Του Δημήτρη Τζάνα*
Η ολοκλήρωση του 1ου εξαμήνου έγινε φέτος με την καταγραφή ιδιαίτερα υψηλών απωλειών για τους διεθνείς δείκτες της τάξης του 20%, με τις απώλειες του τεχνολογικού δείκτη Nasdaq να προσεγγίζουν το 30%! Με την εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία να συνεχίζεται τροφοδοτώντας εφιαλτικά σενάρια για τις τιμές ενέργειας κατά τη χειμερινή περίοδο και τις ελλείψεις σιταριού και ζωοτροφών να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή τροφίμων, απειλώντας τον πλανήτη ακόμη και με επισιτιστική κρίση. Σαν αποτέλεσμα, ο γνωστός για τις απαισιόδοξες προβλέψεις του Νουριέλ Ρουμπινί αναγγέλλει την αναπόφευκτη επέλαση του στασιμοπληθωρισμού στο εγγύς μέλλον, ενώ ακόμη και η συνήθως ψύχραιμη J.P. Morgan πιθανολογεί τριπλασιασμό της τιμής του πετρελαίου αν η Ρωσία κλείσει τη στρόφιγγα της Gazprom στους επόμενους μήνες.
Ήδη πάντως, η Ευρώπη πλήττεται ολοένα και περισσότερο. Με το πληθωρισμό στην ευρωζώνη να φτάνει το 8,6% τον Ιούνιο. Ενεργειακούς κολοσσούς όπως η γερμανική Uniper να ζητούν επειγόντως κρατική βοήθεια αφού προμηθεύονται φυσικό αέριο σε ολοένα και ψηλότερες τιμές αλλά πουλούν με χαμηλές καταγράφοντας ζημιές, με την τιμή του να έχει αυξηθεί κατά 700% από τις αρχές του 2021. Το Μάιο, το εμπορικό ισοζύγιο της Γερμανίας ήταν ελλειμματικό, για πρώτη φορά από το 1991. Την ίδια ώρα, η Bundesbank επιθυμεί να αυστηροποιηθούν οι προϋποθέσεις για νέες αγορές ομολόγων των χωρών του Νότου από την ΕΚΤ, προκαλώντας προβληματισμό για την ικανότητα της Ευρώπης να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τυχόν νέες χρηματοοικονομικές αναταράξεις από αδύναμους κρίκους, όπως για παράδειγμα της Ιταλίας.
Με τα δεδομένα αυτά, δεν διαφαίνεται ότι οι αγορές έχουν ακόμη βρει το σημείο καμπής, το σημείο δηλαδή όπου θα συνθηκολογήσουν (capitulation) θεωρώντας ότι εφεξής θα αρχίσει η σταδιακή αναρρίχηση των δεικτών, με τον Economist να υπενθυμίζει ότι η χρηματοοικονομική κρίση του 2007-09 χρειάστηκε 17 μήνες για να ξεπεραστεί.
Στην Ελλάδα, οι εξαμηνιαίες απώλειες του Γ.Δ. ήταν σχετικά χαμηλές (στο -9,2% για το Γ.Δ.) όμως δεν φαίνεται να ολοκληρώθηκαν. Τα «ήρεμα νερά στο Αιγαίο» που συνομολογήθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ είναι πιθανό να παραβιαστούν με ευθύνη της τουρκικής πλευράς. Το ρευστό πολιτικό σκηνικό παραμένει και ουδείς μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο διενέργειας πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο. Οι δείκτες οικονομικής συγκυρίας και παραγγελιών επιδεινωθήκαν τον Ιούνιο και δύσκολα θα βελτιωθούν τον Ιούλιο, με τον πληθωρισμό να ξεπερνά το 12% τον Ιούνιο. Παραμένουν τα «καλά νέα» από τις τουριστικές εισπράξεις που καλούνται να υπεραποδόσουν για να αντισταθμίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις από τις αυξημένες πληρωμές για καύσιμα, ώστε να επιτρέψουν μια αξιοπρεπή θετική επίδοση για το ΑΕΠ, πάνω από το συντηρητικό +3,2% που εκτιμά η ΤτΕ στην έκθεσή της.
Ενόψει των παραπάνω, το ελληνικό χρηματιστήριο κινείται πλαγιοκαθοδικά με τις συναλλαγές δύσκολα ξεπερνούν τα 60 εκ. ευρώ ημερησίως. Με τον τραπεζικό κλάδο να αποτελεί τον αδύναμο κρίκο παρά το γεγονός ότι δρομολογούν αυξημένη πιστωτική επέκταση με ολοένα και ψηλότερα επιτόκια, καθώς η δυσμενής συγκυρία είναι πιθανό να προκαλέσει νέα γενιά μη εξυπηρετούμενων δανείων. Με την παραβίαση των 800 μονάδων να προκρίνει τα σενάρια συνέχισης της πλαγιοκαθοδικής κίνησης του Γ.Δ. σε σχέση με εκείνα που θεωρούσαν εφικτή την επάνοδο προς τις 835 μονάδες. Μια θετική ετυμηγορία της Fitch για το αξιόχρεο της ελληνικής οικονομία αποτελεί ενδεχομένως το μόνο λόγο που θα μπορούσε να συμβάλει στην αναβάθμιση της επενδυτικής ψυχολογίας στο ελληνικό χρηματιστήριο για το αμέσως επόμενο διάστημα.
*Δ/ντης Επενδύσεων Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ
