Του Ηλία Καραβόλια
«Εμείς είμαστε κομμουνιστές, δεν είμαστε αριστεροί» είχε δηλώσει το 2012 η Αλέκα Παπαρήγα όταν την κάλεσε ο Αλέξης Τσίπρας να συγκυβερνήσουν. Συμπυκνώνει μάλλον όλες εκείνες τις ιστορικές νευρώσεις που διχάζουν τον εσωτερικό κόσμο ιδεοληπτικών και ιδεαλιστών στην αριστερή πολιτική πραγματικότητα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ( που από σήμερα, αν δείτε την τελευταία δημοσκόπηση, εξαϋλώνεται πλήρως) έφθασε στο 36% και κυβέρνησε το 2015 καβαλώντας το κύμα της οργής και της αγανάκτησης. Αλλά στα ιστορικά κύματα της πολιτικής( «όταν οι ηγέτες πρέπει να συγχρονίσουνε το εσωτερικό τους ρολόι με το ρολόι της ιστορίας» όπως έγραψε ο Μίμης Ανδρουλάκης) δεν κάνεις surfing: προσπαθείς να γλυτώσεις από το «σκάσιμο στην ακτή», ειδικά όταν κυβερνήσεις και αναγκαστείς να αθετήσεως ουτοπικό λόγο και κούφιες ή ανέξοδες υποσχέσεις.
Ο Άλεξης Τσίπρας έφερε μνημονιακή συμφωνία τον Σεπτέμβρη του 2015 ( αφού έχασε ένα εξάμηνο και αφού πήγε να εκμαιεύσει λαϊκή συναίνεση με το δημοψήφισμα, με τον Βαρουφάκη και την «μεγάλη πορεία» προς ρήξη ) όπως φυσικά «έχασαν» οι προηγούμενοι έξι σχεδόν χρόνια χωρίς να κλειδώσουν την χώρα σε ασφαλές μονοπάτι διεξόδου από το σπιράλ της λιτότητας που μας έπνιξε.
Η οικονομική πολιτική επί Τσακαλώτου ( μέσα στα μνημόνια) είχε θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα και σχετικά λιγότερο κοινωνικό κόστος από ότι τον καιρό της μεγάλης ύφεσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταψηφίστηκε έντονα το 2019( πήρε 31,5 %). Όμως η νεοελληνική κοινωνία των αργών αντανακλαστικών, με ένα έντονο μετατραυματικό στρες, τον έριξε στο 18% το 2023 ψηφίζοντας την μητσοτακική εκδοχή διακυβέρνησης( με ότι αυτό σημαίνει για το μέλλον του τόπου : εξάλλου φαίνεται ότι τώρα εξαϋλώνεται – και δικαίως – μεγάλο μέρος και της ετερόκλητης ιδεολογικά νεοδημοκρατικής απήχησης στο εκλογικό σώμα)
Ηθικός αυτουργός όμως της μη μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ σε κεντροαριστερό κόμμα είναι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας. Βρέθηκε στην αντιπολίτευση και επέμενε τέσσερα χρόνια σε λάθος πρόσωπα, σε μη προγραμματικό λόγο, σε μια εμμονή με τον αδιάφορο για τον μέσο πολίτη αντιαισθητικό πολακισμό.
Η (κεντρο) αριστερά που σίγουρα χρειάζεται η χώρα( παρά τις συντηρητικές και σχεδόν φασιστικές φωνές στα συστημικά μέσα που επιθυμούν την κατάργηση της) τελικά δεν ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε η (κεντρο)αριστερά που ίσως μπορούσε να γίνει..
Οι περισσότεροι Έλληνες ψηφίζουν και επιλέγουν εκείνες τις συγκεκριμένες πολιτικές υποσχέσεις πέρα και πάνω από τις αδιάφορες ιδεολογικές γραμμές. Σκέφτονται τα παιδιά και την περιουσία τους. Άλλωστε η γενιά των μνημονίων (μισθωτοί – μικρομεσαίοι) είναι χτυπημένη τόσο από την λιτότητα του 2010-2014 όσο και από την τετραετία Τσίπρα.
Στον νεοελληνικό ολιγοπωλιακό καπιταλισμό η αριστερά έχει σίγουρα θέση εαν και εφόσον γίνει ρεαλιστική, εάν υπερβεί το εαυτό της και χωρίς αγκυλώσεις υποδείξει πως χτίζεται κοινωνικό κράτος και υποδομές με δημόσιες επενδύεις χωρίς να εκτοπίζεται ο ιδιωτικός τομέας στην οικονομία.
Εάν αναλύσει στον κόσμο πως θα επιδιώξει πανευρωπαϊκά φραγμούς στις ανισότητες, στην τεχνητή νοημοσύνη, στην βιοπολιτική επιτήρηση και κυριαρχία κρατών και ολιγοπωλίων.
Πως ακριβώς θα κινητοποιήσει κρυμμένο χρήμα για να ανοίξουν θέσεις εργασίας. Πως θα εφαρμόσει αντικυκλικές πολιτικές σε καιρό ανάπτυξης και δημοσιονομικής ισορροπίας, εν μέσω πληθωρισμού και γεωπολιτικής αστάθειας, ώστε να προστατέψει αγοραστική δύναμη και εισοδήματα των πολλών.
Ο Στέφανος Κασσελάκης, που δεν εξειδίκευσε ποτέ τον επικοινωνιακό του συνθηματικό λόγο και την υπερβολική του εμφάνιση, δεν είχε και δεν έχει το ειδικό πολιτικό βάρος και εκτόπισμα να ξεφύγει από το θεαματικό και να περάσει στο πολιτικό. Να καταργήσει την έκσταση της επικοινωνίας και να δομήσει πρακτικές συνθήκες για πολλαπλές παρεμβάσεις σε κοινωνικό επίπεδο.
Γυρνώντας την Ελλάδα για χειραψίες με ηλικιωμένους και νέους δεν σημαίνει ότι ακούς και μαθαίνεις πως να κυβερνήσεις. Δεν είναι social media και φωτογραφίες η πολιτική αλλά στρατηγικός σχεδιασμός με εναλλακτικά σενάρια για τόνωση εισοδημάτων μέσω δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων και διατήρηση της κοινωνικής κινητικότητας που καλώς ή κακώς παράγει ο καπιταλισμός.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εξαϋλώθηκε λοιπόν όπως το ΠΑΣΟΚ των μνημονίων. Ούτε σβήνει επειδή εξαφανίζεται η αριστερά ως ιδεολογία και ως αξιακό σύστημα πεποιθήσεων και οραμάτων. Η κοινωνία δεν πήγε δεξιότερα επειδή δεν υπάρχει αριστερά αλλά επειδή δεν άλλαξε η αριστερά.
Δείτε τι ποσοστά πήραν στις ευρωεκλογές σοβαροί άνθρωποι που έφυγαν από τον ΣΥΡΙΖΑ (Τσακαλώτος, Αχτσιόγλου, Χαρίτσης- τρεις πετυχημένοι σχετικά υπουργοί κατά κοινή ομολογία όλων)
Η εμμονή με την περιχαράκωση στην ιδεολογική στενότητα μιας πούρας αριστερής θεωρίας, και αυτός ο χρόνιος κατακερματισμός δυνάμεων γύρω από κλίκες και αγκυλώσεις, δεν είναι παρά απομάκρυνση από την πραγματικότητα, δηλαδή από την καθημερινότητα των Ελλήνων που θέλουν να ξοδεύουν, να αποκτούν περιουσία, να αλλάζουν κοινωνικό status, παρά την ακρίβεια ή τα χρέη.
Ο λαϊκισμός και οι καταγγελίες στο ταξικό (και επικίνδυνο όντως) καθεστώς της μητσοτακικής διακυβέρνησης δεν αρκούν. Η αλήθεια που θέλει να ακούει ο ψηφοφόρος είναι η αλήθεια για την τσέπη του και το μέλλον των παιδιών του. Τίποτα άλλο οραματικό και συνθηματικό δεν το συγκινεί.
Δεν πεθαίνει όμως η αριστερά μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ που πνέει τα λοίσθια. Και δεν χρειάζεται ούτε επικήδειους ούτε πολυσέλιδα επαναστατικά μανιφέστα κινηματικής αναγέννησης.
Στροφή στην σύγχρονη πραγματικότητα χρειάζεται. Στροφή στον Κευνς χωρίς να αγνοείς την αλήθεια των μαρξιστικών αξιωμάτων. Διδάγματα από σύγχρονους προοδευτικούς διανοητές όπως η Mazzucato (που μας υποδεικνύει την δημιουργία και όχι την εξόρυξη αξίας στον καπιταλισμό), όπως ο Picketty, o Milanovic, o Krugman, ο De Long (που δείχνουν πολιτικές για να μειωθούν οι ανισότητες).
Το δε ΠΑΣΟΚ δύσκολα θα γίνει ξανά αντίβαρο στη δεξιά πολιτική πολύ απλά γιατί δεν εμπνέει τους νέους που βλέπουν το παλαιοκομματικό σύστημα της μεσσιανικής λογικής και της αρχομανίας, την φεουδαρχική αυτή κομματική εκδοχή, να κρατά και να διαιωνίζεται.
Ας μην ξεχνάμε ότι στην Γαλλία ενώθηκαν σε 3-4 μέρες κομμμουνιστές και αριστεροί ώστε να μειώσουν την κοινοβουλευτική δύναμη της Λεπέν στον β γύρο.
Στην Ελλάδα φαίνεται όμως ότι ισχύει και για άλλους ( πλην συριζαίων ) η περίφημη ρήση του Νίκου Κωνσταντόπουλου : « Μερικούς στην αριστερά ακόμη και στον Όλυμπο να τους βάλεις θα κάνουν φράξια με τον ίσκιο τους» …
