Του Ηλία Καραβόλια
Θέλει πολύ χρόνο να σκεφτείς που να χτυπήσεις με το τσεκούρι ένα δέντρο ώστε αυτό να πέσει σε δευτερόλεπτα. Φαίνεται ότι στην Ελλάδα το έχουμε κάνει πραγματικότητα, το έχουμε ανάγει σε «στρατηγικό δεδομένο», γι’ αυτό και δεν κόπηκαν τα δέντρα δίπλα στα καλώδια παντού στην Β. Αττική. Και όταν αυτά έπεσαν από την θεομηνία τότε έμειναν για μέρες χωρίς ρεύμα εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι.
Ο συνήθης ύποπτος είναι «φυσικά» το Κράτος στο οποίο περιλαμβάνουμε φυσικά εντελώς αβίαστα και την ΔΕΗ (αν και εταιρεία χρηματιστηρίου) που την χρυσοπληρώνουμε επί δεκαετίες. Και Κράτος είναι οι Δήμοι, οι Περιφέρειες, η Πολιτική Προστασία.
Κανείς δεν έκοψε τα δέντρα. Απλά ο ένας έστελνε στον άλλο e-mails ότι πρέπει οπωσδήποτε να κοπούν εν όψει κακοκαιρίας.
Αυτό στην Ελλάδα είναι πλέον δεύτερη έξη: «σου υποδεικνύω να κάνεις αυτό για το οποίο δεν έχω ευθύνη και επειδή ξέρω ότι δεν θα το κάνεις, μην μου απαντήσεις ότι είναι δική μου η ευθύνη». Είτε πρόκειται για λακκούβα είτε για δέντρο είτε για έκδοση πιστοποιητικού, ή για ένα απλό χαρτί, η επικοινωνία μεταξύ κρατικών υπηρεσιών κρύβει αυτό το απόρρητο μήνυμα. Είναι η εθνική μας «νευρωτική» απώθηση. Και την έχουμε μεταφέρει και στις δουλειές μας και στα σπιτικά μας. Δεν λέγεται ευθυνοφοβία ούτε φυγοπονία. Είναι μια ξεκάθαρη «μυωπική ανευθυνότητα».
Διότι όποιος θεσμικά υπεύθυνος αποφεύγει να δράσει και θεωρεί ότι η δουλειά του έγινε επειδή «ειδοποίησε» κάποιον άλλο ως υπεύθυνο, ξεχνά τον παράγοντα «φύση», ξεχνά την κακιά ώρα, «παίζει» ανεύθυνα με τις πιθανότητες. Είναι το εθνικό ιδεοψυχαναγκαστικό μας φλερτ με το κακό ενδεχόμενο.
Όμως το συνηθισμένο χάος των αρμοδιοτήτων, η χρόνια παθογένεια της ελληνικής δημόσιας διοίκησης με την πολυνομία και τους πολλούς φορείς που «εξαφανίζουν» την ευθύνη, έχει τις ρίζες του κάπου αλλού αυτή την φορά(στην περίπτωση της «Μήδειας» και του πολυήμερου black out) : στο μεγάλο δάσος της «συντονισμένης απορρύθμισης» της αγοράς. Έχει βαθιές ρίζες στο μεγάλο δάσος της σύγχρονης διαχειριστικής λογικής περί απόσχισης κλάδων στις επιχειρήσεις ενέργειας. Έχει ρίζες στην στοχευμένη από την ΕΕ διάσπαση ενεργειακών οργανισμών σαν την ΔΕΗ (όσον αφορά τα δίκτυα, τις λιγνιτικές μονάδες, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) και την μετατροπή της σε ένα σύνολο ανεξάρτητων διαχειριστικών εταιρειών (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, ΔΕΣΜΗΕ, ΔΑΠΕΠΕΕ) για χάρη φυσικά της ανταγωνιστικότητας και της καλύτερης αποτελεσματικότητας (βλέπε στο βάθος του δάσους την έννοια «αποκρατικοποιήσεις»).
Διότι αυτές οι ανεξάρτητες διαχειριστικές είναι εδώ και χρόνια εταιρείες με δική τους κεφαλαιοποίηση και αξία, με δικούς τους ισολογισμούς. Ποιος τις πληρώνει; Ρίξτε μια ματιά στις χρεώσεις του λογαριασμού σας, αν έχετε πάροχο την ΔΕΗ (οπότε να πάλι το καταραμένο Κράτος).
Η θεομηνία είναι λοιπόν η χρυσή ευκαιρία να ακούσουμε από επίσημα κρατικά χείλη ότι δεν έχουμε «καλές υποδομές και δίκτυα» (στοχευμένη απαξίωση δηλαδή για να τα πουλήσουμε ευκολότερα).
Και είναι η ευκαιρία για να ψιθυρίσουμε ξανά στους εαυτούς μας το δήθεν «αυτονόητο» : αν ηταν όλα ιδιωτικά δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Οπότε, θα αναφωνούν ήδη φαντάζομαι οι υπέρμαχοι των ιδιωτικοποιήσεων, να η καταπληκτική ευκαιρία να διώξουμε από την οικονομία τον συνήθη ύποπτο : το κακό επιχειρηματικό Κράτος ! Και να πως θα «σταματήσουμε» να πληρώνουμε τόσα χαράτσια και τέλη στη ΔΕΗ !Και φυσικά δεν θα έχουμε ξανά black out! (ωραίο δεν ακούγεται;)
Ευκαιρία λοιπόν να βάλουμε ιδιώτες να διαχειριστούν τα δίκτυα, το ενεργειακό φορτίο και την μεταφορά του. Δηλαδή να «βελτιώσουν» τις δημόσιες υποδομές. Αυτός δεν είναι ο αφανής στόχος της απορρύθμισης και του κατακερματισμού μιας εταιρείας κοινής ωφέλειας;
Όχι φίλοι μου: αυτό είναι το δάσος (ξεπούλημα δημοσίων υποδομών) που δεν βλέπουμε πίσω από το δέντρο που δεν κόπηκε (δηλαδή την ανικανότητα συντονισμού, την ανοργανωσιά, την «μυωπική ανευθυνότητα»)…
