Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2021
Συνέντευξη Ευάγγελου Βενιζέλου στην Εφημερίδα των Συντακτών και στον δημοσιογράφο, Χάρη Ιωάννου
X.I. : κύριε πρόεδρε, η χώρα βρίσκεται για άλλη μια φορά αντιμέτωπη με ένα ισχυρό κύμα της πανδημίας του κορονοϊού, γεμάτα νοσοκομεία και 100 νεκρούς την ημέρα. Γιατί υπάρχει τέτοια διαφορά μεταξύ του πρώτου και του τέταρτου κύματος της πανδημίας στη χώρα μας;
Ευ. Β.: Υπήρξε βιασύνη στην κήρυξη του τέλους της κρίσης και της επιστροφής στην λεγόμενη κανονικότητα. Υπάρχει επίσης μια επανάπαυση στα θετικά στοιχεία της πρώτης φάσης, συμπεριλαμβανομένου του συνολικού αριθμού θανάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Εδώ και μήνες όμως, σίγουρα από τον Σεπτέμβριο, τα συγκριτικά στοιχεία ανά κυλιόμενο επταήμερο σε αριθμό θανάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού, είναι εξαιρετικά ανησυχητικά. Όλος ο δεύτερος χρόνος της πανδημίας από τον Νοέμβριο 2020 έως τώρα πήγε πολύ χειρότερα. Στο μεταξύ τα μέτρα χαλάρωναν. Αυτό ευτυχώς ανακόπηκε με το τελευταίο διάγγελμα του Πρωθυπουργού και ελήφθησαν ξανά μέτρα. Αυτά όμως ήρθαν πιο αργά από όσο έπρεπε και φαίνεται να είναι πιο λίγα από όσα επιβάλλει η διορατικότητα για την κατάσταση τα Χριστούγεννα.
Χ. Ι.: Η κυβέρνηση όμως υποστηρίζει ότι δεν χρειάζονται ούτε περισσότεροι γιατροί ούτε περισσότερες ΜΕΘ και ότι δεν τα πάμε άσχημα. Συμφωνείτε;
Ευ. Β.: Οι ΜΕΘ δεν είναι τα κρεβάτια αλλά οι ειδικοί και έμπειροι γιατροί και νοσηλευτές. Οι ειδήμονες είναι σαφείς από την αρχή της πανδημίας, σημασία έχει ο αριθμός νέων εισαγωγών ασθενών σε κάθε εφημερία, σε σχέση με τους διαθέσιμους, ειδικούς και έμπειρους γιατρούς και νοσηλευτές. Δεν βρίσκονται δυστυχώς ούτε όλα τα νοσοκομεία, ούτε όλες οι ΜΕΘ, ούτε όλες οι περιοχές στο ίδιο επίπεδο.
Χ. Ι.: Είναι λύση η επέκταση των υποχρεωτικών εμβολιασμών και σε άλλες επαγγελματικές κατηγορίες; Kαι σε ποιες; Υπάρχει ηθική νομιμοποίηση σε έναν ανεμβολίαστο αστυνομικό να ελέγχει πολίτη που δεν τηρεί τα μέτρα;
Ευ. Β.: Σε πολλές χώρες έχει ήδη επεκταθεί η υποχρέωση εμβολιασμού σε κρίσιμες κατηγορίες. Στις ΗΠΑ ο εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός για όλο το προσωπικό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Στην Ιταλία το ίδιο. Στη χώρα μας ήδη κρίθηκε με αποφάσεις του ΣτΕ σύμφωνος με το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ο υποχρεωτικός εμβολιασμός του υγειονομικού προσωπικού και των υπηρετούντων στις ΕΜΑΚ του Πυροσβεστικού Σώματος. Σύμφωνη με το Σύνταγμα κρίθηκε και η αναστολή εργασίας των ανεμβολίαστων υγειονομικών. Ο «υποχρεωτικός» εμβολιασμός δεν συνίσταται στη διενέργεια μιας ιατρικής πράξης δια της βίας, αλλά στη λήψη μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας που ασκούν πίεση ώστε ένας ανεμβολίαστος να αντιληφθεί ότι είναι συνταγματικό του καθήκον να εμβολιαστεί για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας και γιατί αυτό επιβάλλει η συνείδηση κοινωνικής αλληλεγγύης και ευθύνης. Όπως σωστά ρωτάτε, δεν είναι ούτε ηθικό ούτε λογικό ούτε λειτουργικό να ελέγχει τη συμμόρφωση στο υγειονομικό πρωτόκολλο ένας ανεμβολίαστος αστυνομικός. Κατά μείζονα λόγο θα ήταν συνταγματικά απαγορευμένο να δικάσει μια σχετική υπόθεση ένας ανεμβολίαστος δικαστής. Εξίσου παράλογο είναι να ελέγχει τα πιστοποιητικά εμβολιασμού για την είσοδο στο εστιατόριο ένας ανεμβολίαστος εργαζόμενος ή εστιάτορας ο όποιος είναι πιθανό να μη έχει υποβληθεί ούτε καν σε τεστ, όπως φάνηκε από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις.
Χ. Ι.: Πιστεύετε ότι ένα νέο lockdown είναι αναπόφευκτο έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα;
Ευ. Β.: Κανείς δεν θέλει ένα νέο καθολικό lockdown αλλά και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να κηρύσσει πρόωρα το τέλος ή τον περιορισμό του συναγερμού, όταν βλέπουμε τι συμβαίνει σε άλλες δυτικές χώρες και τις συστάσεις του ΠΟΥ. Η χώρα μας -και η Ε.Ε. συνολικά – υπολόγισε ότι το 2022 θα είναι COVID free. Όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική και οι υγειονομικοί και δημοσιονομικοί σχεδιασμοί πρέπει να προσαρμοστούν. Οι εμβολιασμένοι απαιτείται να λάβουν έγκαιρα την τρίτη δόση αλλά και να τηρούν όλα τα πρόσθετα μέτρα προστασίας. Και αυτοί μολύνονται και μεταδίδουν. Και αυτοί μπορεί να βρεθούν διασωληνωμένοι παρότι οι πιθανότητες μειώνονται δραστικά. Η προφανής προτεραιότητα είναι βέβαια η συνολική αύξηση του ποσοστού των εμβολιασμένων. Η αντιμετώπιση του πολυεπίπεδου φαινομένου του φόβου, της επιφυλακτικότητας ή της άρνησης του εμβολιασμού. Κάθε εκδοχή ανεμβολίαστου απαιτεί ιδιαίτερη προσέγγιση για να επιτευχθεί η αύξηση των εμβολιασμών. Υπάρχει προφανώς ένας ασυμπίεστος αντιεμβολιαστικός πυρήνας που έχει ως κοινό παρονομαστή την ιδεοληψία η οποία μπορεί να είναι συνωμοσιολογική, θρησκόληπτη, ακραία αντισυστημική ακόμη και αυτοκτονική. Υπάρχει όμως και ένας ευρύτερος κύκλος που είναι προσεγγίσιμος. Αυτή βέβαια η ταξινόμηση έπρεπε να έχει αναλυθεί πολύ νωρίτερα και να έχει οδηγήσει σε εξειδικευμένες εκστρατείες προσέγγισης. Μπορεί να μην υπάρξει lockdown, αλλά παράλυση της αγοράς λόγω του φόβου που προκαλεί η καμπύλη των κρουσμάτων και των θανάτων. Αυτό θα ήταν «πλάνη χείρων της πρώτης».
Χ. Ι. : Το τελευταίο διάστημα έχετε ανεβάσει τους τόνους της κριτικής για λάθη και παραλείψεις σε σειρά ζητημάτων. Δεν φοβάστε μήπως το λεγόμενο «μέτωπο της λογικής» σας κατηγορήσει ως φιλο-ΣΥΡΙΖΑ εχθρό της κυβέρνησης;
Ευ. Β.: Έχω πολύ ισχυρά αντισώματα απέναντι στην «ακίδα» αυτή. Ως πολίτης με την οποία δυνατότητα δημόσιας παρέμβασης έχω, οφείλω να λέω την αλήθεια, να μεταφέρω την εμπειρία μου, να συσχετίζω δεδομένα. Αυτή είναι η χρησιμότητα της « μεταπολιτικής» στο επίπεδο της οποίας προσπαθώ να κινούμαι χωρίς μικροκομματικές συμβάσεις.
Χ. Ι.: Πάντως η εικόνα από τις δημοσκοπήσεις και τα κυρίαρχα ΜΜΕ είναι ότι η παρούσα κυβέρνηση είναι παντοδύναμη, πολιτικά και ιδεολογικά κυρίαρχη και δεν απειλείται από πουθενά. Αντιστοιχεί αυτό με την πραγματικότητα;
Ευ. Β.: Στο επίπεδο του κομματικού συστήματος και των δημοσκοπικών συσχετισμών αυτό ισχύει. Οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανάμνηση της περιόδου 2015-2019 και στην αδυναμία της αντιπολίτευσης να διατυπώσει ένα πειστικό νέο αφήγημα. Βέβαια, όταν το ερώτημα αφορά επιμέρους τομείς πολιτικής και την προσωπική κατάσταση του καθενός, η κοινή γνώμη είναι πολύ πιο απαιτητική, ανήσυχη και αυστηρή.
Χ. Ι.: Βλέπετε εκλογές σύντομα; Από τι θα εξαρτηθούν;
Ευ. Β.: Το δεύτερο μισό κάθε βουλευτικής περιόδου «διαλέγεται» ούτως ή άλλως με τις εκλογές. Αν το κριτήριο είναι δημοσιονομικό, τότε είναι προφανές ότι δεν πρόκειται να ληφθούν δυσάρεστα δημοσιονομικά μέτρα. Επιστρέψαμε, με τη συμφωνία όλων των κομμάτων, στην προ του 2010 εποχή, όταν κανείς δεν ήταν διατεθειμένος να αναλάβει πολιτικό κόστος. Ο συνδυασμός των γενναίων και επί της αρχής απολύτως αναγκαίων μέτρων οικονομικής στήριξης λόγω πανδημίας, με τη διαθεσιμότητα ευρωπαϊκών κονδυλίων εντυπωσιακού ύψους για τα επόμενα χρόνια, δημιουργούν την εντύπωση ότι η Ελλάδα ξεπέρασε οριστικά το δημοσιονομικό της πρόβλημα, ότι δεν υπάρχει ο κίνδυνος νέας οικονομικής κρίσης, ότι όλα θα κινούνται μέσα στο ασφαλές πλαίσιο της ανάκαμψης, της ανάπτυξης, της κανονικότητας. Θα ήταν όμως κρίμα να χαθεί έτσι η αίσθηση δημοσιονομικής επίγνωσης που απόκτησε η ελληνική κοινωνία με δραματικές θυσίες τα χρόνια 2010-2019.
Χ. Ι.: Έχετε πει ότι η στρατηγική του κ. Μητσοτάκη για διπλές εκλογές με στόχο τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης μετά τις δεύτερες, δεν είναι κάτι τόσο απλό όσο λέγεται, τι εννοείτε ;
Ευ. Β.: Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν με εκλογικό σύστημα απλής αναλογικής. Πράγματι ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας χωρίς τη συμμετοχή του πρώτου κόμματος είναι μαθηματικά και υποθετικά εφικτός, αλλά πολιτικά και πρακτικά αδύνατος. Σίγουρα αδύναμος. Ακόμη και αν γινόταν θα είχε εύθραυστη και οριακή νομιμοποίηση. Η άμεση διάλυση της Βουλής και η προκήρυξη νέων εκλογών που θα διεξαχθούν με το ψηφισμένο σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής προϋποθέτει συνταγματικά την εφαρμογή του άρθρου 37. Θα δοθούν τρεις διερευνητικές εντολές, θα γίνουν οι γνωστές επαφές, διαβουλεύσεις και δηλώσεις, η σύσκεψη των αρχηγών των κομμάτων υπό την Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Θα επιχειρηθεί ο σχηματισμός εκλογικής κυβέρνησης κοινής αποδοχής και τελικά θα σχηματισθεί υπηρεσιακή κυβέρνηση με πρωθυπουργό έναν από τους προέδρους των τριών ανωτάτων δικαστηρίων που θα ασκήσει τα καθήκοντα της για περίπου τρεις εβδομάδες. Το δε σύστημα ενισχυμένης αναλογικής που θα εφαρμοστεί, ανάλογα με το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής, απαιτεί το πρώτο κόμμα να συγκεντρώσει ποσοστό πολύ κοντά στο 38% προκειμένου να διαθέτει 151 έδρες.
Χ. Ι.: Σας φοβίζει το κύμα της ακρίβειας με αιχμή το κόστος της ενέργειας; Το θεωρείτε προσωρινό, όπως λέει η κυβέρνηση;
Ευ. Β.: Τα προβλήματα της διεθνούς εφοδιαστικής αλυσίδας νομίζω ότι θα αποκατασταθούν σε πιο κοντινό χρόνο. Η ενεργειακή ανασφάλεια βλέπω να έχει μεγαλύτερο βάθος καθώς συνδέεται με την κλιματική αλλαγή, τη λεγόμενη πράσινη μετάβαση και το τεράστιο οικονομικό της κόστος, τις μεγάλες ενεργειακές ανισότητες που υπάρχουν διεθνώς αλλά ακόμη και στο εσωτερικό της ΕΕ (υπάρχουν π.χ. χώρες που χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια και χώρες που την αποκλείουν) και με το νέο διεθνοπολιτικό τοπίο. Με την ίδια τη στρατηγική υπόσταση της Δύσης, τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα και τη Ρωσία και την ευάλωτη θέση της ΕΕ μέσα στους νέους αυτούς συσχετισμούς.
Χ.Ι.: Πέρα από τις τεχνολογικές καινοτομίες Πιερρακάκη, βλέπετε μεταρρυθμιστική διάθεση στην κυβέρνηση;
Ευ. Β.: Όχι ιδιαίτερη. Στα κρίσιμα μέτωπα της δικαιοσύνης, της δημόσιας διοίκησης και της εκπαίδευσης όσα συμβαίνουν είναι διστακτικά. Θα έθετα ως πρώτο ζήτημα τη δικαιοσύνη γιατί αυτό αφορά τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου και είναι συνεπώς προϋπόθεση για όλα τα αλλά. Υπάρχουν εκτός από τη ψηφιοποίηση και άλλες επιμέρους κινήσεις, όπως η επιτάχυνση στην απονομή των συντάξεων ή η στήριξη ορισμένων επενδυτικών σχεδίων. Αλλά ο φόβος του πολιτικού κόστους είναι κυρίαρχο αίσθημα στην κυβέρνηση και σε όλο το κομματικό σύστημα.
Χ. Ι. : Οι εξελίξεις στην Τουρκία σε οικονομικό και όχι μόνο επίπεδο μπορούν να επηρεάσουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις με μια εξαγωγή έντασης για εσωτερικούς λόγους;
Ευ. Β.: Αυτό είναι το μοτίβο της τουρκικής πολιτικής. Βεβαίως τα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας είναι πιο κρίσιμα για αυτήν. Τα δυτικά σύνορα της θέτουν πάντοτε πιο έντονα και επίσημα το ζήτημα των σχέσεων της με τη Δύση, τις ΗΠΑ, την ΕΕ. Πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι οι βασικές παραδοχές της εξωτερικής πολιτικής Ερντογάν υιοθετούνται και από την αντιπολίτευση.
Χ.Ι.: Αντίστοιχα και με τις εξελίξεις στη Βόρεια Μακεδονία, πώς θα πρέπει η Ελλάδα να αντιμετωπίσει στο εξής τη Συμφωνία των Πρεσπών και τα εκκρεμή μνημόνια συνεργασίας;
Ευ. Β.: Δεν ψήφισα την κύρωση της Συνθήκης των Πρεσπών το 2018 για τους λόγους που είχα αναπτύξει στη Βουλή αλλά σε πρόσφατο άρθρο μου στην Καθημερινή της Κυριακής (14 .11.2021) εξήγησα γιατί το ελληνικό εθνικό συμφέρον επιβάλλει τον σεβασμό και την εφαρμογή της Συνθήκης. Η Συνθήκη έχει εφαρμοστεί ως προς το μείζον που είναι η ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και η χρήση της συνθέτης ονομασίας σε όλες τους διεθνείς οργανισμούς και από όλα τα κράτη στις διμερείς σχέσεις. Δεν μας συμφέρει να απαλλάξουμε το γειτονικό μας κράτος από τις διεθνείς υποχρεώσεις του που απορρέουν από τη Συνθήκη.
Χ.Ι.: Είχατε πει πριν χρόνια ότι το ΠΑΣΟΚ θα ανέβει όταν θα ανέβει και η χώρα. Γιατί δεν συνέβη αυτό τελικά;
Ευ. Β.: Άρα έθετα ως προϋπόθεση να γίνει ευρύτερα αντιληπτό ότι η παράταξη αυτή αγωνίστηκε να μη καταστραφεί η χώρα, να σταθεί όρθια και να ανακάμψει. Επιπλέον έθετα ως προϋπόθεση η παράταξη αυτή να υπερασπίζεται και να προβάλει την επώδυνη προσπάθεια της χωρίς λαϊκίστικες υπαναχωρήσεις, βλέποντας προς το μέλλον. Χωρίς να νιώθει ενοχή ή αμηχανία επειδή φάνηκε ιστορικά υπεύθυνη πληρώνοντας δυσανάλογο κόστος. Ίσως αυτές οι σκέψεις να έχουν τώρα κάποια στρατηγική επικαιρότητα.
Χ.Ι.: Άρα ποιο πιστεύετε ότι είναι το στοίχημα των εσωκομματικών εκλογών στο ΚΙΝ.ΑΛΛ;
Ευ. Β.: Κατά βάθος, αυτό ακριβώς που μόλις σας απάντησα.
Χ.Ι. : Πριν λίγες ημέρες κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη το νέο βιβλίο σας με τον τίτλο «Παλιγγενεσία και Αναστοχασμός. Κείμενα για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση». Ποια ιδιότητα σας κυριαρχεί πλέον, η πολιτική ή η επιστημονική;
Ευ. Β.: Η Ιστορία είναι η πολιτική στο μακρύ ιστορικό χρόνο. Όλα δε τα σοβαρά πράγματα, όπως η πολιτική, απαιτούν καταβάθος πειθαρχία επιστημονική.
Πηγή: evenizelos.gr
