Του Αντώνη Βενέτη
Η «Κ» της 17.2.2024, αναφερόμενη στον αιφνίδιο και ύποπτο θάνατο του Ρώσου ακτιβιστή Αλεξέι Ναβάλνι, ανέγραψε ότι είχε υπάρξει έγκλειστος και στις φυλακές του Βλαντιμίρ, 250 χλμ περίπου ανατολικά της Μόσχας.
Στη φυλακή αυτή βρέθηκαν «τρόφιμοι» Έλληνες κομμουνιστές ναυτεργάτες, οι οποίοι στη διάρκεια της ανελέητης εμφύλιας διαμάχης (1946-1949) ανταποκρίθηκαν στην έκκληση του ΚΚΕ ν’ ανέβουν στα βουνά για να πολεμήσουν τον «μοναρχοφασισμό» για «Λευτεριά και Δημοκρατία» και άλλη ηχηρά παρόμοια, και εντάχθηκαν στον λεγόμενο ΔΣΕ>
Είναι μια σχεδόν άγνωστη πτυχή της εμφύλιας σύρραξης την οποία αποκαλύπτει ο μακαρίτης πολιτικός Επίτροπος της μεραρχίας του ΔΣΕ, της οποίας διοικητής υπήρξε ο Χαρίλαος Φλωράκης, ο Θεσσαλός Κώστας Γκριτζώνας (πολιτικός πρόσφυγας στη Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ), στα βιβλία του «Οι Έλληνες ναυτεργάτες στην πολιτική προσφυγιά», εκδόσεις ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ και «Μετά το Γράμμο», εκδόσεις ΓΛΑΡΟΣ. Από τα βιβλία αυτά ο αναγνώστης πληροφορείται πως φλογεροί Έλληνες κομμουνιστές, οι ναυτεργάτες, βρέθηκαν από την απεραντοσύνη των ωκεανών στα κάτεργα της παγωμένης Σιβηρίας.
Ένας απ’ αυτούς ήταν ο Μανώλης Λυσίκατος από το Λεωνίδιο της Κυνουρίας, ο οποίος ηγήθηκε ναυτικής ανταρσίας στο πλοίο που εργαζόταν ως θερμαστής για ν’ ανέβουν αυτός και σύντροφοί του στα ελληνικά βουνά. Μετά την πτώση του Γράμμου βρέθηκε κι αυτός πολιτικός πρόσφυγας στο μακρινό Ουζμπεκιστάν.
Πολύ σύντομα αντελήφθησαν οι ναυτεργάτες τι εστί ΚΚΕ και Σοβιετικό καθεστώς και κάποιοι απ’ αυτούς επιχείρησαν να δραπετεύσουν μέσω Αφγανιστάν!
Συνελήφθησαν, όμως, και ο Μανώλης Λυσίκατος, ο οποίος ανάλωσε τη ζωή του στην υπηρεσία του Κόμματος, κατεδικάσθηκε στην «ήπια» ποινή των 10 ετών και εγκλείστηκε στη φυλακή του Βλαντιμίρ, την οποία ο Κ. Γκριτζώνας χαρακτηρίζει «φυλακή πολύ αυστηρά οργανωμένη». Μαζί του και οι ναυτεργάτες Γεώργιος Τσίρος, ο Προκάκης Κοσμάς και ο Χρηστοφής Παναγιώτης με 7 χρόνια έκαστος.
Δεκάδες άλλοι ναυτεργάτες βρέθηκαν στα κάτεργα της Σιβηρίας. Δε διέπραξαν κάποιο ποινικό αδίκημα, ούτε καν πταίσμα, αλλά «οι ναυτεργάτες αυτοί φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν επειδή ζητούσαν να εργαστούν σε καράβια ανατολικών χωρών αντί να κάνουν άλλη δουλειά, που δεν είχε καμία σχέση με το επάγγελμα του ναυτεργάτη. Η ηγεσία, όμως, του ΚΚΕ δε συμφωνούσε σ’ αυτό το αίτημα των ναυτεργατών και αντί να τους στείλουν στη θάλασσα μεσολάβησε στους Σοβιετικούς για να τους στείλουν στις φυλακές, στα στρατόπεδα και στην εξορία όπου παρέμειναν μερικά χρόνια.»
