Της Μάχης Τράτσα
Το ισραηλινό θαύμα των start-ups δεν είναι τυχαίο στο Ισραήλ. Ως μία από τις χώρες που πλήττεται ήδη από τις ακραίες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, στράφηκε εγκαίρως στην τεχνολογική καινοτομία προκειμένου να αναζητήσει λύσεις, ενισχύοντας παράλληλα και την επιχειρηματικότητα. Δεν είναι διόλου τυχαίο, ότι το διάστημα 2018-2020, οι συνολικές επενδύσεις στο Ισραήλ μόνο για την κλιματική τεχνολογία έφτασαν τα 2,97 δισ. δολάρια, με την κυβέρνηση της χώρας να παρέχει συμπληρωματική στήριξη 280 εκατ. δολάρια.
Συνολικά, 637 start-ups , με την πλειονότητα να έχουν ιδρυθεί την τελευταία επταετία, αναπτύσσουν ιδέες και εργαλεία με στόχο το περιβαλλοντικό και κλιματικό όφελος. Φέτος, στην 27η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP27) που διεξάγεται αυτές τις ημέρες στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου, αυτό το μικρό κράτος της Μέσης Ανατολής συμμετέχει για πρώτη φορά με ειδικό περίπτερο, στο οποίο την τιμητική της έχει μια start-up, η H2Pro, η οποία ξεκίνησε πιλοτικά να παράγει υδρογόνο, με μια καινοτόμο μέθοδο.
Μάλιστα, χθες η H2Pro και η μαροκινή εταιρεία ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Gaia Energy _ από τις μεγαλύτερες στην Αφρική _ υπέγραψαν συμφωνία για τη συν-ανάπτυξη ενός έργου πράσινου υδρογόνου, προοπτικής πολλών γιγαβάτ (GW). Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2019, έπειτα από χρόνια μελετών στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Ισραήλ «Technion». Η έρευνα της ιδρυτικής της ομάδας κατέληξε στην ανάπτυξη ενός ηλεκτροχημικού θερμικά ενεργοποιημένου χημικού, του E-TAC που χρησιμοποιεί ηλεκτρική ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας για να διαχωρίσει το νερό σε υδρογόνο και οξυγόνο. Η καινοτομία έγκειται στον νέο τρόπο για τον διαχωρισμό του νερού με χρήση υγρού ηλεκτρολύτη στους 120 βαθμούς Κελσίου.
Σε αυτή τη διαδικασία, το υδρογόνο και το οξυγόνο παράγονται χωριστά σε διαφορετικές φάσεις: μια ηλεκτροχημική φάση και μια θερμικά ενεργοποιημένη χημική φάση. Στην ηλεκτροχημική φάση, καταναλώνεται ηλεκτρισμός και παράγεται υδρογόνο. Το κύριο πλεονέκτημα του E-TAC είναι η απόδοση που φτάνει στο 95% (σε σύγκριση με 60-70% άλλων εναλλακτικών μεθόδων παραγωγής υδρογόνου), γεγονός που μειώνει σημαντικά το λειτουργικό κόστος.
Στην καινοτόμα λύση της H2Pro προβάλλεται η χρήση νικελίου, το οποίο καθιστά τη συγκεκριμένη μέθοδο φθηνότερη από άλλες που χρησιμοποιούν για την παραγωγή υδρογόνου ιρίδιο ή άλλα αλκάλια που είναι πολύ ακριβά. Σε κάθε περίπτωση και ο επικεφαλής της H2PRO κ. Μάρκο Τάλμον παραδέχεται ότι εάν το κόστος παραγωγής υδρογόνου δεν πέσει από τα 5 με 10 δολάρια που είναι σήμερα στο 1 δολάριο η παραγωγή δεν θα είναι συμφέρουσα.
Τα πρώτα πιλοτικά της συστήματα 0,4 MW θα λανσαριστούν το 2023 και η εμπορική γραμμή παραγωγής θα ξεκινήσει το 2024, με μια μονάδα 600 MW/έτος. Η H2Pro σχεδιάζει να παραδώσει τα συστήματά της σε εμπορική κλίμακα έως το 2025.
Στην H2Pro ήδη επενδύει η «Breakthrough Energy Ventures», που έχει δημιουργήσει ο Μπιλ Γκέιτς για να στηρίξει τη στροφή προς τη βιώσιμη ενέργεια. Όπως άλλωστε έχει πει ο αμερικανός μεγιστάνας, το υδρογόνο είναι ο ελβετικός σουγιάς της απανθρακοποίησης για την παγκόσμια οικονομία. H «H2Pro» έχει συγκεντρώσει επενδυτικά κεφάλαια άνω των 100 εκατ. δολαρίων και υποστηρίζεται εκτός από τον Μπιλ Γκέιτς και από άλλους κορυφαίους επενδυτές όπως οι εταιρείες Hyundai, New Fortress Energy, Temasek Holdings, Horizons Ventures, ArcelorMittal, Yara Growth Ventures, Sumitomo Corporation, Extantia, Bazan και Doral.
Αποθήκευση ενέργειας με πεπιεσμένο αέρα
Η Augwind, μια ισραηλινή εταιρεία τεχνολογίας που ιδρύθηκε το 2012 από τον Δρ. Ορ Γιόγκεφ, ανέπτυξε μια εναλλακτική λύση για την αποθήκευση ενέργειας, ακολουθώντας μια μέθοδο υπόγειας αποθήκευσης αέρα σε υψηλή πίεση. Η βασική τεχνολογία της αποτελεί τη βάση για δύο «προϊόντα»: το σύστημα ενεργειακής απόδοσης AirSmart για βιομηχανικές εφαρμογές που διατίθεται στο εμπόριο από το 2016, με περισσότερες από 50 εγκαταστάσεις σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες στο Ισραήλ και το σύστημα αποθήκευσης ενέργειας AirBattery. Ουσιαστικά πρόκειται για έναν συνδυασμό αντλούμενης υδροηλεκτρικής ενέργειας και αποθήκευσης ενέργειας με πεπιεσμένο αέρα.
Υποστηριζόμενη από την Αρχή Καινοτομίας του Ισραήλ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Augwind έκανε σημαντικά βήματα προς την ανάπτυξη και την εμπορευματοποίηση των κατοχυρωμένων με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τεχνολογιών της. Το σύστημα αποθήκευσης ενέργειας AirBattery έχει εξασφαλίσει έργα άνω των 200 MWh στο Ισραήλ και πλέον εισχωρεί στις διεθνείς αγορές, ενώ το AirSmart είναι πλέον διαθέσιμο στις αγορές των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Από το 2019, η μετοχή της εταιρείας διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ.
Ασύρματη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων
Παράλληλα, πολλές άλλες ισραηλινές startups δραστηριοποιούνται στον ενεργειακό τομέα. Όπως η Eectreon, η οποία αναπτύσσει για τον στόλο των ηλεκτρικών οχημάτων μια τεχνολογία ασύρματης φόρτισης, τοποθετώντας χάλκινα πηνία ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του δρόμου — κατά μήκος αυτοκινητοδρόμων, σε σταθμούς λεωφορείων, σε χώρους στάθμευσης και σε κέντρα logistics.
Άλλη πάλι, η Eco Wave Power λειτουργεί από το 2014 στο λιμάνι της Γιάφα έναν σταθμό ηλεκτροπαραγωγής κυματικής ενέργειας. Μάλιστα, η εταιρεία προωθεί την επέκταση του έργου σε συνεργασία με την Electricite De France (EDF), την γαλλική κρατική εταιρεία παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
Πηγή: ot.gr
