Του Λάμπρου Ροϊλού*
Η ευρύτερη περιοχή της Ρωσίας (τώρα με το όνομα: Ρωσική Ομοσπονδία) είναι μια χώρα που διαχρονικά διαφεντεύονταν από έναν απολυταρχικό άρχοντα και τους περί αυτόν.
Από τον τσάρο (ανεπηρέαστο από τα χρόνια του διαφωτισμού της Ευρώπης) η εξουσία του πέρασε στους επαναστάτες κομμουνιστές (Λένιν, Στάλιν), και μετά την κατάρρευσή του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1989 και την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης (ΕΣΣΔ) το 1991, ουσιαστικά μεταβιβάστηκε στους (τότε δημιουργηθέντες) πλούσιους Ρώσους ολιγάρχες υπό τον πρόεδρο Γέλτσιν, με μοιρασμένη εξουσία αρχικά. Για να καταλήξει τέλος την τελευταία εικοσιπενταετία στον κόκκινο Τσάρο Πούτιν.
Τσάρο, γιατί έχει την απόλυτη εξουσία που είχε και αυτός. Κόκκινο, γιατί γαλουχήθηκε για σχεδόν 40 χρόνια από το καταπιεστικό (συμβολικά κόκκινο) κομμουνιστικό καθεστώς, σε αυστηρή, στρατιωτική πειθαρχία σαν πράκτορας και ύστερα διευθύνων της υπηρεσίας αντικατασκοπείας της KGB, μετέπειτα FSB. Με την ιδιότητά του αυτή προφανώς μυήθηκε στον κυνικό ρεαλισμό, απάθεια στον ανθρώπινο πόνο, αδιαφορία για τον κίνδυνο ή τις συνέπειες των πράξεων του. Στις μηχανορραφίες, ψέματα, υποκρισία και δολοπλοκίες. Σε όλα αυτά τα «προσόντα» δηλαδή, που πρέπει να διακρίνουν έναν καλό κατάσκοπο των μυστικών υπηρεσιών, ιδιαίτερα της KGB, άξιο απόγονο ενός Ρασπούτιν. Με ομοιότητα στο όνομα αλλά και στην χάρι.
Τα προσόντα αυτά, του ήταν ιδιαίτερα χρήσιμα όταν εισέβαλλε καταστρέφοντας υποδομές και σκοτώνοντας/εκτοπίζοντας γυναικόπαιδα (υπό άθλιες συνθήκες), ενός αδελφού λαού, όπως τον χαρακτήρισε, η χώρα του οποίου ιστορικά και γεωγραφικά αποτελούσε συνέχεια της Ρωσίας.
Ο Πούτιν μεγάλωσε μέσα σε αυτά τα δεδομένα και σε μια χώρα που διαφέντευε τις 15 χώρες της ΕΣΣΔ, και τις άλλες 7 χώρες του συμφώνου της Βαρσοβίας.
Μια Σοβιετική Ένωση που κατέπνιγε την επανάσταση στην Ουγγαρία (1956) και που εισέβαλε με τανκς στην εξεγερμένη Τσεχοσλοβακία το 1968.(Χώρες του συμφώνου της Βαρσοβίας).
Όταν ανέλαβε μετά τον Γέλτσιν, άφησε τον πλούτο στους ολιγάρχες υπό τον όρο ότι δεν θα έχουν καμία ανάμειξη στις εξουσίες διοίκησης της Ρωσίας που είχαν πριν. Εν συνεχεία έδωσε στο Ρωσικό λαό αυτό που για πολλές δεκαετίες είχε στερηθεί: Ένα Δυτικό καταναλωτικό τρόπο ζωής, ανεξαρτήτως του χαμηλότερου ΑΕΠ και κατά κεφαλήν εισοδήματος: Επέτρεψε και διευκόλυνε τα ταξείδια στο εξωτερικό. Πέτυχε την εισροή καταναλωτικών αγαθών από την Δύση, όπως ηλεκτρικών συσκευών, κινητών τηλεφώνων, μέσων διαδικτυακής σύνδεσης, οπττικο-ακουστικών μέσων προηγμένης τεχνολογίας, αυτοκινήτων, επωνύμων δυτικών ενδυμάτων και τροφίμων, μέσω πολυτελών ή εμβληματικών καταστημάτων Δυτικής προέλευσης. Μόσχα και Αγ.Πετρούπολη, που έσφυζαν από ζωή, καταστήματα και προσφερόμενα είδη, μη έχοντας τίποτα να ζηλέψουν από τις αντίστοιχες Δυτικές μεγαλουπόλεις. Οι Ρώσοι πολίτες φαίνονταν να αναγνωρίζουν στην ηγεσία του Πούτιν την αλλαγή αυτή, έστω και αν αυτός από το παρασκήνιο κινούσε με αντιδημοκρατικό αυταρχικό τρόπο τα νήματα.
Όταν οι πολιτικοί του αντίπαλοι έπεφταν νεκροί από σφαίρες (όπως ο Νέμτσοφ) ή δηλητηριάζονταν/φυλακίζονταν/εξοντώνονταν όπως πρόσφατα ο Ναβάλνι, (νωρίτερα ο Λιτβινένκο), ενώ έλεγχε πλήρως τα ΜΜΕ.
Στηρίζονταν βεβαίως στα ενεργειακά αποθέματα της Ρωσίας σε φυσικό αέριο, πετρέλαιο, σιτηρά κ.α. που της επέτρεπαν παράλληλα και σημαντικό εμπλουτισμό του στρατιωτικού της οπλοστασίου και σημαντικό γεωστρατηγικό ρόλο.
Κρατώντας ικανοποιημένους με αυτό τον τρόπο τους πολίτες, ο Πούτιν νοσταλγούσε και έβαζε τα θεμέλια της ανασύστασης της γεωστρατηγικής δύναμης που είχε η ΕΣΣΔ με κέντρο τώρα την Ρωσική ομοσπονδία, χωρίς την μιζέρια που την συνόδευε.
Το 2008, ενδεχομένως και σαν αντίδραση στις φήμες και αναφορές εκείνη τη χρονιά για ένταξη της Γεωργίας και Ουκρανίας ( πρώην χωρών της ΕΣΣΔ) στο ΝΑΤΟ, εισέβαλε στη Γεωργία και μετά από ολιγοήμερο πόλεμο επέβαλε την θέληση του και την ουσιαστική υποταγή της χώρας στον έλεγχο του.
Παίρνοντας φόρα από αυτό και την χλιαρή αντίδραση των Δυτικών, προσάρτησε το 2014 μετά από εξέγερση των Ρωσόφωνων και σύντομη σύρραξη, τη χερσόνησο της Κριμαίας. Με την αιτιολογία ότι αυτή Ρωσοκρατείται, ότι ανεξαρτητοποιήθηκε από την Ουκρανία και ήθελε την συνένωση με την μητέρα Ρωσία. Παρόμοια σύγκρουση έλαβε χώρα τότε στις περιοχές των Ρωσόφωνων περιοχών της Ουκρανίας Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ που έληξε με την συμφωνία του Μινσκ περί μερικής των αυτοδιοίκησης, ενώ διεκδικεί τώρα την ολοσχερή προσάρτηση τους, έχοντας καταλάβει το μεγαλύτερο τμήμα τους.
Το 2020 στον πόλεμο Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας για την διαφιλονικούμενη περιοχή των Ναγκόρνο-Καραμπάκχ, η Ρωσία αφού άφησε στο έλεος της την Αρμενία (αν και ήταν αυτή μέλος της στρατιωτικής συμμαχίας -Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας (ΟΣΣΑ-) και στις ορέξεις των Αζερμπαϊτζάν και Τουρκίας, επενέβη για ειρήνευση στην περιοχή δύο μήνες μετά. Επιβεβαιώνοντας έτσι πάλι ο Πούτιν την κυριαρχία του επί των πρώην χωρών της ΕΣΣΔ, Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν.
Τον Ιανουάριο του 2022 όταν υπήρξαν μαζικές λαϊκές εξεγέρσεις στο Καζακστάν (πάλι πρώην χώρας της ΕΣΣΔ) κατά του εκεί καθεστώτος με αφορμή τις τιμές των καυσίμων κ.α., ο Πούτιν έστειλε 2.000 Ρώσους στρατιώτες μετά από αίτημα των κυβερνώντων για να επιβάλει την τάξη.
Στις κυρώσεις της Δύσης κατά του δικτάτορα της Λευκορωσίας Λουκασένκο για την φυλάκιση και βασανισμό του αντιπολιτευόμενου ακτιβιστή Προτασέβιτς και την απόπειρα προσφυγικών ροών από τη χώρα του στην Ευρώπη προερχόμενων από Τουρκία, ο Πούτιν πήρε το μέρος και ενίσχυσε τον Λευκορώσο δικτάτορα. Ο τελευταίος εξαργυρώνει αυτή την «επιταγή» με τη συνδρομή του στην εισβολή κατά της Ουκρανίας.
Σε όλες τις πιο πάνω περιπτώσεις ελέω Πούτιν, επιβεβαιωνόταν ότι η Ρωσική Ομοσπονδία εξακολουθούσε να είναι το μεγάλο αφεντικό στις περιοχές της πρώην ΕΣΣΔ.
Η «Μεγάλη Αγία Ρωσία»: Σύμφωνα με δημοσίευση στο περιοδικό ΤΙΜΕ (15-4-22), ο Πούτιν με μια θρησκευτική ρητορική, κεφαλαιοποιεί πάνω σε μια μακρά παράδοση που φαντάζεται μια Μεγάλη Ρωσία να επεκτείνεται και να συμπεριλαμβάνει τις σημερινές Ουκρανία και Λευκορωσία, σαν μια συνενωμένη περιοχή γνωστή με το όνομα «Αγία Ρωσία». Αυτή η «πνευματική συνένωση» των τριών εθνών θέλει να εμφανιστεί από τον Πούτιν σαν η δικαιολογία για την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» (όχι εισβολή σε ξένο κυρίαρχο κράτος) κατά του Ουκρανικού δήθεν «ναζιστικού καθεστώτος» που την κυβερνά. Οι οπαδοί αυτής της «μεγάλης ιδέας», ορθόδοξοι Ρώσοι εθνικιστές, βλέπουν στην «επιχείρηση» αυτή την επαλήθευση της προφητείας ενός αγίου μοναχού του 20ου αιώνα από το ουκρανικό Chernihiv, σύμφωνα με την οποία «όπως ο Θεός, Χριστός και Άγιο πνεύμα, απαρτίζουν την αδιαίρετη Αγία Τριάδα, έτσι και η Ρωσία, Ουκρανία και Λευκορωσία απαρτίζουν την Αγία Ρωσία και δεν μπορούν να διαχωριστούν».
Τα πιο πάνω θεωρώ ότι συμπίπτουν με το γεγονός ότι μετά την πτώση του κομμουνισμού το 1989, η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1991 με απόφαση των τριών προέδρων Ρωσίας, Ουκρανίας και Λευκορωσίας με τις γνωστές ως συνθήκες της Belovezhskaya.
Οπότε, τι πιο φυσικό; Μετά την αναμενόμενη από τον Πούτιν υποταγή της Ουκρανίας (κατεστραμμένης από την εισβολή και με άλλη κυβέρνηση υποχείριο του), με την Λευκορωσία στο τσεπάκι του, να οραματιζόταν αυτός την ανασύσταση της Σοβιετικής Ένωσης (με άλλο όνομα) μετά από συναπόφαση των τριών αυτών χωρών, στο ιδεατό της «Μεγάλης Ρωσίας » υπό την μοναδική και απόλυτη βέβαια ηγεσία του ίδιου.
Η ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΥΤΙΝ: Για όλα τα πιο πάνω η ευθύνη των Δυτικών είναι μεγάλη και δεν περιορίζεται μόνο στο «ζόρισμα» της Ρωσίας από το ΝΑΤΟ με τις χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ ενταγμένες στη Βορειοατλαντική συμμαχία. Τις Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία (από το 1999).Βουλγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία (2004). Αυτές του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Τις Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία (από 2004). Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες.
Είναι και αυτό βέβαια στις ανησυχίες του Πούτιν (ιδιαίτερα λόγω των δημοκρατικών καθεστώτων σε αυτές). Αυτό όμως φρονούμε ότι είναι ένα άλλοθι που εμφανίζεται σαν το επίσημο κίνητρο του Πούτιν για την εισβολή στην Ουκρανία.
Εξάλλου η θρησκευτική διάσταση του πολέμου: για αυτόν είναι Μεσσιανική. Σηκώνοντας το λάβαρο της ορθοδοξίας στο εσωτερικό του και στο εξωτερικό μέσω των φερέφωνων του στο διαδίκτυο (πέραν των πολιτικών του επιχειρημάτων) ισχυρίζεται ότι έρχεται να πατάξει την διαφθορά του Χριστιανικού κόσμου της Δύσης. Την έκλυση των ηθών, την ομοφυλοφιλία, την ηθική διαφθορά, τον φεμινισμό, τις αμβλώσεις, την ασέβεια στην θρησκεία κ.ο.κ. Πράγματα που ηχούν μελωδικά στα ευήκοα ώτα του Τραμπ.
Επιβάλλει στην Ρωσική Εκκλησία και στους χιλιάδες ρώσους ιερείς την ευλογία των όπλων και της εισβολής στους ομόδοξους αδελφούς Ουκρανούς. Πλην μιας διακήρυξης πολύ μικρής μειονότητας, οι τρομοκρατημένοι ρώσοι ιερείς δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να «πειθαρχήσουν». Αλίμονο σε όποιον αρνηθεί ή εκφράσει αντίθετη άποψη. Θα έχει την τύχη των πολιτικών του αντιπάλων που κατά καιρούς έχει εξοντώσει.
Οι ευρωπαίοι έχουν να ζήσουν τέτοιες πολιτικές από την εποχή της Ιεράς Εξέτασης στον Μεσαίωνα, από τις σταυροφορίες στους Αγίους τόπους ή τις κατακτήσεις κυρίως των Ισπανών/ Πορτογάλων στην Αμερική τον 16-17ο αιώνα. Έμελλε λοιπόν να τα ξαναζήσουν τον 21ο αιώνα ελέω του κόκκινου Τσάρου.
Σύμφωνα με το τηλεοπτικό διάγγελμα του Πούτιν του Φεβρουαρίου 2022, με το οποίο δικαιολογούσε την εισβολή στην Ουκρανία, αφού την χαρακτήριζε σαν την «αρχαία αυτή ρωσική χώρα» (χωρίς να την κατονομάζει), ισχυριζόταν ότι οι κάτοικοι της ήταν ορθόδοξοι προ αμνημονεύτων χρόνων και ότι τώρα διώκονται από ένα ανομιμοποίητο «ναζιστικό» καθεστώς στο Κίεβο. Αγνοώντας βέβαια ότι ήταν το Κίεβο με τον μεγάλο πρίγκιπα τουVolodimir τον 10ο αιώνα που πρώτο επέβαλε και διέδωσε στη Ρωσία τον ορθόδοξο χριστιανισμό. Περιφρονώντας επίσης ότι αναφερόταν σε δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση, του Ζελένσκι εκλεγμένου το 2019 με ποσοστό 75%.
Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ είναι η νοσταλγία του για την παλιά γεωστρατηγική αίγλη και κυριαρχία της Σοβιετικής Ένωσης, πυροδοτούμενη από την αλαζονεία, ναρκισσισμό, μεγαλομανία του, για έλεγχο των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών και γενικότερης επιρροής της Ρωσίας με τους πιο πάνω τρόπους. Διευκολυνόμενη από την αδράνεια και το χώρο που του άφησαν οι ισχυροί της δύσης, ΗΠΑ και Ε.Ε. (Να μην ξεχνάμε βέβαια την «αρχή της προληπτικής εισβολής» που εγκαινίασαν οι ΗΠΑ με συμμάχους της στο Ιράκ και πιο πριν στο Βιετνάμ).
Είναι αλήθεια ότι το 2001 ο Πούτιν ζήτησε να μπει η Ρωσία στο ΝΑΤΟ. Ίσως από ανασφάλεια αλλά, και για να υπονομεύσει την συμμαχία εκ των έσω. Από εκεί (με το βίωμα του κατασκόπου που είχε) θα μάθαινε όλα τα στρατιωτικά μυστικά και τα αδύναμα σημεία της. Ποιος θα τον εμπιστευόταν; Τον δέχθηκαν όμως αργότερα για ένα διάστημα σαν μέλος του G7 που έγινε G8 (για τα περισσότερα θέματα) και σε ειδική σχέση με το ΝΑΤΟ.
(Τα πιο πάνω αποτελούν αποσπάσματα από το βιβλίο μου ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ, των εκδόσεων ΠΑΠΑΖΗΣΗ Οκτωβρίου 2023.)
Ο τελικός στόχος του Πούτιν για την Ουκρανία είναι είτε μετά από ανακωχή να την καταλάβει πλήρως με νέα «ειδική στρατιωτική επιχείρηση». Ή να την ελέγξει πλήρως με Ρωσόφιλη κυβέρνηση και μετά από διεξαγωγή νοθευμένου δημοψηφίσματος να την προσαρτήσει χωρίς πόλεμο.
Χαρακτηριστικά ειπώθηκε από τον Ντέϊβιντ Πετρέους (στρατηγό επικεφαλής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στο Αφγάνιστάν και αργότερα διευθυντή της CIA 2011-12) ότι: «Σκοπός του Πούτιν ήταν να εγκαταστήσει στην Ουκρανία μια κυβέρνηση μαριονέτα. Αν το καταφέρει θα στραφεί στην Βαλτική με πρώτη υποψήφια την Λιθουανία»
Αν και θεωρώ ότι αμέσως μετά υποψήφια είναι η Μολδαβία.
Τέλος δεν ξέρω σε ποιον να απευθύνω το ρητό/προειδοποίηση του Ευριπίδη: «Όταν δεις κάποιον, που έχει μεγάλη έπαρση για τον μεγάλο πλούτο και τη λαμπρή καταγωγή του, περίμενε πως γρήγορα θα τιμωρηθεί.» στον Πούτιν; Ή στον Τραμπ;
Προσεχώς στο δεύτερο μέρος του άρθρου αυτού θα δούμε τα μέσα που μετέρχεται ο Πούτιν για τον στόχο του.
*συντ. δικηγόρος παρ’Αρείω Πάγω, συγγραφέας, ερευνητής
 είναι μια χώρα που διαχρονικά διαφεντεύονταν από έναν απολυταρχικό άρχοντα και τους){kind=link}