Στην Ιταλία δεν γίνονται ακόμα μαθήματα τα ίδια … παθήματα και στην Ελλάδα και δόθηκε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον πρώην Ευρωπαίο κεντροτραπεζίτη Μάριο Ντράγκι
Του Δημήτρη Στεργίου
Μετά την πολιτική και οικονομική κρίση (όπως συμβαίνει συνήθως και στην Ελλάδα) στην Ιταλία, ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οικονομολόγος και τραπεζίτης Μάριο Ντράγκι έλαβε εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης και εγκρίθηκε ως πρωθυπουργός στις 3 Φεβρουαρίου 2021. Στην περίπτωση αυτή δεν μπορώ να επικαλεσθώ για τους Ιταλούς το γνωστό “δεν ήξεραν, δεν ρωτούσαν” την Ελλάδα, διότι τόσο η χώρα μας, προμαχούσα, όσο και η Ιταλία, τις τελευταίες δεκαετίες νόμιζαν ότι οι πολιτικές και οικονομικές κρίσεις θα αντιμετωπίζονταν με κυβερνήσεις τεχνοκρατών και, κυρίως, τραπεζιτών. Υπενθυμίζω ότι πρώτη περίπτωση ήταν εκείνη του Κάρλο Ατσέλιο Τσάμπι κατά την περίοδο 1993-1994, του Λαμπέρτο Ντίνι το 1995 και του Μάριο Μόντι το 2011.
Ωστόσο, παρά τις επιλογές αυτές τραπεζιτών στη θέση του πρωθυπουργού, οι οικονομικές κρίσεις στην Ιταλίας είναι συνεχείς, όπως επιβεβαιώνεται από την επιλογή τώρα του Μάριο Ντράγκι. Η ίδια και χειρότερη διαπίστωση ισχύει και για την Ελλάδα, η οποία προηγήθηκε της Ιταλίας με αυτό το “κόλπο” με την επιλογή του ακαδημαϊκού, καθηγητή Πανεπιστημίου, διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδος επί πολλά χρόνια, στη θέση του πρωθυπουργού της Οικουμενικής Κυβέρνησης το 1989 – 1990. Η κυβέρνηση αυτή προκάλεσε και … “οικουμενικό οικονομικό μπάχαλο”, όπως είχε επισημάνει τότε ο “Οικονομικός Ταχυδρόμος”, με την αναγκαστική συγκυβέρνηση και των τριών κομμάτων. Στη συνέχεια, χωρίς το πάθημα να γίνει μάθημα, τον Νοέμβριο του 2011 ο πρώην δοιηκητής της Τραπέζης της Ελλάδος και στη συνέχεια αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ανέλαβε την πρωθυπουργία. Και η επιλογή αυτή, μετά την παταγώδη αποτυχία, οδήγησε στις εκλογές και στον Σαμαρά ως πρωθυπουργό, που υπέγραψε το δεύτερο Μνημόνιο!
Οι λόγοι αυτής της παταγώδους αποτυχίας τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία μπορεί να αναζητηθούν στις εκ βαθέων εκμυστηρεύσεις του Ξενοφώνα Ζολώτα σε συνέντευξή του στον “Οικονομικό Ταχυδρόμο” (επισκέφτηκε τα γραφεία στις 24 Μαϊου 1990), στην οποία συμμετείχαν ο τότε διευθυντής του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» Γιάννης Μαρίνος, ο γράφων, ως αρχισυντάκτης, και στελέχη του περιοδικού. Θυμάμαι που είπε τότε απαντώντας σε σχετική μου ερώτηση: “Πήγα αμέσως μετά τις προγραμματικές δηλώσεις στο σπίτι μου και λέω στη γυναίκα μου: «‘Αν ήξερα ότι αυτή ήταν η κατάσταση δεν θα ανελάμβανα….». Διότι βεβαίως είχα δεσμεύσεις. Είχα τα τρία κόμματα μέσα στην κυβέρνηση. Κι υπήρχε η εξής δέσμευση: Κάθε Τετάρτη θα συνερχόμεθα με τους τρεις αρχηγούς να μιλάμε και να προχωρούμε. Στις συζητήσεις που γινόντουσαν μεταξύ των τεσσάρων οφείλω να ομολογήσω ότι υπήρξε μια προσπάθεια για συναίνεση, συμφωνία, δηλαδή, σε πολλά θέματα. Αλλά δεν ήταν τόσο επί των τρεχόντων οικονομικών, αλλά γενικότερη, για άλλα θέματα…».
Αλλά, η περίπτωση της ανάθεσης σε τεχνοκράτες πρωθυπουργούς του έργου αντιμετώπισης πολιτικών και οικονομικών κρίσεων στην Ελλάδα, επιβεβαιώνει και τη γνωστή ρήση του Όττο Βίσμαρκ (1815-1898) “τρεις καθηγητές – η πατρίδα χάθηκε”! Διότι, όπως έλεγε πάλι ο ίδιος “πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού”, η οποία, βεβαίως, δεν ευδοκιμεί σε περιβάλλον τέτοιο, όπως το παρουσίασε ο Ξενοφών Ζολώτας. Και θυμίζω ότι στην Ελλάδα έγιναν πρωθυπουργοί όχι τρεις αλλά τέσσερις καθηγητές: Ανδρέας Παπανδρέου, Κώστας Σημίτης, Ξενοφών Ζολώτας και Λουκάς Παπαδήμος…
