Η μέση παγκόσμια επιφανειακή θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 3,7 – 4,8 °C, εάν δεν υιοθετηθούν νέες πολιτικές μετρίασης της κλιματικής αλλαγής.
Επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στην ατμοσφαιρική ρύπανση, τη δημόσια υγεία και τη διαχείριση ποιότητας του αέρα σε εσωτερικούς χώρους.
Του Δρ Κωνσταντίνου Ελευθεριάδη*
Η Ευρώπη, συγκεκριμένα, θεωρείται από τις πλέον ευαίσθητες περιοχές όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, καθώς αναμένεται να παρουσιάσει υψηλότερου βαθμού θέρμανση σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Ήδη παρατηρείται μια σταδιακή θέρμανση (αύξηση της θερμοκρασία κατά μέσο όρο κατά 0,9 °C για το διάστημα 1901 – 2005), ενώ τα μελλοντικά κλιματικά σενάρια προβλέπουν ότι η παρατηρούμενη θέρμανση θα φέρει πιο συχνά, πιο έντονα και μεγαλύτερης διάρκειας επεισόδια καύσωνα, ιδιαίτερα στην Νότια και Ανατολική Ευρώπη, αλλά και σε περιοχές που επί του παρόντος δεν είναι επιρρεπείς σε τέτοια φαινόμενα . Επιπλέον, αναμένεται να αυξηθούν οι χειμερινές βροχοπτώσεις στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη και να μειωθούν στη Νότια Μεσόγειο. Οι θερινές βροχοπτώσεις αναμένεται να μειωθούν σημαντικά τόσο στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη, όσο και στη Μεσόγειο. Στις Μεσογειακές περιοχές προβλέπεται αύξηση της ισχύος των βροχοπτώσεων μικρής διάρκειας (1 – 2 ημέρες). Τέλος, η κλιματική αλλαγή μπορεί να επιφέρει και μεταβολές σε σημαντικές μετεωρολογικές παραμέτρους που δεν ευνοούν την ανάμειξη και διασπορά της τοπικής ρύπανσης, και τελικά δρουν αυξητικά στη δια μόρφωση των συγκεντρώσεων των ατμοσφαιρικών ρύπων. Οι μεταβολές στη θερμοκρασία που επιφέρει η κλιματική αλλαγή μπορούν να επηρεάσουν τις εκπομπές ρύπων από φυσικές πηγές και να οδηγήσουν σε συχνότερα και μεγαλύτερης έντασης επεισόδια ρύπανσης φυσικής προέλευσης, όπως η μεταφορά ερημικής σκόνης και οι δασικές πυρκαγιές. Μη ελεγχόμενη χρήση ορυκτών υλών σε σταθερές επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητας αέρα αστικών περιοχών, μέσω της μακρινής μετα φοράς των εκπεμπόμενων ρύπων . Οι δασικές πυρκαγιές είναι μια από τις σημαντικότερες πηγές ατμοσφαιρικών ρύπων, τόσο αέριων όσο και σωματιδιακών. Τα κλι ματικά σενάρια για τον επόμενο αιώνα προ βλέπουν αυξημένη θερμοκρασία, περισσότερους και πιο έντονους καύσωνες, μειωμένη υγρασία του εδάφους και παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας, συνθήκες που επιτεί νουν τον κίνδυνο έναρξης πυρκαγιών, κα θώς και εξάπλωσής τους. Ενεργειακή απόδοση Διαχείριση της ενέργειας και των φυσικών πόρων Πυρηνική τεχνολογία Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Οχήματα υβριδικά – χαμηλών & μηδενικών εκπομπών Δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα Αύξηση στη χρήση του «μη ελεγχόμενου» πετρελαίου Βιοκαύσιμα και κινητές πηγές Βιομάζα. Συνέργειες και αντισταθμίσεις στις διαφορετικές πολιτικές και τεχνολογίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα Η κλιματική αλλαγή αναμένεται, επίσης, να επηρεάσει τον κύκλο αναπαραγωγής των φυτών και των μυκήτων, μεταβάλλοντας την χρονική περίοδο, παραγωγή και χωρική κα τανομή των αεροαλλεργιογόνων . Αρκετές μελέτες, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, έχουν αναλύσει ιστορικά δεδομένα σχετικά με τις περιόδους γύρης και τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας συμπίπτει με εκκίνηση της περιόδου γύρης νωρίτερα μέσα στον χρόνο, σχεδόν για όλα τα είδη και σε όλες τις υπό μελέτη περιοχές. Λιγότερα πειραματικά στοιχεία υπάρχουν σχετικά με την επιμήκυνση της περιόδου εμφάνισης της γύρης ή αυξήσεις στο συνολικό εποχικό φορτίο γύρης. Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις ότι η αύξηση της συγκέντρωσης του CO2 στην ατμόσφαιρα μπορεί να έχει και άμεσες επιπτώσεις, διεγείροντας τα φυτά για την παραγωγή με γαλύτερης ποσότητας γύρης.. Η πανδημία COVID-19 αποκάλυψε πόσο ση μαντική είναι η ποιότητα αέρα στους κλιματιζόμενους χώρους, καθώς η μη ανανέωση του αέρα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην υψηλή μεταδοτικότητα της COVID-19, λόγω του μικρού μεγέθους των αερολυμάτων και της δυνατότητάς τους να παραμείνουν στον αέρα αρκετές ώρες. Το ίδιο ισχύει και για τους κάθε είδους ρύπους που παγιδεύονται ή δημιουργούνται απο διαφορες δραστηριότητες στους χώρους εργασίας ή στις κατοικίες. Η κλιματική αλλαγή και η υπερθέρμανση στις χώρες της Μεσογείου θα αυξήσει τη δι άρκεια που θα γινεται χρήση κλιματισμού σε κλειστούς χωρους. Η σωστή διαχείριση του αέρα στους εσωτερικούς χώρους και η απομάκρυνση των σωματιδίων του αερολύματος μπορεί να μειώσει σημαντικά το φορτίο ρύπανσης.
ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΟΘΗΚΕ ΣΤΟ ΕΛΙΝΥΑΕ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ
*Διευθυντής Ερευνών, ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», Εργαστήριο: Ραδιενέργεια Περιβάλλοντος & Τεχνολογίας Αερολύματος για ατμοσφαιρικές και Κλιματικές επιπτώσεις (ΕΡΠΤΑΚ)
