Η έκθεση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό δεν ικανοποιεί ποσώς τη Λευκωσία καθώς εντοπίζει σοβαρές παραλείψεις μέσα στο κείμενο. Στην έκθεση του Αντόνιο Γκουτέρες προς το Συμβούλιο Ασφαλείας υπάρχουν κι εκείνα τα στοιχεία που κρίνονται μεν ως θετικά αλλά χρίζουν ενίσχυσης.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έδωσε προς τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Χριστοδουλίδη, συγκεκριμένες οδηγίες ως προς την κατεύθυνση που θα πρέπει να στραφεί, προκειμένου να καταγραφούν τόσο τα μη όσο και τα θέλω της Λευκωσίας σε σχέση με τις εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα και οι οποίες το επόμενο διάστημα θα μετατραπούν σε ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.
Ήδη με οδηγίες του ΠτΔ ο ΥΠΕΞ κινήθηκε προς την κατεύθυνση των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας καθώς και προς την κατεύθυνση της Γενικής Γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών. Δέκτες των παρατηρήσεων επί των εκθέσεων του Αντόνιο Γκουτέρες, όπως τις κατέγραψε η κυπριακή κυβέρνηση, ήταν η Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο, βοηθός ΓΓ ΟΗΕ, και οι πρέσβεις των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Η Λευκωσία τόσο σε επίπεδο Γενικής Γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών όσο και σε επίπεδο πρέσβεων των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, ζητά τα εξής, σε σχέση με το περιεχόμενο της έκθεσης του ΓΓ:
1. Να υπάρχει σαφής αναφορά στη βάση λύσης του Κυπριακού, καθώς από την έκθεση Γκουτέρες απουσιάζει η όποια αναφορά σε λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.
2. Το λεκτικό για τις εξελίξεις στα Βαρώσια θα πρέπει να ενισχυθεί περισσότερο και να γίνει πιο αυστηρό στο ψήφισμα που θα υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας
3. Η ελληνοκυπριακή πλευρά τονίζει πως θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται μέσα από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας η ανάγκη εντατικοποίησης των προσπαθειών για επανέναρξη των συνομιλιών.
Η ανάλυση στην οποία προέβη η Λευκωσία, σε σχέση με την έκθεση του ΓΓ ΟΗΕ, έδειξε την απουσία της όποιας αναφοράς στη μορφή λύσης του Κυπριακού, δηλαδή δεν αναφέρεται σε λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ωστόσο, σε άλλο σημείο της έκθεσης ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ (λειτουργώντας ενδεχομένως εξισορροπητικά) ανέφερε ότι ο ίδιος καθοδηγείται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Συγκεκριμένα, ο Γενικός Γραμματέας στις παρατηρήσεις του (παράγραφος 30) υποδεικνύει ότι στις συναντήσεις που είχε με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων επεσήμανε μεταξύ άλλων πως «παραμένω καθοδηγούμενος από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας που έχουν καθορίσει και τις παραμέτρους των Ηνωμένων Εθνών».
Η Λευκωσία εντόπισε με ικανοποίηση πως σ’ αυτή την έκθεση του ο Γενικός Γραμματέας απέφυγε επίμαχες φράσεις περί «ίσων δικαιωμάτων» (equal inherent rights) και της τουρκικής θέσης περί «κυριαρχικής ισότητας» (inherent sovereign equality) οι οποίες εμφανίζονταν στην αντίστοιχη έκθεση που κατέθεσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του διεθνούς οργανισμού πριν από έξι μήνες.
Άλλο σημείο το οποίο υπογραμμίζεται είναι η αναφορά στην έλλειψη προόδου στο Κυπριακό, με τη Λευκωσία να θέλει να υπάρχει μια σαφής αναφορά στη στάση της Τουρκίας. Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί ότι διαχρονικά στις εκθέσεις του ο ΓΓ ΟΗΕ αποφεύγει να κάνει ανάλογη επισήμανση στις εκθέσεις του για τις εξελίξεις στο Κυπριακό.
Στο θέμα του διορισμού απεσταλμένου, επίσης ο ΓΓ ΟΗΕ αποφεύγει να αναφερθεί στη στάση της τουρκικής πλευράς. Κάτι που φαίνεται να ενοχλεί ιδιαίτερα την κυπριακή κυβέρνηση, η οποία επαναλαμβάνει τη θέση που ο ίδιος ο ΓΓ ΟΗΕ είχε εκφράσει και στη Γενεύη. Θεωρείται θετικό στοιχείο το ότι ο Αντόνιο Γκουτέρες στην έκθεσή του στέκεται ιδιαίτερα στο ότι ο διορισμός απεσταλμένου θα βοηθήσει στην επανέναρξη των συνομιλιών.
Οι προσπάθειες της Λευκωσίας επικεντρώνονται στο να ενισχύσει ακόμα περισσότερο την αναφορά του ΓΓ ΟΗΕ ως προς τη σημασία που έχει ο διορισμός ενός απεσταλμένου. Κι αυτό το μήνυμα μεταφέρεται και στις επαφές που έχουν γίνει μέχρι στιγμής και όσες θα ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα σε διπλωματικό επίπεδο.
Στις 17 Ιανουαρίου έχει προγραμματιστεί η ενημέρωση του Συμβουλίου Ασφαλείας από τον νέο ειδικό αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ. Μια ενημέρωση η οποία θα είναι τυπικού χαρακτήρα, αφού ο Κ. Στιούαρτ μόλις έχει αναλάβει τα νέα του καθήκοντα και δεν θα είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικός.
Η προσοχή πλέον στρέφεται στο προσχέδιο των δύο ψηφισμάτων που θα τεθεί ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας. Προσχέδια τα οποία ως «pen holders» τα ετοιμάζουν οι Βρετανοί και κατά κανόνα ακολουθεί ένας μαραθώνιος διαβουλεύσεων προκειμένου να αφαιρεθούν επίμαχες αναφορές που εμφανίζονται είτε στις εκθέσεις είτε στα αρχικά κείμενα.
Συν και πλην για τα Βαρώσια
Γλυκόπικρη η γεύση που αφήνουν οι εκθέσεις Γκουτέρες σε σχέση με τις εξελίξεις στα Βαρώσια. Ο Γενικός Γραμματέας επαναλαμβάνει την ανησυχία του για τις εξελίξεις στην περίκλειστη περιοχή και τονίζει πως «η θέση των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαρώσια παραμένει αμετάβλητη» ενώ υπενθυμίζει τις δηλώσεις του Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας για το θέμα καθώς και τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου, ιδίως τα ψηφίσματα 550(1984) και 789(1992), και υπογραμμίζω τη σημασία της πλήρους συμμόρφωσης σ’ αυτά τα ψηφίσματα».
Η αναφορά στα ψηφίσματα και τη δήλωση του Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας σημειώνονται στα θετικά των δύο εκθέσεων. Ωστόσο η Λευκωσία ζητά να υπάρχει πιο ισχυρό λεκτικό στο θέμα των Βαρωσίων και κυρίως να μην αποφεύγεται αναφορά στις ενέργειες του τουρκικού κατοχικού στρατού, αλλά και στη συμπεριφορά της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας.
Ανδρέας Πιμπίσιης
Πηγή: www.philenews.com
