Σε περιόδους κρίσεων, όσο πιο ακμαίο είναι το ηθικό μιας εταιρείας, τόσο λιγότερο ευάλωτη είναι σε επικίνδυνες αναταράξεις
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Η κρίση είναι εδώ και θα παραμείνει αρκετό καιρό. Σίγουρα δε, συνοδεύεται από αλλαγές και διαδικασίες αντιμετώπισής της που προκαλούν αβεβαιότητα. Συνεπώς, πέρα από τα οικονομικά προβλήματα που δημιουργεί στις επιχειρήσεις, κλονίζει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και, βεβαίως, διαβρώνει το ηθικό των εργαζομένων σε μία επιχείρηση, όπου μεγέθους και αν είναι αυτή.
Το ζωτικό έτσι ερώτημα που πρέπει να θέσει ένας ηγετικός μάνατζερ είναι αυτό του αν η επιχείρηση «περπατάει» ή μήπως παραπαίει. Ένα πρόσφορο μέσο για να απαντήσετε στην ερώτηση αυτή είναι να ρωτήσετε ο ίδιος τον εαυτό σας ποια είναι η πιο χαρακτηριστική αντίδραση των υπαλλήλων σας, σε όλα τα επίπεδα, όταν κάτι δεν πάει καλά. Πώς συμπεριφέρονται και πώς σκέπτονται; Αδιαφορούν; Προβαίνουν σε κάποιες ενέργειες; Λένε κάτι σε κάποιον; Προβληματίζονται; Μπορούν να ενεργήσουν θετικά;
Το τελευταίο αυτό ερώτημα είναι πολύ σημαντικό. Διότι, πριν ένας υπάλληλος ενεργήσει θετικά –και, ως εκ τούτου, αποδοτικά– για την εταιρεία σας, πρέπει να υπάρχουν τέσσερις βασικές συνθήκες. Ο υπάλληλος πρέπει: α)να είναι ικανός να ενεργεί –και αυτό προϋποθέτει ότι έχετε επιλέξει υπαλλήλους με τα κατάλληλα προσόντα· β) να γνωρίζει τί ενέργεια απαιτείται –και αυτό σημαίνει ότι έχετε καθαρά διαγράψει τα καθήκοντά του· γ) να αισθάνεται αρκετά ασφαλής όταν προβαίνει σε μία συγκεκριμένη ενέργεια –και αυτό προϋποθέτει ότι ξέρετε πώς να αναθέτετε μία εργασία στους άλλους και δ) να θέλει να ενεργήσει.
Αυτό το τελευταίο είναι όλο το μυστικό της «ζωτικής σπίθας». Πρέπει εσείς να δημιουργείτε, κάθε τόσο, ένα έναυσμα που μεταβάλλει ένα άθροισμα ατόμων σε κοπάδι τίγρεων, που όχι μόνον τραγανίζουν τα προβλήματα όταν τα συναντούν, αλλά βρυχώνται για περισσότερα! Οι υπάλληλοι πρέπει να θεωρούν την εργασία σας δική τους. Με άλλα λόγια, πρέπει να δημιουργήσετε μεταξύ των υπαλλήλων σας το συναίσθημα ότι είναι προσωπικά αναμειγμένοι στην επιχείρηση. Δεν θέλετε να εργάζεται μόνον ο νους τους για εσάς. Θέλετε να σάς υπηρετούν και τα συναισθήματά τους.
Πώς, όμως, μπορείτε να αποκτήσετε αυτό το συναισθηματικό απόθεμα; Χέρια μπορείτε να προσλάβετε, καρδιές όχι. Αυτές πρέπει να κερδηθούν.
Γι’ αυτό, πρέπει κατ’ αρχήν να προβείτε σε ανάλυση του στόχου σας. Απέναντί σας έχετε ανθρώπους με πλήθος συναισθημάτων: το συναίσθημα επιβιώσεως, το συναίσθημα ασφαλείας, την ανάγκη της αισθηματικής εξαρτήσεως. Αλλά, επίσης, και το συναίσθημα ότι είναι αναγκαίοι, ότι είναι συμπαθείς, ότι κάτι έχουν καταφέρει, ότι υπερέχουν, ότι είναι σπουδαίοι, ότι τους θαυμάζουν, ότι ο κόπος τους ανταμείβεται. Όλα αυτά πρέπει να τα δημιουργήσετε και, κυρίως, να εμφυσήσετε στον υπάλληλο υπερηφάνεια για την εργασία του, ώστε να αποτρέψετε το ενδεχόμενο της ανίας και να το διοχετεύσετε σε μία καρποφόρα και ενδιαφέρουσα δραστηριότητα.
«Ηθικό», είναι η επιθυμία μίας επιχείρησης να επιβιώσει. Όλα όσα προαναφέραμε είναι ανάγκες. Πρέπει να βρείτε τα μέσα για να τις καλύψετε. Και ο βαθμός μέχρι τον οποίο θα το επιτύχετε, είναι το μέτρο του ηθικού της επιχείρησής σας, δηλαδή η καθολική της έφεση να ζήσει, να εργασθεί, να προσαρμοσθεί και να θριαμβεύσει.
