπε να ασκεί πολιτική ελάχιστα συμβατή με τις δημοκρατικές αρχές. Ταυτοχρόνως, μέσα από την επανακρατικοποίηση της οικονομίας —και με την βοήθεια των πραιτωριανών του, των «σιλόβικι», που ήταν και είναι όλοι άνθρωποι της πρώην KGB— ο πρόεδρος Πούτιν έχει δημιουργήσει ένα σύστημα εξουσίας το οποίο συνιστά μια νέα εκδοχή της πάλαι ποτε «διάσημης» νομενκλατούρας. Στους επονομαζόμενους «σιλόβικι» ανήκει μία ευρύτερη ομάδα ισχυρών ανθρώπων, στην οποίαν περιλαμβάνονται εισαγγελείς, στρατιωτικοί, μέλη των υπηρεσιών ασφαλείας και των μυστικών υπηρεσιών, οι οποίοι έχουν καταλάβει καίριες θέσεις στο πολιτικό προσκήνιο, βοηθώντας, τον πρόεδρο Πούτιν να δομήσει το δικό του σύστημα εξουσίας.
Το σύστημα αυτό, ενίσχυε συνεχώς τις αυτοκρατορικές βλέψεις του Ρώσου προέδρου, ο οποίος υπό την επιρροή και κάποιων συμβούλων του, γινόταν όλο και πιο επιθετικός έναντι της Δύσης, γεγονός που τον βοηθούσε να κάνει πιο απολυταρχικό το εσωτερικό καθεστώς, προσφέροντας απολυταρχικές εξουσίες και στους πιστούς του ολιγάρχες.
«Η Ρωσία των αρχών του 2000,είχε τα χαρακτηριστικά μιας δημοκρατίας. Όμως, με την επιρροή των σιλόβικι, αυτή η δημοκρατία σήμερα έχει μετατραπεί σε τραγική ψευδαίσθηση», δηλώνει η έγκριτη Ρωσίδα κοινωνιολόγος Ειρήνη Κριστανιόφσκαγια. Επισημαίνει όμως ότι μετά την εισβολή στην Ουκρανία και την αποτυχία της,οι πραιτωριανοί σε υψηλό ποσοστό δυσφορούν με τις απόψεις και ενέργειες του Ρώσου προέδρου. Στο μέτρο δε που οι κυρώσεις της Δύσης θα γίνονται πιο αισθητές σε λαϊκό επίπεδο, με τη Ρωσία να καθίσταται ενεργούμενο της κινεζικής στρατηγικής, στα παρασκήνια του Κρεμλίνου τα πολιτικά παιχνίδια θα χοντραίνουν. Και υπό αυτή την έννοια το όλο σκηνικό θα μπορούσε να αλλάξει. Ξαφνικά δε και χωρίς πολλές φανφάρες. Αυτές τις τελευταίες κάποιοι ολιγάρχες σιλοβίκι τις απεχθάνονται. Συνεπώς σε κάθε στιγμή η Ρωσία μπορεί να προσφέρει εκπλήξεις. Ειδικά. δε τώρα που το γεωπολιτικό γίγνεσθαι μεταβάλλεται και στη Μέση Ανατολή, όπως και στην Τουρκία.
Κλείνουμε με ένα ερώτημα: Ποιον ρόλο παίζουν οι πιστοί στον Ρώσο πρόεδρο ολιγάρχες στις Ελληνο-ρωσικές σχέσεις και σε ποιον βαθμό επηρεάζουν την ελληνική πολιτική σκηνή;
Πηγή: ot.gr
