Του Λάμπρου Γ.Ροιλού
Η αναστολή και επιβράδυνση των στόχων για την κλιματική αλλαγή λόγω της ενεργειακής κρίσης:
Εξαιτίας της πανδημίας που μείωσε τις παντός είδους μεταφορές, ανθρώπων και προϊόντων, καθώς και την παραγωγή τους, διαπιστώθηκε μετά την χαλάρωση των μέτρων, η ύπαρξη ενεργειακής κρίσης, με άνοδο των τιμών των ορυκτών καυσίμων και έλλειψη αυτών.
Η εισβολή στην Ουκρανία είχε σαν αντίμετρο των κατά της Ρωσίας κυρώσεων από την Δύση, την δραματική μείωση στην διοχέτευση αερίου από την χώρα αυτή προς την Ευρώπη, με ενδεχόμενο και την πλήρη διακοπή της τροφοδοσίας από Ρωσικό φυσικό αέριο.
Σαν αντίδραση υπήρξε η έναρξη προσπαθειών από την Ε.Ε. της πλήρους απεξάρτησης των κρατών της από αυτό.
Εν όψει λοιπόν της άνευ προηγουμένου ενεργειακής κρίσης, προέκυψε η άμεση ανάγκη τα κράτη να στραφούν για την ηλεκτροδότηση τους στην ενεργοποίηση ή την συνέχιση χρησιμοποίησης άνθρακα και λιγνίτη. Η Γερμανία φαίνεται να εγκαταλείπει προσωρινά το πρόγραμμα κλεισίματος πυρηνικών της αντιδραστήρων (προγραμματισμένο για το τέλος 2022).
Ως εκ τούτου τα χρονοδιαγράμματα μετάβασης στην πράσινη ενέργεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, που επιβεβαιώθηκαν στην τελευταία σύνοδο της Γλασκώβης, εκ των πραγμάτων θα μετατεθούν, αφού η ανάγκη παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με ανάλωση ορυκτών είναι μια κατάσταση του «ο σώζων εαυτόν σωθήτω».
Αυτά την στιγμή που τον Αύγουστο 2022 διαπιστώνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Ουγγαρία η μεγαλύτερη ξηρασία των τελευταίων 500 ετών! Όταν οι στάθμες των ποταμών Τάμεση, Σηκουάνα, Πάδου, Δούναβη, Έλβα κ.α. χαμηλώνουν σε άνευ προηγουμένου επίπεδα.
Για άλλη μια φορά η ανθρωπότητα βγάζει με τις ενέργειες/παραλείψεις της τα ίδια της τα μάτια!
Οι αισόδοξες νεώτερες πτυχές:
Παρόλα αυτά η κυβέρνηση Μπάϊντεν πέτυχε την ψήφιση νόμου για επένδυση 400 δις Δολ. στην 10ετία για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, προσφέροντας κίνητρα ώστε οι καταναλωτές να στραφούν προς τα ηλεκτρικά οχήματα και οι πάροχοι ηλεκτρικού να επιλέξουν Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Η επόμενη σύνοδος για το κλίμα θα γίνει της 7/11/22 στο Σαρμ Ελ Σέϊχ της Αιγύπτου (COP27) με περίπου 200 συμμετέχοντα κράτη.
Σύνοδος που ασφαλώς θα είναι επηρεασμένη από την βαθιά ενεργειακή και κατ’ επέκτασιν οικονομική κρίση με κύριο αίτημα των πιο ευάλωτων στις καιρικές συνθήκες κρατών να ζητούν να τους καταβληθούν αποζημιώσεις από τα πιο εύπορα κράτη.
Χαρακτηριστικά στις 46 λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες κατοικεί το 14% του πληθυσμού της γης, αλλά παράγεται σε αυτές μόλις το 1% των ετησίων εκπομπών από καύση ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Το Ταμείο Καινοτομίας της Ε.Ε. και το πρόγραμμα TANGO
Το Ταμείο Καινοτομίας (Innovation Fund) της Ε.Ε. είναι ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα χρηματοδότησης στον κόσμο για την επίτευξη καινοτόμων τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Το Ταμείο Καινοτομίας (IF) θα παράσχει περίπου 10 δισεκατομμύρια ευρώ υποστήριξης για την περίοδο 2020-2030, με στόχο να φέρει στην αγορά βιομηχανικές λύσεις για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές της Ευρώπης και τη στήριξη της μετάβασής της στην κλιματική ουδετερότητα.
Σύμφωνα με την ενημέρωση τύπου της Κομισιόν της 12/7/22: Η Ε.Ε. επενδύει σήμερα περισσότερα από 1,8 δις σε 17 μεγάλης εμβέλειας προγράμματα «καθαρής τεχνολογίας» επί τη βάσει του Τ.Κ. Τα επιλεγμένα προγράμματα εντοπίζονται στις Βουλγαρία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ισλανδία, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία και Σουηδία. (Πως είναι δυνατόν η Ελλάδα με τον ήλιο και τους ανέμους που διαθέτει, να απουσιάζει;).
Τα επιλεγμένα προγράμματα έχουν την δυναμική να «γλυτώσουν» την ατμόσφαιρα από 136 εκατομ. τόνους CO2 (διοξείδιο του άνθρακα) μέσα στα πρώτα 10 χρόνια λειτουργίας τους.
Τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, την χρησιμοποίηση νέας τεχνολογίας σε βιομηχανίες υψηλής ενεργειακής κατανάλωσης, την παραγωγή υδρογόνου, επενδύσεις σε ΑΠΕ, αποθήκευση ενέργειας και ανακύκλωση υλικών συσκευών ΑΠΕ.
Το φθινόπωρο του 2022 η Κομισιόν θα εγκαινιάσει την τρίτη πρόσκληση για παρομοίου είδους προγράμματα μεγάλης εμβέλειας, αυξάνοντας την χρηματοδότηση του σχετικού πακέτου σε 3 δις, ώστε να ενισχύσει την απεξάρτηση της Ε.Ε. από τα Ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Θα ανταποκριθεί η Ελλάδα στην πρόσκληση αυτή;
Το πρόγραμμα TANGO:
Το πρόγραμμα αυτό μέσω της «ENEL Green power» (μιας από τις μεγαλύτερες διαχειρίστριες στον τομέα των ΑΠΕ στον κόσμο)και την χρηματοδότηση από το Τ.Κ. στοχεύει να μετατρέψει το επονομαζόμενο «3sun» (3 ήλιοι) εργοστάσιο κατασκευής φωτοβολταϊκών που εδρεύει στην Κατάνια της Σικελίας σε GIGA εργοστάσιο.
Το εν λόγω εργοστάσιο χρησιμοποιεί στην κατασκευή των ηλιακών πάνελ, την τεχνολογία των «ηλιακών κυττάρων ετεροδιασταύρωσης» (Heterojunction-HJT silicon solar cells)που είναι απλούστερη στην παραγωγή και αποδοτικότερη κατά 40% από την συμβατική τεχνολογία κατασκευής PERC.
Η τεχνολογία αυτή (HJT) συνδυαζόμενη με πάνελ διπλής όψεως, που συλλαμβάνουν τις ηλιακές ακτίνες και από την πίσω πλευρά τους, αποδίδει πολλαπλάσια ενέργεια απ’ότι τα συμβατικά μιας όψεως πάνελ.
Ο σκοπός του προγράμματος TANGO είναι να μετατρέψει το εργοστάσιο αυτό ώστε να 15πλασιάσει την ετήσια απόδοση του από 200 Mega Watt σε 3 Giga Watt που ισοδυναμούν με ετήσια παραγωγή ηλεκτρισμού 5,5 GWh, ηλεκτροδοτώντας έτσι 2 εκατομμύρια Ιταλικά νοικοκυριά.
Υπολογίζεται μάλιστα ότι στα πρώτα 10 χρόνια λειτουργίας του εργοστασίου αυτού θα αποφευχθεί η έκκληση 25 εκατομμυρίων τόνων CO2, που θα γινόταν από την παραγωγή αντίστοιχης ενέργειας με καύση ορυκτών.
Πιστεύεται ότι το παράδειγμα TANGO θα ακολουθήσουν και άλλες επενδύσεις αυτού του είδους.
Το ερώτημα είναι, αν η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να χορέψει και αυτή στον ρυθμό του TANGO εκμεταλλευόμενη την συγκυρία της ενεργειακής/κλιματικής κρίσης; Με την χρηματοδότηση του Ταμείου Καινοτομίας;
Ή θα ακολουθήσει τον πεπατημένο, συνήθη, αργό βηματισμό της;
*συντ. δικηγόρος παρ’Αρείω Πάγω, συγγραφέας, ερευνητής.
